In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 19

Barak 18

Barak 17

Barak 16

Barak 15

Barak 14

Barak 13

Barak 12

Barak 11

Barak 10

Barak 9

Barak 8

Barak 7

Barak 6

Barak 5

Barak 4

Barak 3

Barak 2

Schietbanen kamp Westerbork

Waterzuivering kamp Westerbork

SD-bunker

Broeikas kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Speelplaatsen kamp Westerbork

Fransche barakken kamp Westerbork

NSB-begraafplaats

Strafbarakken

Transportbarakken kamp Westerbork

Commandantswoning

Dienstwoningen kamp Westerbork

Wegennet kamp Westerbork

Eerste ingang kamp Westerbork

Barak 71

Van: Visser, Ennie Elivire (dochter van Asser) Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-09 Onderwerp: Omstandigheden thuis, telefoon is afgesloten Blz.: 2

Van: Visser, Ennie Elivire (dochter van Asser) Aan: Visser, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-08-09 Onderwerp: Omstandigheden thuis, telefoon is afgesloten Blz.: 2

Brief van Ennie Elivire Visser aan Asser Visser vanuit Amsterdam

Spreuk&nbsp; Tekst: Don't say me your troubles&nbsp; I've enough for my own

Spreuk&nbsp; Tekst: Don't say me your troubles&nbsp; I've enough for my own

Spreuk

Van: Hoofd Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: Leeraar-de Groot, S., Mevr. Plaats: Datum: 1946-10-18 Onderwerp: Inlichtingen over Emile Leeraar

Van: Hoofd Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: Leeraar-de Groot, S., Mevr. Plaats: Datum: 1946-10-18 Onderwerp: Inlichtingen over Emile Leeraar

Afschrift

Vergunning van de Centrale Dienst voor de Levensmiddelenvoorziening.&nbsp; Van: Meijer-Verduin, R.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1944-03-30&nbsp; Onderwerp: het verstrekken van eten uit de Centrale Keukens voor twee personen.

Vergunning van de Centrale Dienst voor de Levensmiddelenvoorziening.&nbsp; Van: Meijer-Verduin, R.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1944-03-30&nbsp; Onderwerp: het verstrekken van eten uit de Centrale Keukens voor twee personen.

Bewijs van de Centrale Dienst voor de Levensmiddelenvoorziening van R. Meijer-Verduin

Van: Jacobs, H.&nbsp; Aan: Alie en Hendrik&nbsp; Plaats: Rijkswerkkamp Vledder&nbsp; Datum: juli 1942&nbsp; Onderwerp: ontvangst van pakket en foto, omstandigheden waar hij zich niet verder over wil uitweiden.

Van: Jacobs, H.&nbsp; Aan: Alie en Hendrik&nbsp; Plaats: Rijkswerkkamp Vledder&nbsp; Datum: juli 1942&nbsp; Onderwerp: ontvangst van pakket en foto, omstandigheden waar hij zich niet verder over wil uitweiden.

Brief van H. Jacobs aan Alie en Hendrik vanuit het Joodse werkkamp Vledder

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-08 Onderwerp:&nbsp;Henk hoopt dat Stella het pakketje met etensbakje heeft ontvangen. In een volgend pakket stuurt hij brood, rogge en vis. Hij hoopt dat ze spoedig weer naar huis kan. &nbsp;

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-08 Onderwerp:&nbsp;Henk hoopt dat Stella het pakketje met etensbakje heeft ontvangen. In een volgend pakket stuurt hij brood, rogge en vis. Hij hoopt dat ze spoedig weer naar huis kan. &nbsp;

Brief van H. de Jong aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-04-09, No. 24 Inhoud: Verlaten van het kamp. Blz.: 2

Lagerbefehl Westerbork, kamp 1943-04-09, No. 24 Inhoud: Verlaten van het kamp. Blz.: 2

Lagerbefehl No. 24