In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Aron van Dijk was één van de mannen die in 1942 vanuit Neuengamme werd overgebracht naar de Landes Heil- und Pflegeanstalt Bernburg, in de buurt van Magdeburg, om daar te worden vergast. Deze psychiatrische inrichting, opgericht in 1875, was één van de drie klinieken waar sinds november 1940 experimenten werden uitgevoerd met zieken en invaliden. Gezocht werd naar methoden tot het effectief en efficiënt doden van mensen. Bernburg beschikte daarom over de eerste vaste gaskamer van het Duitse Rijk, waar in 1942 verder werd geëxperimenteerd in het kader van de ‘Sondernbehandlung 14f13’.&nbsp; Vanuit Neuengamme werden in april 1942 300 mannen geselecteerd en in de weken daarna per bus naar Bernburg vervoerd. Aron van Dijk was één van de 45 Nederlanders in deze groep. In Bernburg werden ze in de opvolgende maanden in de gaskamer vermoord. Voor de mannen zijn fictieve overlijdensakten uitgeschreven, met als overlijdensplaats Neuengamme.&nbsp; &nbsp;

Isidore Vaz Dias was één van de mannen die in 1942 vanuit Neuengamme werd overgebracht naar de Landes Heil- und Pflegeanstalt Bernburg, in de buurt van Magdeburg, om daar te worden vergast. Deze psychiatrische inrichting, opgericht in 1875, was één van de drie klinieken waar sinds november 1940 experimenten werden uitgevoerd met zieken en invaliden. Gezocht werd naar methoden tot het effectief en efficiënt doden van mensen. Bernburg beschikte daarom over de eerste vaste gaskamer van het Duitse Rijk, waar in 1942 verder werd geëxperimenteerd in het kader van de ‘Sondernbehandlung 14f13’.&nbsp; Vanuit Neuengamme werden in april 1942 300 mannen geselecteerd en in de weken daarna per bus naar Bernburg vervoerd. Isidore Vaz Dias was een van de 45 Nederlanders in deze groep. In Bernburg werden ze in de opvolgende maanden in de gaskamer vermoord. Voor de mannen zijn fictieve overlijdensakten uitgeschreven, met als overlijdensplaats Neuengamme.&nbsp;

Abraham Rootveldt was één van de mannen die in 1942 vanuit Neuengamme werd overgebracht naar de Landes Heil- und Pflegeanstalt Bernburg, in de buurt van Magdeburg, om daar te worden vergast. Deze psychiatrische inrichting, opgericht in 1875, was één van de drie klinieken waar sinds november 1940 experimenten werden uitgevoerd met zieken en invaliden. Gezocht werd naar methoden tot het effectief en efficiënt doden van mensen. Bernburg beschikte daarom over de eerste vaste gaskamer van het Duitse Rijk, waar in 1942 verder werd geëxperimenteerd in het kader van de ‘Sondernbehandlung 14f13’.&nbsp; Vanuit Neuengamme werden in april 1942 300 mannen geselecteerd en in de weken daarna per bus naar Bernburg vervoerd. Abraham Roodveldt was een van de 45 Nederlanders in deze groep. In Bernburg werden ze in de opvolgende maanden in de gaskamer vermoord. Voor de mannen zijn fictieve overlijdensakten uitgeschreven, met als overlijdensplaats Neuengamme.&nbsp;

Gerard du Bruin was lid van de CPN. Hij werd in 1941 gearresteerd wegens verzetswerk. Hij was één van de mannen die in 1942 vanuit Neuengamme werd overgebracht naar de Landes Heil- und Pflegeanstalt Bernburg, in de buurt van Magdeburg, om daar te worden vergast. Deze psychiatrische inrichting, opgericht in 1875, was één van de drie klinieken waar sinds november 1940 experimenten werden uitgevoerd met zieken en invaliden. Gezocht werd naar methoden tot het effectief en efficiënt doden van mensen. Bernburg beschikte daarom over de eerste vaste gaskamer van het Duitse Rijk, waar in 1942 verder werd geëxperimenteerd in het kader van de ‘Sondernbehandlung 14f13’.&nbsp;Vanuit Neuengamme werden in april 1942 300 mannen geselecteerd en in de weken daarna per bus naar Bernburg vervoerd. Gerard du Bruin was één van de 45 Nederlanders in deze groep. In Bernburg werden ze in de opvolgende maanden in de gaskamer vermoord. Voor de mannen zijn fictieve overlijdensakten uitgeschreven, met als overlijdensplaats Neuengamme.&nbsp; &nbsp;

Plaatsen in kamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-02-14, No. 6 Inhoud: Uitschrijving van vergunningen; groetplicht der Lageringezetenen.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-02-14, No. 6 Inhoud: Uitschrijving van vergunningen; groetplicht der Lageringezetenen.

