We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 287 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Spanier, Anna geb. 08-09-66 overleden te Westerbork op 13-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 287 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Spanier, Anna geb. 08-09-66 overleden te Westerbork op 13-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Anna Spanier

Afbraak Afbraak van barakken in woonoord Schattenberg met de radiotelescopen op de achtergrond. Plaats: Westerbork, Woonoord Schattenberg Datum: 1971

Afbraak Afbraak van barakken in woonoord Schattenberg met de radiotelescopen op de achtergrond. Plaats: Westerbork, Woonoord Schattenberg Datum: 1971

Foto van de afbraak van het ketel- en het badhuis in woonoord Schattenberg

Van: Rabbie, Eva Geboren: 1922-10-15 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-11-04 Plaats: Vught, Auffanglager Onderwerp: Ze heeft behoefte aan tandpasta, zeep en roggebrood.

Van: Rabbie, Eva Geboren: 1922-10-15 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-11-04 Plaats: Vught, Auffanglager Onderwerp: Ze heeft behoefte aan tandpasta, zeep en roggebrood.

Brief van Eva Rabbie aan J. Belterman vanuit kamp Vught

Lijst met namen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: in het kamp overleden personen in de periode april/mei 1943.

Lijst met namen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: in het kamp overleden personen in de periode april/mei 1943.

Lijst met de namen van personen die in 1943 in kamp Westerbork zijn overleden

Transport Vertrekkend transport Twee mannen van de Joodse Ordedienst dragen een brancard. Westerbork, kamp, 1943-1944 &nbsp;

Transport Vertrekkend transport Twee mannen van de Joodse Ordedienst dragen een brancard. Westerbork, kamp, 1943-1944 &nbsp;

Twee mannen van de Joodse ordedienst dragen een brancard

Bewijs van crematie Datum: 02-04-1943 Nr. 163 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sluijter, Wolf geb. 11-05-42 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 02-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 02-04-1943 Nr. 163 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sluijter, Wolf geb. 11-05-42 overleden 01-04-1943 te Westerbork op: 02-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Wolf Sluijter

Van:&nbsp; Aan: Niemeijer, R. Plaats: Hooghalen Datum: 1948-09 Onderwerp: drie mannen, bewakers van het Interneringskamp in Hooghalen: Niemeijer, Egges en Wever.

Van:&nbsp; Aan: Niemeijer, R. Plaats: Hooghalen Datum: 1948-09 Onderwerp: drie mannen, bewakers van het Interneringskamp in Hooghalen: Niemeijer, Egges en Wever.

Bewakers van het Interneringskamp Westerbork in Hooghalen

Van: Lierens, D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-24 Onderwerp: B. ernstig ziek, ziekenhuis Westerbork.&nbsp;

Van: Lierens, D. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-24 Onderwerp: B. ernstig ziek, ziekenhuis Westerbork.&nbsp;

Briefkaart van D. Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Van: van Koppelen-Bannet, M. Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1941-07-18 Onderwerp: verheugd een brief van haar dochter te ontvangen; brieven die in juni waren geschreven door haar dochter, onder andere met foto's heeft Mathilda niet ontvangen; over het verlies van haar man, de verwerking ervan; oom Ben uit Brussel zit nu ook in onbezet gebied (Frankrijk); van de zwager van haar dochter niets ontvangen; ze weet ook niet wat er met de inboedel van haar dochter is gebeurd; zelf is ze veel in het plantsoen Spoorsingel; over andere familieleden; geen antwoord van tante Saar; oom Bennie zal ook schrijven; horloge van vader voor haar dochter bewaard; over en voor haar kleindochter Ellen…

Van: van Koppelen-Bannet, M. Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1941-07-18 Onderwerp: verheugd een brief van haar dochter te ontvangen; brieven die in juni waren geschreven door haar dochter, onder andere met foto's heeft Mathilda niet ontvangen; over het verlies van haar man, de verwerking ervan; oom Ben uit Brussel zit nu ook in onbezet gebied (Frankrijk); van de zwager van haar dochter niets ontvangen; ze weet ook niet wat er met de inboedel van haar dochter is gebeurd; zelf is ze veel in het plantsoen Spoorsingel; over andere familieleden; geen antwoord van tante Saar; oom Bennie zal ook schrijven; horloge van vader voor haar dochter bewaard; over en voor haar kleindochter Ellen…

Brief van Mathilda van Koppelen-Bannet aan het gezin van haar dochter vanuit Rotterdam

Van: Stern, Alfred&nbsp; Aan: Truus&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: oktober 1942 Onderwerp: Alfred is ploegbaas geworden over een groep van 25 mannen. Ze werken bij Hooghalen. Hij vraagt aan Truus of zij vrijdagmorgen naar het station van Hooghalen kan komen. Bij zijn brief zit ook een briefje van een andere gemengd-gehuwde in het kamp. Of Truus dit op een adres in Groningen wil bezorgen.&nbsp;

Van: Stern, Alfred&nbsp; Aan: Truus&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: oktober 1942 Onderwerp: Alfred is ploegbaas geworden over een groep van 25 mannen. Ze werken bij Hooghalen. Hij vraagt aan Truus of zij vrijdagmorgen naar het station van Hooghalen kan komen. Bij zijn brief zit ook een briefje van een andere gemengd-gehuwde in het kamp. Of Truus dit op een adres in Groningen wil bezorgen.&nbsp;

Brief van Alfred Stern aan Truus vanuit kamp Westerbork

Van: Boerma, A.P.A, arts Medische Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-10-30 Onderwerp: Verzoek om vijftig dekens van geallieerde herkomst.

Van: Boerma, A.P.A, arts Medische Dienst Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-10-30 Onderwerp: Verzoek om vijftig dekens van geallieerde herkomst.

Verzoek van arts Boerma aan J. G. Buijvoets om vijftig dekens voor het ziekenhuis

Van: Taapke Aan: familie Roos Plaats: Drachten Datum: 07-21 Onderwerp: nieuws over de kinderen en bekenden en een uitnodiging om naar Drachten te komen.

Van: Taapke Aan: familie Roos Plaats: Drachten Datum: 07-21 Onderwerp: nieuws over de kinderen en bekenden en een uitnodiging om naar Drachten te komen.

Brief van Taapke aan de familie Roos vanuit Drachten

Van: Polak, A.&nbsp; Aan: Polak, S.&nbsp; Plaats: Vught&nbsp; Datum: 1943-06-27&nbsp; Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, werkzaam in de kleermakerij; brief van Salomon ontvangen; weinig berichten van bekenden.

Van: Polak, A.&nbsp; Aan: Polak, S.&nbsp; Plaats: Vught&nbsp; Datum: 1943-06-27&nbsp; Onderwerp: Beschrijving omstandigheden, werkzaam in de kleermakerij; brief van Salomon ontvangen; weinig berichten van bekenden.

Brief van Abraham Polak aan zijn zoon Salomon vanuit kamp Vught

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-11-13, No. 56 Inhoud: Ontsmetting van het waterleidingnet.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-11-13, No. 56 Inhoud: Ontsmetting van het waterleidingnet.

Lagerbefehl No. 56