In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Indische jongens (vier) staande bij en zittende op een auto. De jongen links achter is Han Bloemhard, 2de van rechts Chris Petrus en rechts is Henny Roggeveen. Achter de auto is de garage zichtbaar.&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork (Schattenberg) Datum: 1950

Indische jongens (vier) staande bij en zittende op een auto. De jongen links achter is Han Bloemhard, 2de van rechts Chris Petrus en rechts is Henny Roggeveen. Achter de auto is de garage zichtbaar.&nbsp; Plaats: Repatriëringskamp Westerbork (Schattenberg) Datum: 1950

Foto

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-08-10, No. 87&nbsp; Inhoud: Spertijd; Strafgevallen, beperkende maatregelen, verbod tot schrijven en ontvangen van brieven en pakketten. Tevens een verbod op het ontvangen van bezoek.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1944-08-10, No. 87&nbsp; Inhoud: Spertijd; Strafgevallen, beperkende maatregelen, verbod tot schrijven en ontvangen van brieven en pakketten. Tevens een verbod op het ontvangen van bezoek.

Lagerbefehl No. 87

Datum: 1947-04-27 Plaats: Den Haag Onderwerp: toegangskaart voor een reünie van oud-leerlingen van de Prinses Beatrix Lyceum (Glion, Zwitserland).

Datum: 1947-04-27 Plaats: Den Haag Onderwerp: toegangskaart voor een reünie van oud-leerlingen van de Prinses Beatrix Lyceum (Glion, Zwitserland).

Uitnodiging reünie Prinses Beatrix Lyceum

Onderwerp: blanco-waslijst van het Prinses Beatrix Lyceum in Glion (Zwitserland)

Onderwerp: blanco-waslijst van het Prinses Beatrix Lyceum in Glion (Zwitserland)

Waslijst Prinses Beatrix Lyceum

Bewijs van deelname Van: Hedeman, Judith H. Afgegeven: 1945-07-05 's-Gravenhage Betreft bewijs van deelname van het internaat van het Prinses Beatrix Lyceum van 1945-04-27 tot 1945-08-19

Bewijs van deelname Van: Hedeman, Judith H. Afgegeven: 1945-07-05 's-Gravenhage Betreft bewijs van deelname van het internaat van het Prinses Beatrix Lyceum van 1945-04-27 tot 1945-08-19

Deelnamebewijs Prinses Beatrix Lyceum van Judith Hedeman

Foto van Frederica Bloemhard en haar twee jongste kinderen Marijke en Marius. De vrouw rechts van haar is onbekend. Datum: 1950/1951 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Frederica Bloemhard en haar twee jongste kinderen Marijke en Marius. De vrouw rechts van haar is onbekend. Datum: 1950/1951 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Frederica Bloemhard en Marijke en Marius en een onbekende vrouw

Het gaat om transportnummer 819. Deze nummers werden verstrekt aan de personen die in aanmerking kwamen voor het uitwisselingstransport van 5 februari 1945 van Theresienstadt naar Zwitserland.&nbsp;

Het gaat om transportnummer 819. Deze nummers werden verstrekt aan de personen die in aanmerking kwamen voor het uitwisselingstransport van 5 februari 1945 van Theresienstadt naar Zwitserland.&nbsp;

Nummer voor uitwisselingstransport naar Zwitserland

Foto van het gezin Bloemhard ( met hun twee jongste kinderen Marius en Marijke) en kruidenier Tinus Wold Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp; Datum: 1950 Onderwerp: Het echtpaar Bloemhard-Bastiaans was tussen 5 juli 1950 en 28 februari 1951 woonachtig &nbsp;in kamp Schattenberg. Kruidenier Wold speelde in op de behoefte van de nieuwe bewoners.&nbsp;

Foto van het gezin Bloemhard ( met hun twee jongste kinderen Marius en Marijke) en kruidenier Tinus Wold Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp; Datum: 1950 Onderwerp: Het echtpaar Bloemhard-Bastiaans was tussen 5 juli 1950 en 28 februari 1951 woonachtig &nbsp;in kamp Schattenberg. Kruidenier Wold speelde in op de behoefte van de nieuwe bewoners.&nbsp;

Foto van het gezin Bloemhard en kruidenier Tinus Wold in (kamp) Schattenberg

Foto van Marijke en Marius Bloemhard en een onbekende jongen (in het midden). De foto is waarschijnlijk gemaakt in het binnen-gebied van de barakken 45, 46, 47 en 48. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Marijke en Marius Bloemhard en een onbekende jongen (in het midden). De foto is waarschijnlijk gemaakt in het binnen-gebied van de barakken 45, 46, 47 en 48. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van Marijke en Marius Bloemhard en een onbekende jongen (in het midden) in (kam) Schattenberg

Van: Architekt und Pol. Ang.&nbsp; Aan: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-09&nbsp; Onderwerp: levering van sintels

Van: Architekt und Pol. Ang.&nbsp; Aan: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-09&nbsp; Onderwerp: levering van sintels

Brief van de Architekt und Pol. Ang. aan het Prov. Elektr. bedrijf Groningen

Foto van bewoners van kamp Schattenberg: Links Hendricus Bloemhard die de arm van zijn dochter Marijke vasthoudt. Op de achtergrond van de foto is een deel van barak 10 en de centrale keuken te zien. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Foto van bewoners van kamp Schattenberg: Links Hendricus Bloemhard die de arm van zijn dochter Marijke vasthoudt. Op de achtergrond van de foto is een deel van barak 10 en de centrale keuken te zien. Datum: 1950 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-06-10, No. 38 Inhoud: Arbeid op Pinksterenmaandag; werkindeling van de strafcompagnie.

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-06-10, No. 38 Inhoud: Arbeid op Pinksterenmaandag; werkindeling van de strafcompagnie.

Lagerbefehl No. 38