We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Aussen, Hertha Aan: Netty Plaats: Wijhe Datum: 1941-08-18 Onderwerp: belevenissen

Van: Aussen, Hertha Aan: Netty Plaats: Wijhe Datum: 1941-08-18 Onderwerp: belevenissen

Brief van Herta Aussen aan Netty vanuit Wijhe

Van: Leeuw, Schoontje, de Aan: Lieve kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-02 Onderwerp: dinsdag naar Auswitsch (Auslits); werken in de matrassen; Ze hoopt haar echtgenoot en twee zonen weer te kunnen zien; De schrijfster is onder andere verzorgt door Esther Rafalowicz (hulp aan vertrekkenden) Bijz.: brief is geschreven op een enveloppe

Van: Leeuw, Schoontje, de Aan: Lieve kinderen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-02 Onderwerp: dinsdag naar Auswitsch (Auslits); werken in de matrassen; Ze hoopt haar echtgenoot en twee zonen weer te kunnen zien; De schrijfster is onder andere verzorgt door Esther Rafalowicz (hulp aan vertrekkenden) Bijz.: brief is geschreven op een enveloppe

Brief van Schoontje de Leeuw aan haar kinderen vanuit kamp Westerbork

Van: Joodsche Raad voor Amsterdam, afdeling Expositur Aan: Leeuw, de, Bernard Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-20 Onderwerp: mededeling dat Schoontje de Leeuw-Polak op de Weinreblijst is geplaatst

Van: Joodsche Raad voor Amsterdam, afdeling Expositur Aan: Leeuw, de, Bernard Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-20 Onderwerp: mededeling dat Schoontje de Leeuw-Polak op de Weinreblijst is geplaatst

Brief van Joodsche Raad voor Amsterdam aan Bernard de Leeuw

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0485

Kampgeld 50 cent Plaats: Westerbork, kamp Serienummer: CC No. 0485

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent

Van: Nieuwkerk, K. J. Plaats: Westerbork, kamp, barak 85 Datum: 1943-09-29 Onderwerp: werkzaam in de Aussendienst, DB6 en behorend tot de Barneveldgroep.

Van: Nieuwkerk, K. J. Plaats: Westerbork, kamp, barak 85 Datum: 1943-09-29 Onderwerp: werkzaam in de Aussendienst, DB6 en behorend tot de Barneveldgroep.

Ausweiskarte van Karel. J. Nieuwkerk in kamp Westerbork

Bijzondere bezoeken voormalig kamp Westerbork

Bezoeken Staatsvertegenwoordigers voormalig kamp Westerbork

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1946-07-10 Onderwerp: het lot van Alfred Herman Acohen.&nbsp;

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1946-07-10 Onderwerp: het lot van Alfred Herman Acohen.&nbsp;

Brief van het Rode Kruis over het lot van Alfred Acohen

Van: Buijvoets, J.G. en Kockx, Th. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-08 Onderwerp: regeling schoenreparatie voor N.B.S.

Van: Buijvoets, J.G. en Kockx, Th. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-08 Onderwerp: regeling schoenreparatie voor N.B.S.

Instructie van J.G. Buijvoets over schoenreparaties voor de bewakers van de Binnenlandse Strijdkrachten

Van: Staatsbosbeheer Aan: Houtvester Assen Plaats: Utrecht Datum: 1947-11-29 Onderwerp: afvoer afvalwater

Van: Staatsbosbeheer Aan: Houtvester Assen Plaats: Utrecht Datum: 1947-11-29 Onderwerp: afvoer afvalwater

Brief van Staasbosbeheer aan Houtvester Assen

Van: &nbsp;Bureau Dr. Wachtel Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-31 Onderwerp: overlijden en geboorte in het kamp. De twee overleden personen zijn als kampgevangene in het Academisch Ziekenhuis te Groningen overleden.

Van: &nbsp;Bureau Dr. Wachtel Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-31 Onderwerp: overlijden en geboorte in het kamp. De twee overleden personen zijn als kampgevangene in het Academisch Ziekenhuis te Groningen overleden.

Bericht nummer 19 van Bureau Dr. Wachtel over overlijden en geboorte in kamp Westerbork

Van: Heikens, Hoofd Inwendige Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-03-13 Onderwerp: Nr. 767/B10. Opsomming van meubilair uit andere kampen. Verzocht wordt na te gaan of deze meubels nog te repareren zijn.

Van: Heikens, Hoofd Inwendige Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-03-13 Onderwerp: Nr. 767/B10. Opsomming van meubilair uit andere kampen. Verzocht wordt na te gaan of deze meubels nog te repareren zijn.

Verzoek van de heer Heikens aan J.G. Buijvoets over reparatie van meubels uit andere kampen