In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van:&nbsp;(Waterman)-Lopes Cardozo, Henriette Aan: Waterman, Nathan Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-28 Onderwerp: dagelijks leven in kamp, een pakketje is welkom, de kinderen werken erg hard bij boeren buiten het kamp, rogge binden, Voor Mautje is het een uur lopen vanaf het kamp. Hij werkt bij de boer met twee anderen. Chaja werkt nog verderop in een ploeg van acht personen. De beide kinderen komen roetzwart thuis en zijn haast niet schoon te krijgen. Henriettes man Barend is verhuisd en woont nu in dezelfde barak (mannenafdeling).

Van:&nbsp;(Waterman)-Lopes Cardozo, Henriette Aan: Waterman, Nathan Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-07-28 Onderwerp: dagelijks leven in kamp, een pakketje is welkom, de kinderen werken erg hard bij boeren buiten het kamp, rogge binden, Voor Mautje is het een uur lopen vanaf het kamp. Hij werkt bij de boer met twee anderen. Chaja werkt nog verderop in een ploeg van acht personen. De beide kinderen komen roetzwart thuis en zijn haast niet schoon te krijgen. Henriettes man Barend is verhuisd en woont nu in dezelfde barak (mannenafdeling).

Briefkaart van Henriette Waterman-Lopes-Cardozo aan Nathan Waterman vanuit kamp Westerbork

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Herinrichtingen terrein kamp Westerbork

Herinrichting voormalig terrein kamp Westerbork (1990-1992)

Herinrichting Historische Plek kamp Westerbork (2014-)

Archeologische onderzoeken kamp Westerbork

Herinrichting voormalig terrein kamp Westerbork (1983-1990)

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de vliegtuigsloperij (sorteren van metaal), barak 107. Het smalspoor is te zien.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de vliegtuigsloperij (sorteren van metaal), barak 107. Het smalspoor is te zien.

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Plaatsen in kamp Westerbork

Commandantswoning

Reisverloop naar kamp Westerbork

Transportbegeleiding naar kamp Westerbork

Programma der Radio-uitzendingen bestemd voor het ziekenhuis Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-02-03/07 Onderwerp: muziek van licht tot klassiek; bijdragen van Ds. Bardeloos, mevrouw Jansonius, H. ter Schegget, pianospel van de heer Groenewold, lezing J.J. Uilenburg over Drenthe, praatje over Rusland door de heer Hoek, een praatje over paarden door Jac. Meursing, &nbsp;

Programma der Radio-uitzendingen bestemd voor het ziekenhuis Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-02-03/07 Onderwerp: muziek van licht tot klassiek; bijdragen van Ds. Bardeloos, mevrouw Jansonius, H. ter Schegget, pianospel van de heer Groenewold, lezing J.J. Uilenburg over Drenthe, praatje over Rusland door de heer Hoek, een praatje over paarden door Jac. Meursing, &nbsp;

Programma van radio-uitzendingen voor het ziekenhuis in Interneringskamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in het Asserbos.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in het Asserbos.

Van: Liesje en Joop Aan: Batavier, Mevr. Plaats: Trein (poststempel Nieuweschans) Datum: 1943-06-08 Onderwerp: 'Wij zijn door dus stuur geen pakjes meer. We zitten in de beestenwagen. We zullen er zien te komen'.

Van: Liesje en Joop Aan: Batavier, Mevr. Plaats: Trein (poststempel Nieuweschans) Datum: 1943-06-08 Onderwerp: 'Wij zijn door dus stuur geen pakjes meer. We zitten in de beestenwagen. We zullen er zien te komen'.

Briefkaart van Liesje en Joop Batavier aan mevrouw Batavier vanuit de trein gegooid bij Nieuweschans

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk bij de nieuwe waterzuivering; de werking ervan is te zien. Op de achtergrond is de schoorsteenpijp van het ketelhuis van het kamp zichtbaar.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk bij de nieuwe waterzuivering; de werking ervan is te zien. Op de achtergrond is de schoorsteenpijp van het ketelhuis van het kamp zichtbaar.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: beheerder Fledderus met zijn zoontje op de kampboerderij.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: beheerder Fledderus met zijn zoontje op de kampboerderij.