Lagerbefehl No. 6

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-10-27, No. 54 Inhoud: Diefstal van hout en strafmaatregelen tegen een kampgevangene.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-10-27, No. 54 Inhoud: Diefstal van hout en strafmaatregelen tegen een kampgevangene.

Lagerbefehl No. 54

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-03-04, No. 11 Inhoud: Benoeming tot plaatsvervangende dienst- en groepsleider.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-03-04, No. 11 Inhoud: Benoeming tot plaatsvervangende dienst- en groepsleider.

Lagerbefehl No. 11

Lagerbefehl No. 6&nbsp; Datum: 1943-02-14&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: uitschrijven van vergunningen; groetplicht.

Lagerbefehl No. 6&nbsp; Datum: 1943-02-14&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: uitschrijven van vergunningen; groetplicht.

Van: Gelder, van, Abraham&nbsp; Onderwerp: ontvangen van brief, als zijn vrouw weg is dan doorsturen naar een ander adres. Datum: 1942-11

Van: Gelder, van, Abraham&nbsp; Onderwerp: ontvangen van brief, als zijn vrouw weg is dan doorsturen naar een ander adres. Datum: 1942-11

Brief van Abraham van Gelder over doorsturen van berichten naar een ander adres

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-05 Onderwerp: Beschrijving situatie, pakketpost, eten in de barak (witte kool), alle dagen stamppot, broodvoorziening in het kamp, Henriette werkt de hele dag van 6.30 tot 18.30.

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-05 Onderwerp: Beschrijving situatie, pakketpost, eten in de barak (witte kool), alle dagen stamppot, broodvoorziening in het kamp, Henriette werkt de hele dag van 6.30 tot 18.30.

Brief van Betsy van Hoorn aan fam. Medema vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-06 Onderwerp: Jacob Hijman heeft Werner bezocht. Jacob had een oproep gekregen, maar wist toch in kamp Westerbork te blijven. Hij is er heel handig in. Afgelopen maandag (2-11) moesten 300 gesperde personen op transport, voor hen een grote teleurstelling; er gaan weer allerlei geruchten over toename van de kampbevolking tot verhuizen naar een ander kamp. De Duitse kampcommandant heeft een lijst laten opstellen. Vandaag op 6 november kwam de trein voor het eerst het kamp binnen om mensen mee te nemen. Het is een raar gezicht, een lange trein midden in het kamp; in de smederij wordt een werkplaats met twee vuren gemetseld; toekomst Stella en Werner.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-06 Onderwerp: Jacob Hijman heeft Werner bezocht. Jacob had een oproep gekregen, maar wist toch in kamp Westerbork te blijven. Hij is er heel handig in. Afgelopen maandag (2-11) moesten 300 gesperde personen op transport, voor hen een grote teleurstelling; er gaan weer allerlei geruchten over toename van de kampbevolking tot verhuizen naar een ander kamp. De Duitse kampcommandant heeft een lijst laten opstellen. Vandaag op 6 november kwam de trein voor het eerst het kamp binnen om mensen mee te nemen. Het is een raar gezicht, een lange trein midden in het kamp; in de smederij wordt een werkplaats met twee vuren gemetseld; toekomst Stella en Werner.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Van: Hoorn, van, B. en H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-07 Onderwerp: Beschrijving situatie. Henriette werkt de hele dag buiten op de heide. S' middags krijgt de werkploeg (honderd meisjes en jongens) eten op werkplek. Ze gaan er dan bij zitten. Er is weer een transport vertrokken. Het blijft maar doorgaan. Behoefte aan van alles. Henriette heeft eindelijk haar hoofddoek ontvangen.

Van: Hoorn, van, B. en H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-07 Onderwerp: Beschrijving situatie. Henriette werkt de hele dag buiten op de heide. S' middags krijgt de werkploeg (honderd meisjes en jongens) eten op werkplek. Ze gaan er dan bij zitten. Er is weer een transport vertrokken. Het blijft maar doorgaan. Behoefte aan van alles. Henriette heeft eindelijk haar hoofddoek ontvangen.

