In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 5 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: Onderwerp: slagzin; gedicht ‘Voor Leo' en ‘Erkenning’; God zij met ons; het menselijke lichaam; &nbsp;wetenschappelijke vraag van de week; de stroper; het huisdier; de karakterkenner; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 5 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: Onderwerp: slagzin; gedicht ‘Voor Leo' en ‘Erkenning’; God zij met ons; het menselijke lichaam; &nbsp;wetenschappelijke vraag van de week; de stroper; het huisdier; de karakterkenner; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Orgaan met de titel 'Opbouw' uitgegeven voor het ziekenhuis van het Interneringskamp Westerbork

Het doen van voorzieningen aan barak 28; 29 en 30&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-10

Het doen van voorzieningen aan barak 28; 29 en 30&nbsp; Woonoord Schattenberg&nbsp; Schaal: 1:100&nbsp; Datum: 1957-10

Plattegrond met informatie over de nieuwe functie van de voormalige Centrale Keuken

Breslauer, W.R. Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Breslauer, W.R. Portretfoto van baby Kamp Westerbork, 1943-1944 Er zijn verschillende baby's door Breslauer gefotografeerd.

Portret van een baby in kamp Westerbork

Van: Zomerplaag, Morris Aan: Lieve Ali en familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-14 Onderwerp: weer terug in Westerbork; goede reis vanuit Amersfoort gehad; graafdienst op de heide en kinderen in weeshuis

Van: Zomerplaag, Morris Aan: Lieve Ali en familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-14 Onderwerp: weer terug in Westerbork; goede reis vanuit Amersfoort gehad; graafdienst op de heide en kinderen in weeshuis

Brief van Morris Zomerplaag aan Ali vanuit kamp Westerbork

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-06-27&nbsp; Onderwerp: in gebruik geven van de (kamp)boerderij.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-06-27&nbsp; Onderwerp: in gebruik geven van de (kamp)boerderij.

Brief van Houtvester Assen aan de directeur van Staatsbosbeheer

Foto van Sanders-Feitsma, Martha en dochter Judith Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944

Foto van Sanders-Feitsma, Martha en dochter Judith Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944

Foto van Martha Sanders-Feitsma en haar dochter Judith

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk bij de timmerwerkplaats/Tischlerei van het kamp.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk bij de timmerwerkplaats/Tischlerei van het kamp.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Mededeling Datum: 1943-11-09 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Dieeten

Mededeling Datum: 1943-11-09 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Dieeten

Mededeling over diëten

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 4 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: slagzin; gedicht ‘Arbeid’; God zij met ons; het menselijke lichaam; de lucht in; het huisdier; wetenschappelijke vraag van de week; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 4 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: slagzin; gedicht ‘Arbeid’; God zij met ons; het menselijke lichaam; de lucht in; het huisdier; wetenschappelijke vraag van de week; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Mededeling Datum: 1943-10-29 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: groente op bewijs

Mededeling Datum: 1943-10-29 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: groente op bewijs

Mededeling over groente op recept

Van: Lies en Meijer Aan: Visser, Asser Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-13 Onderwerp: omstandigheden in Amsterdam en wat de schrijvers te weten zijn gekomen over het verblijf van Asser in kamp Westerbork.

Van: Lies en Meijer Aan: Visser, Asser Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-13 Onderwerp: omstandigheden in Amsterdam en wat de schrijvers te weten zijn gekomen over het verblijf van Asser in kamp Westerbork.

Brief van Lies en Meijer aan Asser Visser vanuit Amsterdam

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp:&nbsp;Ordungspolizei en een Schalkhaarder.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp:&nbsp;Ordungspolizei en een Schalkhaarder.

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 1 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-01 Onderwerp: slagzin; een jaar voorbij; gedicht, ‘Zullen wij u vinden’; het menselijke lichaam; wetenschappelijke vraag van de week; love-song; de tijd snelt voort; oude wijsheid in een nieuw kleed….

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 1 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-01 Onderwerp: slagzin; een jaar voorbij; gedicht, ‘Zullen wij u vinden’; het menselijke lichaam; wetenschappelijke vraag van de week; love-song; de tijd snelt voort; oude wijsheid in een nieuw kleed….

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-11-21&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: ongeldig verklaren van levensmiddelen bonnen.

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-11-21&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: ongeldig verklaren van levensmiddelen bonnen.

Mededeling over ongeldig verklaren van levensmiddelen bonnen

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 1 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-01 Onderwerp: slagzin van de week; 1947; zullen wij u vinden; het menselijke lichaam; wetenschappelijke vraag van de week; love-song; de tijd snelt voort; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Opbouw Uitgegeven voor het ziekenhuis 2de Jaargang, No. 1 Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-01 Onderwerp: slagzin van de week; 1947; zullen wij u vinden; het menselijke lichaam; wetenschappelijke vraag van de week; love-song; de tijd snelt voort; oude wijsheid in een nieuw kleed.

Van: Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-14 Onderwerp: inventarislijst van in het kamp aanwezige kleding kort na de bevrijding.&nbsp;

Van: Aan: Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-04-14 Onderwerp: inventarislijst van in het kamp aanwezige kleding kort na de bevrijding.&nbsp;

Lijst van in het kamp aanwezige kleding en textiel