Ontspanning kamp Westerbork

Sport kamp Westerbork

Voetbal kamp Westerbork

Schaken kamp Westerbork

Handbal kamp Westerbork

Boksen kamp Westerbork

Gymnastiek kamp Westerbork

Korfbal kamp Westerbork

Van: Moeder (Mina Polak-Hoogstraal)&nbsp; Aan: Polak, S.&nbsp; Plaats: Vught&nbsp; Datum:&nbsp;1943 Onderwerp: Teken van leven, beschrijving omstandigheden.

Van: Moeder (Mina Polak-Hoogstraal)&nbsp; Aan: Polak, S.&nbsp; Plaats: Vught&nbsp; Datum:&nbsp;1943 Onderwerp: Teken van leven, beschrijving omstandigheden.

Brief van Mina Polak-Hoogstraal aan haar zoon Salomon vanuit kamp Vught

Militair Kamp Westerbork

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-09-29 Onderwerp: Dagelijks leven in het Apeldoornsche Bosch; beschrijving van nachtdiensten en lol met collega's en patiënten; begonnen met volksdansen, is erg leuk

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-09-29 Onderwerp: Dagelijks leven in het Apeldoornsche Bosch; beschrijving van nachtdiensten en lol met collega's en patiënten; begonnen met volksdansen, is erg leuk

Brief van Lina Dalsheim aan Gretha van Dijk vanuit het Apeldoornsche Bosch

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: het in de aarde zetten van plantjes in de kas.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: het in de aarde zetten van plantjes in de kas.

Van: Heymann, H.&nbsp; Geboren: 1894-11-05 Aan: &nbsp;Heymans, Arthur Datum: 1943-12-09 Plaats: Westerbork, kamp, barak 19 (A) Onderwerp: beperking van pakketten. Er moet gebruik worden gemaakt van een pakketzegel. Herman is geen patiënt meer in het ziekenhuis en werkt nu bij de afdeling Verwaltung. Ook Erna werkt weer na te zijn hersteld van haar bloedvergiftiging.&nbsp; &nbsp;

Van: Heymann, H.&nbsp; Geboren: 1894-11-05 Aan: &nbsp;Heymans, Arthur Datum: 1943-12-09 Plaats: Westerbork, kamp, barak 19 (A) Onderwerp: beperking van pakketten. Er moet gebruik worden gemaakt van een pakketzegel. Herman is geen patiënt meer in het ziekenhuis en werkt nu bij de afdeling Verwaltung. Ook Erna werkt weer na te zijn hersteld van haar bloedvergiftiging.&nbsp; &nbsp;

Brief van H. Heymann aan A. Heymans vanuit kamp Westerbork

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-10-15 Onderwerp: Dagelijks leven en vrije tijd in het Apeldoornsche Bosch, gezelligheid met vriendin Roos; vragen over vrienden en kennissen in Borger

Van: Dalsheim, Lina Aan: Dijk, van Gretha Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-10-15 Onderwerp: Dagelijks leven en vrije tijd in het Apeldoornsche Bosch, gezelligheid met vriendin Roos; vragen over vrienden en kennissen in Borger

Brief van Lina Jacoba Dalsheim aan Gretha van Dijk vanuit het Apeldoornsche Bosch

Foto's van militairen Plaats: Westerbork, kamp, militair Datum: 1949-03/09

Foto's van militairen Plaats: Westerbork, kamp, militair Datum: 1949-03/09

Foto's van militairen in voormalig kamp Westerbork

Persoonsbewijs Van: Koster, Alida Maria (Esther de Vries) Datum: 1943-06-25 Afgegeven te Amsterdam No. 664093 Met pasfoto

Persoonsbewijs Van: Koster, Alida Maria (Esther de Vries) Datum: 1943-06-25 Afgegeven te Amsterdam No. 664093 Met pasfoto

Persoonsbewijs (vals) van Esther de Vries

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03 Onderwerp: scene uit het cabaretprogramma ‘Bunter Abend’ met Liesl Frank en Otto Aurich.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03 Onderwerp: scene uit het cabaretprogramma ‘Bunter Abend’ met Liesl Frank en Otto Aurich.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op een deel van de weg en het smalspoor tussen het kamp en het Oranjekanaal. Het kanaal is vanuit de locomotief te zien.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: zicht op een deel van de weg en het smalspoor tussen het kamp en het Oranjekanaal. Het kanaal is vanuit de locomotief te zien.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de vliegtuigsloperij. Op de achtergrond is een lorrie, het smalspoor en barak 107 te zien.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk in de vliegtuigsloperij. Op de achtergrond is een lorrie, het smalspoor en barak 107 te zien.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: de barak van de tandartspraktijk in het kamp.&nbsp;

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: de barak van de tandartspraktijk in het kamp.&nbsp;

Kamporganisatie kamp Westerbork

Brandweer kamp Westerbork

Prikkeldraad kamp Westerbork

Ingang van Woonoord Schattenberg Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1968-1970 Links de portierswoning (barak 75) met hekken en slagboom. Op de achtergrond de barakken.