Brief van Henriette en Betsy van Hoorn aan fam. Medema vanuit kamp Westerbork

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, mej. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-10 Onderwerp: beschrijving situatie, oma is net gearriveerd. Betsy heeft haat nog niet gezien, omdat ze gelijk van de trein naar het ziekenhuis ging. De zuster van oma ligt ook in het ziekenhuis. Betsy zal vanmiddag op bezoek gaan. Ze verwacht dat haar oma de volgende dinsdag (17 maart) op transport zal gaan. Betsy en Henriette hebben een ‘Z’ &nbsp;op hun Ausweiskarte gekregen en hebben dus voorlopig uitstel van transport. Er zijn veel bekenden (Groningers). Henriette kan niet schrijven vanwege een zweer op haar vinger.

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, mej. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-10 Onderwerp: beschrijving situatie, oma is net gearriveerd. Betsy heeft haat nog niet gezien, omdat ze gelijk van de trein naar het ziekenhuis ging. De zuster van oma ligt ook in het ziekenhuis. Betsy zal vanmiddag op bezoek gaan. Ze verwacht dat haar oma de volgende dinsdag (17 maart) op transport zal gaan. Betsy en Henriette hebben een ‘Z’ &nbsp;op hun Ausweiskarte gekregen en hebben dus voorlopig uitstel van transport. Er zijn veel bekenden (Groningers). Henriette kan niet schrijven vanwege een zweer op haar vinger.

Brief van Betsy van Hoorn aan mej. Medema vanuit kamp Westerbork

Van: Hoorn, van, H. en B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-13 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, oma is ook in kamp Westerbork terecht gekomen. Ze ligt in het ziekenhuis en de meisjes denken dat ze dinsdag doorgestuurd zal worden. Henriette moet heide trekken voor bezems, transport uit Groningen binnengekomen.

Van: Hoorn, van, H. en B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-13 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, oma is ook in kamp Westerbork terecht gekomen. Ze ligt in het ziekenhuis en de meisjes denken dat ze dinsdag doorgestuurd zal worden. Henriette moet heide trekken voor bezems, transport uit Groningen binnengekomen.

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-23&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en omstandigheden, werk op de heide; kampboerderij…

Van: Hoorn, van, B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-23&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie en omstandigheden, werk op de heide; kampboerderij…

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-10 Onderwerp: vraag om kleding te wassen, beschrijving situatie, oom Simon is opgepakt.

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-10 Onderwerp: vraag om kleding te wassen, beschrijving situatie, oom Simon is opgepakt.

Brief van Henriette van Hoorn aan familie Medema vanuit kamp Westerbork

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: Beschrijving situatie. Henriette kan zich niet meer voorstellen hoe een normaal huis eruit ziet en hoe het is om te slapen in een ledikant. Ze heeft eelt aan haar handen gekregen van het klimmen naar haar bed van driehoog. Een deel van de bagage van de twee zussen bevind zich in de bagagebarakken.&nbsp;

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: Beschrijving situatie. Henriette kan zich niet meer voorstellen hoe een normaal huis eruit ziet en hoe het is om te slapen in een ledikant. Ze heeft eelt aan haar handen gekregen van het klimmen naar haar bed van driehoog. Een deel van de bagage van de twee zussen bevind zich in de bagagebarakken.&nbsp;

Brief van Henriette van Hoorn aan fam. Medema vanuit kamp Westerbork

Van: Hoorn, van, H.en B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-09/10 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden en vraag om diverse goederen. Twee verschillende brieven. Oom Simon was vorige week donderdag aangekomen. Ze konden niets voor hem doen. Hij is vanmorgen, dinsdag (brief 1) op transport gegaan.

Van: Hoorn, van, H.en B. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-09/10 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden en vraag om diverse goederen. Twee verschillende brieven. Oom Simon was vorige week donderdag aangekomen. Ze konden niets voor hem doen. Hij is vanmorgen, dinsdag (brief 1) op transport gegaan.

Van: Hoorn, van, Henriette en Betsy Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-21 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, transporten binnenkomend en uitgaande, grote transporten, difterie geconstateerd in de barak, marechaussee, bij ontvluchtingen worden 10 personen uit dezelfde barak op transport gesteld.

