We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Programmablad Buhne Lager Westerbork&nbsp; Voorstelling: Bunter Abend&nbsp; Datum: 1943-07

Programmablad Buhne Lager Westerbork&nbsp; Voorstelling: Bunter Abend&nbsp; Datum: 1943-07

Programma Bunter Abend

Van: Stad, Meijer Aan: Bouwens, P.H. Plaats: Vught (?)&nbsp; Datum: Onderwerp: slechte omstandigheden; vraag om geld; alles proberen om vrijlating te krijgen.

Van: Stad, Meijer Aan: Bouwens, P.H. Plaats: Vught (?)&nbsp; Datum: Onderwerp: slechte omstandigheden; vraag om geld; alles proberen om vrijlating te krijgen.

Brief van Meijer Stad aan P.H. Bouwens (mogelijk) vanuit kamp Vught

Ausweis&nbsp; &nbsp;Van: Meents-van Leer, Lena&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-09-03 Voorlopig niet op transport gesteld. Zij wordt verzocht zich in de grote zaal te melden.

Ausweis&nbsp; &nbsp;Van: Meents-van Leer, Lena&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-09-03 Voorlopig niet op transport gesteld. Zij wordt verzocht zich in de grote zaal te melden.

van Lena Meents-van Leer dat ze voorlopig in het kamp mag blijven

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op het Oranjekanaal en het haventje. Kampgevangenen zijn bezig met de bouw van een steiger.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op het Oranjekanaal en het haventje. Kampgevangenen zijn bezig met de bouw van een steiger.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Door: As, van, A. Over de totstandkoming van het rapport ‘De Geschiedenis van Kamp Westerbork’ en over het verstoppen ervan op verschillende bereikbare plekken buiten het kamp. Daarnaast aanvullende opmerkingen van Van As over een tweetal bijzondere operaties die in de operatiebarak van kamp Westerbork werden uitgevoerd. &nbsp;

Door: As, van, A. Over de totstandkoming van het rapport ‘De Geschiedenis van Kamp Westerbork’ en over het verstoppen ervan op verschillende bereikbare plekken buiten het kamp. Daarnaast aanvullende opmerkingen van Van As over een tweetal bijzondere operaties die in de operatiebarak van kamp Westerbork werden uitgevoerd. &nbsp;

Verslag over de totstandkoming van het rapport: 'De geschiedenis van kamp Westerbork'

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1956-1967 Opmerking: de plattegrond geeft de oorspronkelijke situatie van het woonoord in 1956 aan en de wijzigingen (potloodstrepen) die daarna hebben plaatsgevonden.

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1956-1967 Opmerking: de plattegrond geeft de oorspronkelijke situatie van het woonoord in 1956 aan en de wijzigingen (potloodstrepen) die daarna hebben plaatsgevonden.

Plattegrond van het woonoord Schattenberg

Lijst met lengte en gewicht Van: Constance A.M. de Vries Periode 1945-1951

Lijst met lengte en gewicht Van: Constance A.M. de Vries Periode 1945-1951

Lijst met lengte en gewicht van Constance de Vries

Joodse gemeenten in Drenthe

Joodse gemeente Emmen

Van: de Rijksinspectie van de Bevolkingsregisters Aan: de aanvrager Plaats: Den Haag Datum: 1947-12-24 Onderwerp: overlijden Keetje de Vries.

Van: de Rijksinspectie van de Bevolkingsregisters Aan: de aanvrager Plaats: Den Haag Datum: 1947-12-24 Onderwerp: overlijden Keetje de Vries.

Brief van de Rijksinspectie van de Bevolkingsregisters betreffende het lot van Keetje de Vries

Van: de Burgerlijke Stand Aan: de aanvrager Plaats: Delfzijl Datum: 1963-09-16 Onderwerp: verklaring overlijden Cornelia de Vries

Van: de Burgerlijke Stand Aan: de aanvrager Plaats: Delfzijl Datum: 1963-09-16 Onderwerp: verklaring overlijden Cornelia de Vries

Verklaring van overlijden van Cornelia de Vries

Calendarium kamp Westerbork

1963

Foto van Chaja tijdens haar onderduik in het kindertehuis te Oud Gastel&nbsp; Op de achtergrond de school die bij de katholieke kerk hoorde. Plaats: Oud Gastel Datum: 1943-1944

Foto van Chaja tijdens haar onderduik in het kindertehuis te Oud Gastel&nbsp; Op de achtergrond de school die bij de katholieke kerk hoorde. Plaats: Oud Gastel Datum: 1943-1944

Foto van Chaja tijdens haar onderduik in het kindertehuis te Oud Gastel

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1956-1958 Opmerking: de door de brand in 1958 verwoeste barakken (nummers in de zestig) zijn met potlood doorgestreept.

Situatie Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:1000&nbsp; Datum: 1956-1958 Opmerking: de door de brand in 1958 verwoeste barakken (nummers in de zestig) zijn met potlood doorgestreept.

Programmablad Buhne Lager Westerbork&nbsp; Voorstelling: Bunter Abend&nbsp; Datum: 1944-04

Programmablad Buhne Lager Westerbork&nbsp; Voorstelling: Bunter Abend&nbsp; Datum: 1944-04

Programma Buhne Lager Westerbork

Kampgeld Lager Westerbork 10 cent Serie BB No. 8629

Kampgeld Lager Westerbork 10 cent Serie BB No. 8629

Kampgeld Lager Westerbork 10 cent

Van: Heikens, Hoofd Inwendige Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-04-14 Onderwerp: overname kampkasten.&nbsp; Bl.1: Begeleidende brief met verzoek tot overname. Bl.2: Overzicht van kasten uit andere kampen.

Van: Heikens, Hoofd Inwendige Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-04-14 Onderwerp: overname kampkasten.&nbsp; Bl.1: Begeleidende brief met verzoek tot overname. Bl.2: Overzicht van kasten uit andere kampen.

Verzoek van de heer Heikens aan J.G. Buijvoets over de overname van kampkasten uit andere kampen