Ingang van Woonoord Schattenberg Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1968-1970 Links de portierswoning (barak 75) met hekken en slagboom. Op de achtergrond de barakken.

Foto van de ingang van woonoord Schattenberg

Bewijs van crematie Datum: 23-06-1943 Nr. 372 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Adler, Recha geb. 18-03-62 overleden te Westerbork op 18-06-1943 op 22-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 23-06-1943 Nr. 372 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Adler, Recha geb. 18-03-62 overleden te Westerbork op 18-06-1943 op 22-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Recha Adler

Jaarverslag Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork Technische Dienst en Bedrijven 1947 Met kleur tekeningen geïllustreerd Bladzijden: 23 (ingebonden) &nbsp;Vliegtuigsloperij, het gebruik van barak 107 voor de montage en het repareren van legerauto's; werk externe bedrijven, ontginningen; oogstvoorziening, kampboerderij; werkzaamheden kamp intern.

Jaarverslag Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork Technische Dienst en Bedrijven 1947 Met kleur tekeningen geïllustreerd Bladzijden: 23 (ingebonden) &nbsp;Vliegtuigsloperij, het gebruik van barak 107 voor de montage en het repareren van legerauto's; werk externe bedrijven, ontginningen; oogstvoorziening, kampboerderij; werkzaamheden kamp intern.

Jaarverslag van het Interneringskamp van 1947

Van: Grootkerk, Bep Aan: Drogisterij In den ouden gaper, Den Haag Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-31 Onderwerp: Zenden van bewijsje voor zeep (8508-09) en vraag om goederen. Bijbehorende enveloppe (8508-08-1)

Van: Grootkerk, Bep Aan: Drogisterij In den ouden gaper, Den Haag Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-31 Onderwerp: Zenden van bewijsje voor zeep (8508-09) en vraag om goederen. Bijbehorende enveloppe (8508-08-1)

Brief van Bep Grootkerk aan een drogist in Den Haag vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-16 Onderwerp: stappen naar een huwelijk, ondertrouw zal worden afgekondigd; over huwelijksdatum en verhuizing naar Westerbork; over een bezoek van Stella op korte termijn; toekomst onderwijs voor Joodse kinderen (houdbaarheid van Stella's baan); over de voorbereidingen van Stella haar ouders; moeder Engelse van geboorte, opgeven, eventueel bij aankomst in kamp Westerbork.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-16 Onderwerp: stappen naar een huwelijk, ondertrouw zal worden afgekondigd; over huwelijksdatum en verhuizing naar Westerbork; over een bezoek van Stella op korte termijn; toekomst onderwijs voor Joodse kinderen (houdbaarheid van Stella's baan); over de voorbereidingen van Stella haar ouders; moeder Engelse van geboorte, opgeven, eventueel bij aankomst in kamp Westerbork.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: kampgevangenen op weg naar de trein; Joodse ordedienst; op de achtergrond barak 44.&nbsp;

Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-19 Onderwerp: kampgevangenen op weg naar de trein; Joodse ordedienst; op de achtergrond barak 44.&nbsp;

Foto van militairen aan het vissen. Datum: 1949

Foto van militairen aan het vissen. Datum: 1949

Foto van militairen aan het vissen

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-15 Onderwerp: advies tot aankoop van spoorwegmaterieel i.p.v. huren.

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-15 Onderwerp: advies tot aankoop van spoorwegmaterieel i.p.v. huren.