Van: Hoorn, van, Henriette en Betsy Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-21 Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, transporten binnenkomend en uitgaande, grote transporten, difterie geconstateerd in de barak, marechaussee, bij ontvluchtingen worden 10 personen uit dezelfde barak op transport gesteld.

Brief van Henriette en Betsy van Hoorn aan familie Medema vanuit kamp Westerbork

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 16 februari 1943 - Auschwitz

Van: Betsy (van Hoorn) Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01 Onderwerp: pakketten, omstandigheden. Er is difterie uitgebroken. Als deze besmettelijke ziekte in een barak wordt geconstateerd, geldt er een quarantaine regel van 10 dagen, beschrijving van de voedselvoorziening. Op het moment gaan er weer twee transporten in een week. Er zal in de nacht ook weer een transport binnenkomen.

Van: Betsy (van Hoorn) Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01 Onderwerp: pakketten, omstandigheden. Er is difterie uitgebroken. Als deze besmettelijke ziekte in een barak wordt geconstateerd, geldt er een quarantaine regel van 10 dagen, beschrijving van de voedselvoorziening. Op het moment gaan er weer twee transporten in een week. Er zal in de nacht ook weer een transport binnenkomen.

Van: Hoorn, van, Betsy Aan: Medema, mej. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-11-30 (maandagmorgen) Onderwerp: beschrijving van de situatie, koude, ze ligt drie hoog, het is te koud om haar potlood vast te houden, het is 10 uur en de kachel brand nog niet, ze werkt als ordonnans in het ziekenhuis. Ze heeft dienst van 13.00 tot 18.00. Er is vanmorgen weer een transport. De treinstaat al klaar. De helft van de barak heeft een oproep gekregen.

Van: Hoorn, van, Betsy Aan: Medema, mej. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-11-30 (maandagmorgen) Onderwerp: beschrijving van de situatie, koude, ze ligt drie hoog, het is te koud om haar potlood vast te houden, het is 10 uur en de kachel brand nog niet, ze werkt als ordonnans in het ziekenhuis. Ze heeft dienst van 13.00 tot 18.00. Er is vanmorgen weer een transport. De treinstaat al klaar. De helft van de barak heeft een oproep gekregen.

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-18 Onderwerp: ontslag uit het ziek, werken, de bouw van een stenen barak van 10 x 50 meter, lezen van boeken

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-18 Onderwerp: ontslag uit het ziek, werken, de bouw van een stenen barak van 10 x 50 meter, lezen van boeken

Brief van E.B. Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Verslag over over verblijf en ontsnapping uit Kamp Westerbork.&nbsp; Datum: 1942 - 1945&nbsp; Maurits kwam via het Joodse werkkamp De Vecht in kamp Westerbork terecht. Hij slaagde erin te ontsnappen en onder te duiken. In januari 1945 kwam hij voor de tweede keer in Westerbork terecht. Hij werd uiteindelijk in het kamp bevrijd.

Verslag over over verblijf en ontsnapping uit Kamp Westerbork.&nbsp; Datum: 1942 - 1945&nbsp; Maurits kwam via het Joodse werkkamp De Vecht in kamp Westerbork terecht. Hij slaagde erin te ontsnappen en onder te duiken. In januari 1945 kwam hij voor de tweede keer in Westerbork terecht. Hij werd uiteindelijk in het kamp bevrijd.

over verblijf in- en ontsnapping uit kamp Westerbork van Maurits Wolff

Portret van Meta Wijnberg Getekend door: Holländer, Alexander (Lex).&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944. Op achterzijde staat geschreven: ‘Als herinnering aan ons verblijf in Westerbork’, Lex 23-6-(19)90.

Portret van Meta Wijnberg Getekend door: Holländer, Alexander (Lex).&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944. Op achterzijde staat geschreven: ‘Als herinnering aan ons verblijf in Westerbork’, Lex 23-6-(19)90.

Tekening van Alexander Holländer van Meta Wijnberg in kamp Westerbork

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp De Vecht) Datum: 1942 Onderwerp: latrine Tekst: de eerste arbeid

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp De Vecht) Datum: 1942 Onderwerp: latrine Tekst: de eerste arbeid

Tekening gemaakt in het Joodse werkkamp De Vecht

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp De Vecht) Datum: 1942 Onderwerp: de kok-beheerder luidt de bel Tekst: 5 uur. De eerste schrik.

