We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

1944

Juni 1944

Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen

Comité voor Joodsche Vluchtelingen

Gevangenissen

Gevangenis Amstelveenseweg

Puttkammerverklaring&nbsp; Van: Gokkes, Jacob&nbsp; Datum: 1943-06-26 Voorlopig uitstel van transport

Puttkammerverklaring&nbsp; Van: Gokkes, Jacob&nbsp; Datum: 1943-06-26 Voorlopig uitstel van transport

van Puttkammer voor Jacob Gokkes en zijn vrouw Eva

Gekochte vrijstellingen kamp Westerbork

Puttkammer Sperre kamp Westerbork

1943

December 1943

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Puttkammer-verklaring&nbsp; Van: Gokkes, Mina&nbsp; Datum: 1943-05-29 Voorlopige vrijstelling van transport.

Puttkammer-verklaring&nbsp; Van: Gokkes, Mina&nbsp; Datum: 1943-05-29 Voorlopige vrijstelling van transport.

van Puttkammer voor Mina Gokkes

Deportatie vanuit kamp Westerbork

Reisverloop vanuit kamp Westerbork

Brieven verstopt in de deportatiewagons

Deportatiewagons vanuit kamp Westerbork

Puttkammer-verklaring&nbsp; Van: Gokkes, Mina&nbsp; Datum: 1943-06-03

Puttkammer-verklaring&nbsp; Van: Gokkes, Mina&nbsp; Datum: 1943-06-03

Puttkammerverklaring&nbsp; Van: Gokkes, Mina&nbsp; Datum: 1943-05-31 Voorlopig uitstel van transport.

Puttkammerverklaring&nbsp; Van: Gokkes, Mina&nbsp; Datum: 1943-05-31 Voorlopig uitstel van transport.

Organisatie van de Jodenvervolging

RSHA

IV B4

Zenstralstelle für Judische Auswanderung

Puttkammer-verklaring&nbsp; Van: Gokkes, Jacob en Gokkes, Eva&nbsp; Datum: 1943-06-21 Voorlopig uitstel van transport

Puttkammer-verklaring&nbsp; Van: Gokkes, Jacob en Gokkes, Eva&nbsp; Datum: 1943-06-21 Voorlopig uitstel van transport

Treinstations

Station Maliebaan

Station Scheemda

Station Sappemeer

Station Hoogezand

Rangeerterrein Onnen

Station Winschoten

Station Zuidbroek

Station Amsterdam Rietlanden

Centraal Station Amsterdam

Station Nieuweschans

Station Amsterdam Muiderpoort

Station Hooghalen

Station Assen

Anti-Joodse maatregelen

Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg

Arisering

Inbeslagname Joods geld

Pulsen van bezittingen

Sluiting Joodse bedrijven

Inlevering goederen door Joden

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeenten in Gelderland

Joodse gemeente Ruurlo

Joodse gemeente Wehl

Joodse gemeente Winterswijk

Joodse gemeente Groesbeek

Joodse gemeente Nijkerk

Joodse gemeente Loenen

Joodse gemeente Nijmegen

Joodse gemeente Varsseveld

Joodse gemeente Tiel

Joodse gemeente Terborg

Joodse gemeente 's-Heerenberg

Joodse gemeente Druten

Joodse gemeente Eibergen

Joodse gemeente Elburg

Joodse gemeente Ellecom

Joodse gemeente Epe

Joodse gemeente Ermelo

Joodse gemeente Gendringen

Joodse gemeente Groenlo

Joodse gemeente Doetinchem

Joodse gemeente Doornspijk

Joodse gemeente Doesburg

Joodse gemeente Bredevoort

Joodse gemeente Oldebroek

Joodse gemeente Brummen

Joodse gemeente Buren

Joodse gemeente Ochten

Joodse gemeente Culemborg

Joodse gemeente Nunspeet

Joodse gemeente Deil

Joodse gemeente Vorden

Joodse gemeente Didam

Beroepsgroepen in kamp Westerbork

Handelsvertegenwoordigers kamp Westerbork

Artsen kamp Westerbork

Barakleiding in kamp Westerbork

Ordonnansen

Rabbijnen kamp Westerbork

Keukenpersoneel kamp Westerbork

Maatschappelijk werkers kamp Westerbork

Leraren kamp Westerbork

Landarbeiders kamp Westerbork

Artiesten kamp Westerbork

Verplegers kamp Westerbork

Oppakken en verzamelen

Joodse Raden

Razzia's

Arrestaties

Verraad

Activiteiten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Herdenkingen kamp Westerbork

Herdenkingen Het Eerste Transport kamp Westerbork

Herdenkingen Verzetsgraf

Dodenherdenkingen kamp Westerbork

Holocaust Memorial Day

Kristallnachtherdenkingen Kamp Westerbork

Herdenkingen Bevrijding kamp Westerbork

Herdenkingen Vervolging Sinti en Roma kamp Westerbork

Belangenverenigingen Herinneringsgemeenschappen

Nederlandse Vereniging van Ex-Politieke Gevangenen

Stichting JOKOS

Nederlands Auschwitz Comité

Stichting 1940-1945

Landelijke Sinti Organisatie (LSO)

Joodse werkkampen

Joods werkkamp de Landweer

Joods werkkamp It Petgat

Joods werkkamp Ruinen

Enveloppe Behorend bij brief met Inv.nr.: 10036-5

Enveloppe Behorend bij brief met Inv.nr.: 10036-5

Enveloppe van de brief geschreven door Martha Bertenthal vanuit Amsterdam

Enveloppe van de brief geschreven door Martha Bertenthal vanuit Amsterdam

Personen