Overzicht van spoorwegmaterieel en voorstel van G.K. Huisman om tot koop over te gaan

Van: Dessaur-Doof, Kitty (Keetje) Aan: Jane (A. van den Heuvel)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 55 Datum: 1943-06-25&nbsp; Onderwerp: omstandigheden kamp; dochter Annie is ziek, ze ligt op bed; de schrijfster werkt als schoonmaakster in het ziekenhuis. Haar man Hartog moet graafwerkzaamheden doen en de moeder van de schrijfster is nerveus; ‘Als we verder moeten hoor je niets meer van ons’.

Van: Dessaur-Doof, Kitty (Keetje) Aan: Jane (A. van den Heuvel)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 55 Datum: 1943-06-25&nbsp; Onderwerp: omstandigheden kamp; dochter Annie is ziek, ze ligt op bed; de schrijfster werkt als schoonmaakster in het ziekenhuis. Haar man Hartog moet graafwerkzaamheden doen en de moeder van de schrijfster is nerveus; ‘Als we verder moeten hoor je niets meer van ons’.

Briefkaart van K. Dessaur-Doof aan Jane vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-08-12 Onderwerp: Werner schrijft zijn brief vanuit het bedrijfsgebouw van de waterzuivering. Zelf woont hij nu op een zaal in barak 22, met meer dan 40 personen. De mannen voeren een gemeenschappelijk keuken, pakketjes worden gedeeld. Soms zoekt hij &nbsp;en zijn kennissen rust bij een familie, die in een achterafkamertje van een familiebarak woont; over het doorgeven van de groeten van Fie de Jong (lerares, Utrecht) aan een collega van Stella. Fie is ondertussen doorgestuurd (10-08); eventueel bezoek van Stella aan Werner; geen berichten uit het Oosten, een soort van berusting dat het nog even kan duren; Over de Joodse Raad in Westerbork, ze zijn niet erg gezien, de firma heeft geen goede naam; vandaag een transport uit Rotterdam binnengekomen; Herbert is enkele uren op het bureau van de Euterpestraat (Zentralstelle) geweest; er gaan verhalen dat transporten vanuit België en Frankrijk Westerbork zullen passeren; er wordt een spoorverbinding tussen Hooghalen en het kamp aangelegd.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-08-12 Onderwerp: Werner schrijft zijn brief vanuit het bedrijfsgebouw van de waterzuivering. Zelf woont hij nu op een zaal in barak 22, met meer dan 40 personen. De mannen voeren een gemeenschappelijk keuken, pakketjes worden gedeeld. Soms zoekt hij &nbsp;en zijn kennissen rust bij een familie, die in een achterafkamertje van een familiebarak woont; over het doorgeven van de groeten van Fie de Jong (lerares, Utrecht) aan een collega van Stella. Fie is ondertussen doorgestuurd (10-08); eventueel bezoek van Stella aan Werner; geen berichten uit het Oosten, een soort van berusting dat het nog even kan duren; Over de Joodse Raad in Westerbork, ze zijn niet erg gezien, de firma heeft geen goede naam; vandaag een transport uit Rotterdam binnengekomen; Herbert is enkele uren op het bureau van de Euterpestraat (Zentralstelle) geweest; er gaan verhalen dat transporten vanuit België en Frankrijk Westerbork zullen passeren; er wordt een spoorverbinding tussen Hooghalen en het kamp aangelegd.

Van: Bertenthal, Martha Aan: Kokje, G. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-27 Onderwerp: bedankje voor pakket (hagelslag en crackers); werken op de heide; klompen.&nbsp; De toegestuurde pepermuntjes tijdens het werk opgegeten. ‘s Avonds gesmuld van de kaaskorsten ( op de kachel van de barak verhit?). Martha is ziek. Ze ligt al vijf dagen op bed met angina. Normaal werkt ze op de heide en haar zusje zit op de ’HBS'. De klompen draagt de schrijfster tijdens haar werk.

Van: Bertenthal, Martha Aan: Kokje, G. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-27 Onderwerp: bedankje voor pakket (hagelslag en crackers); werken op de heide; klompen.&nbsp; De toegestuurde pepermuntjes tijdens het werk opgegeten. ‘s Avonds gesmuld van de kaaskorsten ( op de kachel van de barak verhit?). Martha is ziek. Ze ligt al vijf dagen op bed met angina. Normaal werkt ze op de heide en haar zusje zit op de ’HBS'. De klompen draagt de schrijfster tijdens haar werk.

Briefkaart van Martha Bertenthal aan G. Kokje vanuit kamp Westerbork

Personen