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp De Vecht) Datum: 1942 Onderwerp: de kok-beheerder luidt de bel Tekst: 5 uur. De eerste schrik.

Van: Meta (Loeb-Spiegel, M.), Leo (Loeb, L.) Aan:&nbsp;Beste vrienden allen, lieve menschen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: Meta is dankbaar voor de manier waarop de personen aan wie ze schrijft haar wensen vervuld hebben. Ze hoopt paps te kunnen helpen zodat hij de inzinking overwint en weer op krachten komt. Verder schrijft Meta dat Pim nog bij hun is, maar dat Annie, die hem de laatste tijd gezelschap hield, hun vandaag verlaten heeft. Leo vervolgt de brief. Hij vertelt dat hij een longontsteking achter de rug heeft, waardoor de tweede operatie is uitgesteld. Hij hoopt snel aan de beurt te komen. Hij hoeft de personen aan wie de brief gericht is spoedig weer te zien.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, M.), Leo (Loeb, L.) Aan:&nbsp;Beste vrienden allen, lieve menschen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: Meta is dankbaar voor de manier waarop de personen aan wie ze schrijft haar wensen vervuld hebben. Ze hoopt paps te kunnen helpen zodat hij de inzinking overwint en weer op krachten komt. Verder schrijft Meta dat Pim nog bij hun is, maar dat Annie, die hem de laatste tijd gezelschap hield, hun vandaag verlaten heeft. Leo vervolgt de brief. Hij vertelt dat hij een longontsteking achter de rug heeft, waardoor de tweede operatie is uitgesteld. Hij hoopt snel aan de beurt te komen. Hij hoeft de personen aan wie de brief gericht is spoedig weer te zien.&nbsp;

Brief van Meta Loeb-Spiegel en Leo Loeb aan beste vrienden vanuit kamp Westerbork

Van: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Kamp Westerbork&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1942-12-01&nbsp; Onderwerp: Verzendingsadvies per spoor.&nbsp; Bij omschrijving staan 1 ijzeren kozijn; 2 ijzeren deuren; 6 pennen voor de stootblokken.

Van: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Kamp Westerbork&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1942-12-01&nbsp; Onderwerp: Verzendingsadvies per spoor.&nbsp; Bij omschrijving staan 1 ijzeren kozijn; 2 ijzeren deuren; 6 pennen voor de stootblokken.

Bewijs voor de levering van goederen aan kamp Westerbork

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan: Beste vrienden allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-10 Onderwerp:&nbsp;Meta is blij dat ze deze brief nog kan schrijven, want dat had ze na de vorige niet meer gedacht. Met paps gaat het beter. Hij wandelt bij mooi weer buiten en zodra de blaas kiemvrij blijft gaat hij de tweede operatie tegemoet. Over een week volgt de verhuizing en Meta denkt dat ze het beter gaat krijgen. Ze ziet graag weer een pakje tegemoet, hoewel de gedachte dat ze onbescheiden is haar bezwaart.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan: Beste vrienden allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-10 Onderwerp:&nbsp;Meta is blij dat ze deze brief nog kan schrijven, want dat had ze na de vorige niet meer gedacht. Met paps gaat het beter. Hij wandelt bij mooi weer buiten en zodra de blaas kiemvrij blijft gaat hij de tweede operatie tegemoet. Over een week volgt de verhuizing en Meta denkt dat ze het beter gaat krijgen. Ze ziet graag weer een pakje tegemoet, hoewel de gedachte dat ze onbescheiden is haar bezwaart.&nbsp;

Brief van Meta Loeb-Spiegel aan beste vrienden vanuit kamp Westerbork

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp, De Vecht), kamer 10 Onderwerp: man duwt een lorrie.&nbsp; Tekst: terug naar onze jongensjaren ‘Zand’ voort.

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp, De Vecht), kamer 10 Onderwerp: man duwt een lorrie.&nbsp; Tekst: terug naar onze jongensjaren ‘Zand’ voort.

