We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 193 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Muis, Kaatje geb. 04-12-74 overleden te Westerbork op 14-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 193 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Muis, Kaatje geb. 04-12-74 overleden te Westerbork op 14-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Kaatje Muis

Armband Armband gebruikt in kamp Westerbork met daarop een ‘S’ en het nummer 590. De ‘S’ staat voor strafgevangene. &nbsp;

Armband Armband gebruikt in kamp Westerbork met daarop een ‘S’ en het nummer 590. De ‘S’ staat voor strafgevangene. &nbsp;

Een armband gedragen door een strafgeval

Van: Piet (Eliazer Duizend)&nbsp; Aan:&nbsp;(vrouw en kinderen) Plaats:&nbsp;Joodse Schouwburg&nbsp; Datum: 1943-08-13&nbsp; Onderwerp: Laatste brief voor transport naar Westerbork. Groet aan zijn vrouw en kinderen.

Van: Piet (Eliazer Duizend)&nbsp; Aan:&nbsp;(vrouw en kinderen) Plaats:&nbsp;Joodse Schouwburg&nbsp; Datum: 1943-08-13&nbsp; Onderwerp: Laatste brief voor transport naar Westerbork. Groet aan zijn vrouw en kinderen.

Brief van Eliazer Duizend vanuit de Hollandsche/Joodse Schouwburg op weg naar kamp Westerbork

Transport Transport. Een grote rij wagons.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943 Eén van de deuren van een wagon staat open; er zijn in de wagon geen mensen te zien.

Transport Transport. Een grote rij wagons.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943 Eén van de deuren van een wagon staat open; er zijn in de wagon geen mensen te zien.

Een lege deportatietrein in kamp Westerbork

Van: Tas, Jacob via de Joodse Raad voor Amsterdam Aan: Tas-van Dam, Esther Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-04 Onderwerp: ' Zend oproep of fotocopie van jou Sperrstempel voor zondagmiddag 12 uur per koerier van de Joodsche Raad (…)'&nbsp;

Van: Tas, Jacob via de Joodse Raad voor Amsterdam Aan: Tas-van Dam, Esther Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-04 Onderwerp: ' Zend oproep of fotocopie van jou Sperrstempel voor zondagmiddag 12 uur per koerier van de Joodsche Raad (…)'&nbsp;

Telexbericht van Jacob Tas aan zijn vrouw via de Joodse Raad voor Amsterdam vanuit kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 20 Datum: 1943-03-27 Victor Herskovics; het in bezit hebben van en ontvangen van geld; lichtsterkte van zaklantaarns

Lagerbefehl No. 20 Datum: 1943-03-27 Victor Herskovics; het in bezit hebben van en ontvangen van geld; lichtsterkte van zaklantaarns

Lagerbefehl No. 20

Van: Magnus, Simon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Simon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Van: Magnus, Simon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Simon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Vliegticket van Simon Magnus voor zijn terugkeer naar Nederland

Transport Transport dat uit Hooghalen vertrekt in derde klas rijtuigen. Mensen zwaaiend vanuit de trein Hooghalen, 1942.

Transport Transport dat uit Hooghalen vertrekt in derde klas rijtuigen. Mensen zwaaiend vanuit de trein Hooghalen, 1942.

Een deportatietrein vertrekt naar Auschwitz

A.E.F. D.P. Registration Record Repatrieringskaart Van: Gelder, van, Sonja Datum: 1945-06-07

A.E.F. D.P. Registration Record Repatrieringskaart Van: Gelder, van, Sonja Datum: 1945-06-07

van S. van Gelder na terugkeer in Nederland

Transportlijst Gruppe ‘Unbekannte Kinder’ Datum: 1944-09&nbsp; Een tweede pagina ontbreekt.

Transportlijst Gruppe ‘Unbekannte Kinder’ Datum: 1944-09&nbsp; Een tweede pagina ontbreekt.

Lijst met namen van de groep 'Unbekannte Kinder' in kamp Westerbork

Verslag van Aad van As over ontvluchtingen, verzet, dillema's en pogingen tot ontvluchting en de adoptie van Fritsje (Gert Willinger) door Dr. Spanier.

Verslag van Aad van As over ontvluchtingen, verzet, dillema's en pogingen tot ontvluchting en de adoptie van Fritsje (Gert Willinger) door Dr. Spanier.

Verslag van Aad van As over ontvluchtingen, verzet, dillema's en pogingen tot ontvluchting

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 23-06-1943 Nr. 377 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sarphatie, Juda geb. 19-10-83 overleden te Westerbork op 21-06-1943 op 22-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 23-06-1943 Nr. 377 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sarphatie, Juda geb. 19-10-83 overleden te Westerbork op 21-06-1943 op 22-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Juda Sarphatie

Personen