We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Chanoeka.&nbsp; Chanoeka viering met kinderen van de Schülerkreis in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12

Chanoeka.&nbsp; Chanoeka viering met kinderen van de Schülerkreis in kamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1942-12

De viering van Chanoeka in kamp Westerbork

Van: De Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: van der Horst, A. Plaats: Den Haag Datum: 1942-06-02 Onderwerp: antwoord dat de naam van A. van der Horst op de lijst staat van de Joodse Raad voor het invullen van een vacature.&nbsp;

Van: De Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: van der Horst, A. Plaats: Den Haag Datum: 1942-06-02 Onderwerp: antwoord dat de naam van A. van der Horst op de lijst staat van de Joodse Raad voor het invullen van een vacature.&nbsp;

Brief over een sollicitatie voor een baan bij de Joodse Raad in Den Haag

Van: &nbsp;de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: Plaats: Den Haag Datum: 1942-12-16 Onderwerp: stopzetten nachtdienst. Er komt een bericht wanneer deze nachtdienst weer wordt hervat.&nbsp;

Van: &nbsp;de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: Plaats: Den Haag Datum: 1942-12-16 Onderwerp: stopzetten nachtdienst. Er komt een bericht wanneer deze nachtdienst weer wordt hervat.&nbsp;

Brief van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag over het stopzetten van een nachtdienst

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: April 1944

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: April 1944

Programma van het cabaret Bunter Abend in kamp Westerbork

Programma van het cabaretprogramma Bunter Abend

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: Maart 1944

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: Maart 1944

Programma van Kammer-Musik&nbsp;concert Datum: 27, 28 en 29 mei 1944.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Tussen 20.00 uur en 22.30 uur

Programma van Kammer-Musik&nbsp;concert Datum: 27, 28 en 29 mei 1944.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Tussen 20.00 uur en 22.30 uur

Programma kamermuziek in kamp Westerbork

Barakken in kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1942-1944.&nbsp; De schouwburg (grote zaal).

Barakken in kamp Westerbork. Kamp Westerbork, 1942-1944.&nbsp; De schouwburg (grote zaal).

Zicht op de schouwburg van kamp Westerbork

Breslauer, W.R. Werken in de moestuin.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Op voorgrond een man met hoed tussen de planten (tabak) van de moestuin.

Breslauer, W.R. Werken in de moestuin.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943.&nbsp; Op voorgrond een man met hoed tussen de planten (tabak) van de moestuin.

Werken in de moestuin van het kamp

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944.

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944.

Kinderen werken op het land bij kamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen staande in het midden met een zak met stro en bril is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Kinderen werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen staande in het midden met een zak met stro en bril is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Een vrouw met een groep kinderen bezig op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen helemaal links op de foto (zak optillend) is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Een vrouw met een groep kinderen bezig op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944 De jongen helemaal links op de foto (zak optillend) is Stefan Breslauer, de zoon van de fotograaf.

Foto is gemaakt door Breslauer, Werner, Rudolf Portretfoto van de architect Winne Plaats: Westerbork Datum: 1942-1944 Winne was verantwoordelijk voor de bouw- en onderhoudsactiviteiten in kamp Westerbork

Foto is gemaakt door Breslauer, Werner, Rudolf Portretfoto van de architect Winne Plaats: Westerbork Datum: 1942-1944 Winne was verantwoordelijk voor de bouw- en onderhoudsactiviteiten in kamp Westerbork

Foto van architect Winne

Van: Buijvoets, J.G. 1e Luitenant Aan: Zeelander, I.&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-19 Onderwerp: teruggave van meubilair dat dhr. I. Zeelander in Kamp Westerbork heeft achtergelaten na zijn deportatie. Bladzijden 1t/m 4: correspondentie hierover.

Van: Buijvoets, J.G. 1e Luitenant Aan: Zeelander, I.&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-19 Onderwerp: teruggave van meubilair dat dhr. I. Zeelander in Kamp Westerbork heeft achtergelaten na zijn deportatie. Bladzijden 1t/m 4: correspondentie hierover.

Verzoek tot teruggave van meubilair en gereedschappen door I. Zeelander

Van: &nbsp;Querido-Lever, Roosje Aan: Manus (Dikhoff) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-04-15 Onderwerp: intrekken volmacht, omdat er geen geld wordt uitgekeerd aan in kamp Westerbork verblijvende personen. In dit geval Levie Querido.&nbsp;

Van: &nbsp;Querido-Lever, Roosje Aan: Manus (Dikhoff) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-04-15 Onderwerp: intrekken volmacht, omdat er geen geld wordt uitgekeerd aan in kamp Westerbork verblijvende personen. In dit geval Levie Querido.&nbsp;

Briefkaart van Roosje Querido-Lever over de reden van intrekken van de volmacht

Mok en een etensbak: deze gebruiksvoorwerpen werden in het kamp en tijdens de evacuatietocht gebuikt door mevrouw C.E. Deul-Crouwel, een niet-Joodse politieke gevangene. Ze staat als nummer 114 op de lijst van politieke gevangenen.&nbsp;

Mok en een etensbak: deze gebruiksvoorwerpen werden in het kamp en tijdens de evacuatietocht gebuikt door mevrouw C.E. Deul-Crouwel, een niet-Joodse politieke gevangene. Ze staat als nummer 114 op de lijst van politieke gevangenen.&nbsp;

Etenskom en mok gebruikt in strafbarak 67 door politieke gevangene C.E. Deul-Crouwel

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op een deel van de weg en het smalspoor tussen het kamp en het Oranjekanaal. Het kanaal en het haventje is vanuit de locomotief te zien.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op een deel van de weg en het smalspoor tussen het kamp en het Oranjekanaal. Het kanaal en het haventje is vanuit de locomotief te zien.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Personen