Van: M. (Loeb-Spiegel, Meta) Aan: Beste vrienden allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-31 Onderwerp:&nbsp;M. schrijft dat de sneeuw een sprookje was. Het gaf haar het idee op een hoogvlakte in de bergen te zitten, als het fabrieksfluitje (ketelhuis) de droom tenminste niet verstoorde. Met Leo gaat het na zijn operatie aan de beterende hand. Hij mag al twee dagen uit bed en mag komende dinsdag misschien het ziekenhuis verlaten. Er komt nog een tweede operatie, die Leo het liefst direct had gehad.&nbsp;

Van: M. (Loeb-Spiegel, Meta) Aan: Beste vrienden allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-31 Onderwerp:&nbsp;M. schrijft dat de sneeuw een sprookje was. Het gaf haar het idee op een hoogvlakte in de bergen te zitten, als het fabrieksfluitje (ketelhuis) de droom tenminste niet verstoorde. Met Leo gaat het na zijn operatie aan de beterende hand. Hij mag al twee dagen uit bed en mag komende dinsdag misschien het ziekenhuis verlaten. Er komt nog een tweede operatie, die Leo het liefst direct had gehad.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-15 Onderwerp:&nbsp;Meta schrijft mede namens paps omdat hij volkomen rust moet houden. Door de vele ingrepen, geneesmiddelen, koorts, blaasontsteking en de twee transfusies is zijn hart sterk verzwakt. De drie dokters die hem behandelen hebben echter hoop dat hij het er goed afbrengt. Meta rekent op medeleven en begrip van de personen aan wie ze de brief schrijft. Ze hoopt dat een spoedige vrede hen zal verenigen. Ze groet mede namens Leo en Pim.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-15 Onderwerp:&nbsp;Meta schrijft mede namens paps omdat hij volkomen rust moet houden. Door de vele ingrepen, geneesmiddelen, koorts, blaasontsteking en de twee transfusies is zijn hart sterk verzwakt. De drie dokters die hem behandelen hebben echter hoop dat hij het er goed afbrengt. Meta rekent op medeleven en begrip van de personen aan wie ze de brief schrijft. Ze hoopt dat een spoedige vrede hen zal verenigen. Ze groet mede namens Leo en Pim.&nbsp;

Van:&nbsp;Loeb, Leo Aan: Beste menschen Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp: De schrijver ligt sinds enige dagen in het ziekenhuis met griep. Hij is blij enige dagen uit de barakomgeving weg te zijn en spreekt vele kennissen. &nbsp;

Van:&nbsp;Loeb, Leo Aan: Beste menschen Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp: De schrijver ligt sinds enige dagen in het ziekenhuis met griep. Hij is blij enige dagen uit de barakomgeving weg te zijn en spreekt vele kennissen. &nbsp;

Brief van L. Loeb aan beste mensen vanuit kamp Westerbork

Van: Verstappen, J.&nbsp; Aan: Herinneringscentrum kamp Westerbork Plaats: Eindhoven&nbsp; Datum: 1987-07-18&nbsp; Onderwerp: herziening verslag inv.nr. 2353-1., binnenkomende transporten via Assen-Beilen-Hooghalen of via Assen naar Hooghalen over verkeerd spoor naar kamp Westerbork.

Van: Verstappen, J.&nbsp; Aan: Herinneringscentrum kamp Westerbork Plaats: Eindhoven&nbsp; Datum: 1987-07-18&nbsp; Onderwerp: herziening verslag inv.nr. 2353-1., binnenkomende transporten via Assen-Beilen-Hooghalen of via Assen naar Hooghalen over verkeerd spoor naar kamp Westerbork.

Brief met een aanvulling (Beilen-route) over de route van de transporten vanuit Assen naar kamp Westerbork

Van: Wolff, Maurits Datum: 1945-02-12 Betreft afspraak op de polikliniek

Van: Wolff, Maurits Datum: 1945-02-12 Betreft afspraak op de polikliniek

voor een afspraak van Maurits Wolff op de polikliniek van kamp Westerbork

Van: Velleman, W.&nbsp; Aan: Procee, fam.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 22 (OD) Datum: 1943-04-28 Onderwerp: beschrijving situatie en groeten aan familie en bekenden. Zijn vrouw ligt overspannen in bed. Ze heeft last van bloedarmoede.

Van: Velleman, W.&nbsp; Aan: Procee, fam.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 22 (OD) Datum: 1943-04-28 Onderwerp: beschrijving situatie en groeten aan familie en bekenden. Zijn vrouw ligt overspannen in bed. Ze heeft last van bloedarmoede.

Briefkaart van W. Velleman aan de fam. Porcee vanuit kamp Westerbork

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-09-28&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: geen verkoop in de kantine vanwege een avondconcert; melden in Polikliniek.

