We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Gevangenissen

Huis van bewaring Groningen

Scholtenshuis

Huis van bewaring Assen

Gevangenis Weteringenschans

Huis van bewaring Zwolle

Huis van bewaring Doetinchem

Oranjehotel

Huis van bewaring Veenhuizen

Huis van bewaring Arnhem

Huis van bewaring Haagse Veer

Gevangenis Amstelveenseweg

Huis van bewaring Meppel

Van: Kruijer, I. Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-05-09 Onderwerp: omstandigheden, bedankje voor pakketten, sturen van kleding&nbsp; Bijz.: op briefpapier kamp Vught

Van: Kruijer, I. Aan: Fam. A. Calligaro Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-05-09 Onderwerp: omstandigheden, bedankje voor pakketten, sturen van kleding&nbsp; Bijz.: op briefpapier kamp Vught

Brief van I. Kruijer aan A. Calligaro vanuit kamp Vught

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: personen die een oproep voor werkverruiming naar Duitsland hebben mogen op 18 augustus na 20.00 uur op straat, van de trams gebruik maken en in alle winkels op alle tijden boodschappen doen; wanneer wel of geen request voor vrijstelling van deportatie.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1942-08 Onderwerp: personen die een oproep voor werkverruiming naar Duitsland hebben mogen op 18 augustus na 20.00 uur op straat, van de trams gebruik maken en in alle winkels op alle tijden boodschappen doen; wanneer wel of geen request voor vrijstelling van deportatie.

Bulletin nummer 8 van de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

A.V.R.O. Persdienst Holland - Belgie 11 maart 1928 - 7 april 1968 Op 11 maart 1968 was het veertig jaar geleden, dat het eerste radio-sportverslag door Han Hollander voor de A.V.R.O. werd verzorgd vanuit het oude stadion te Amsterdam. In dit boekje halen een vijftal bekende radio- en sportfiguren herinneringen op.

Boekje met herinneringen aan Han Hollander

Lagerbefehl No. 30 Datum: 1943-05-10 Woningverdeling; gebruik van dienstrijwielen in het kampbedrijf

Lagerbefehl No. 30 Datum: 1943-05-10 Woningverdeling; gebruik van dienstrijwielen in het kampbedrijf

Lagerbefehl No. 30

Bouw.&nbsp; Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; De barakken en de schoorsteen van het ketelhuis.&nbsp; Op de achtergrond de dienstwoningen van de staf.

Bouw.&nbsp; Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; De barakken en de schoorsteen van het ketelhuis.&nbsp; Op de achtergrond de dienstwoningen van de staf.

Aantal barakken, waaronder het ketelhuis in Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Een pauze tijdens het werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf&nbsp; Een pauze tijdens het werken op het land.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Pauze tijdens het werken op het land bij kamp Westerbork

Van: Levie, Han&nbsp; Aan: Leida&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-07&nbsp; Onderwerp: clandestiene brief over op transport gaan (mogelijk binnen vier weken), vraag om pakketten, vraag om getuigschrift.

Van: Levie, Han&nbsp; Aan: Leida&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-07&nbsp; Onderwerp: clandestiene brief over op transport gaan (mogelijk binnen vier weken), vraag om pakketten, vraag om getuigschrift.

Brief van Han Levie aan Leida vanuit kamp Westerbork

Administratiegebouw en Dienstgebouw Vluchtelingenkamp (barakken 31,32 en 33) Schaal: 1:100 Opmerking: behalve de administratie waren in deze barakken nog verschillende functies ondergebracht.

Administratiegebouw en Dienstgebouw Vluchtelingenkamp (barakken 31,32 en 33) Schaal: 1:100 Opmerking: behalve de administratie waren in deze barakken nog verschillende functies ondergebracht.

Bouwtekening van de administratie barakken in het Centraal Vluchtelingenkamp

Tekst. Tekst met illustratie uit 'Humor und Melodie'. 'Der feiner kommt hier stark in rage, und macht bei Ehrlich gesichtsmassage'. Kamp Westerbork, 1943-09-27.

Tekst. Tekst met illustratie uit 'Humor und Melodie'. 'Der feiner kommt hier stark in rage, und macht bei Ehrlich gesichtsmassage'. Kamp Westerbork, 1943-09-27.

Illustratie en tekst uit het revueboek Humor und Melodie

Van: Ministerie van Justitie Aan:&nbsp;van Cleef, R. Plaats: Den Haag Datum: 1950-11-16 Onderwerp: verklaring van overlijden van Aaltje (Hilversum) Roodveldt.

Van: Ministerie van Justitie Aan:&nbsp;van Cleef, R. Plaats: Den Haag Datum: 1950-11-16 Onderwerp: verklaring van overlijden van Aaltje (Hilversum) Roodveldt.

Verklaring van het Ministerie van Justitie aan Rozette van Cleef over het overlijden van Aaltje (Hilversum) Roodveldt

Jacob van der Woude voor de barak waarin hij woonde. Joods werkkamp, 1942-06-24.&nbsp;

Jacob van der Woude voor de barak waarin hij woonde. Joods werkkamp, 1942-06-24.&nbsp;

Jacob van der Woude bij een barak in een Joods werkkamp

Personen