Bekendmaking&nbsp; Datum: 1943-09-28&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: geen verkoop in de kantine vanwege een avondconcert; melden in Polikliniek.

Bekendmaking van verkoop in de kantine en melden in de polikliniek

Van: Velleman, W.&nbsp; Aan: Procee, fam.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-03&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie. Een van zijn dochters heeft waterpokken. Zij hele familie is ondertussen doorgestuurd.

Van: Velleman, W.&nbsp; Aan: Procee, fam.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-03&nbsp; Onderwerp: beschrijving situatie. Een van zijn dochters heeft waterpokken. Zij hele familie is ondertussen doorgestuurd.

Briefkaart van W. Velleman aan de fam. Procee vanuit kamp Westerbork

Van: Wim&nbsp; Aan: Beste allemaal&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11&nbsp; Onderwerp: deze brief is een kopie van de brief 'Ergens in Nederland' van J. Cahen.&nbsp; De brief is aangepast. De verjaardag bv. is eruit gehaald.&nbsp; Niet geïllustreerd. De brief geeft een beschrijving van de chaotische periode begin oktober 1942. Het kamp is dan overvol door de binnenkomende transporten van dwangarbeiders uit de Joodse werkkampen en opgepakte familieleden. Er is een tekort aan slaapplaatsen en eten en het ziekenhuis is overvol. Daarnaast wordt de spanning en ellende rond de vertrekkende transporten beschreven.

Van: Wim&nbsp; Aan: Beste allemaal&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11&nbsp; Onderwerp: deze brief is een kopie van de brief 'Ergens in Nederland' van J. Cahen.&nbsp; De brief is aangepast. De verjaardag bv. is eruit gehaald.&nbsp; Niet geïllustreerd. De brief geeft een beschrijving van de chaotische periode begin oktober 1942. Het kamp is dan overvol door de binnenkomende transporten van dwangarbeiders uit de Joodse werkkampen en opgepakte familieleden. Er is een tekort aan slaapplaatsen en eten en het ziekenhuis is overvol. Daarnaast wordt de spanning en ellende rond de vertrekkende transporten beschreven.

Brief van Wim aan beste allemaal vanuit kamp Westerbork

Van: Praag, van, I. (geschreven door Frederika) Aan: Swaak, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-12&nbsp; Onderwerp: bedankje ontvangen pakket

Van: Praag, van, I. (geschreven door Frederika) Aan: Swaak, A.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-12&nbsp; Onderwerp: bedankje ontvangen pakket

Briefkaart van I. van Praag aan A. Swaak vanuit kamp Westerbork

Van: Velleman, W. Aan: Procee, den heer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-07 Onderwerp: bewijs van ontvangst pakket

Van: Velleman, W. Aan: Procee, den heer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-07 Onderwerp: bewijs van ontvangst pakket

Briefkaart van W. Velleman aan de heer Procee vanuit kamp Westerbork

Notities van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01 Onderwerp: voedsel (koolhydraten), vaccinaties; chronologische vermelding van dagelijkse dingen &nbsp;lezing gehouden op 10 januari 1945, met groot succes.

Notities van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01 Onderwerp: voedsel (koolhydraten), vaccinaties; chronologische vermelding van dagelijkse dingen &nbsp;lezing gehouden op 10 januari 1945, met groot succes.

Noties van Abraham Querido over verschillende aspecten in het kamp met name over voedsel

Van: Huisman, G.K. Aan: Kockx, Th. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-07 Onderwerp: rapport over de controle (door Van Hummelen) van tewerkgestelde geïnterneerden bij de boeren ten Gasselternijveen en hun onderkomen Gegeven instructies over schoonmaken, broodrantsoenen. Namen van de boeren: - J. Ellen - Akkerman - G. v. Sluis - J. Moesker - J. de Groot.

Van: Huisman, G.K. Aan: Kockx, Th. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-07 Onderwerp: rapport over de controle (door Van Hummelen) van tewerkgestelde geïnterneerden bij de boeren ten Gasselternijveen en hun onderkomen Gegeven instructies over schoonmaken, broodrantsoenen. Namen van de boeren: - J. Ellen - Akkerman - G. v. Sluis - J. Moesker - J. de Groot.

Rapport over het functioneren van gedetineerden die werkzaam zijn bij boeren in Gasselternijveen