In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Kampleven Westerbork

Religieus leven kamp Westerbork

Synagogebezoek kamp Westerbork

Briet Mila kamp Westerbork

Bar Mitswa Kamp Westerbork

Christendom kamp Westerbork

Joodse huwelijken kamp Westerbork

Sabbat kamp Westerbork

Joodse feestdagen kamp Westerbork

Rabbijnen kamp Westerbork

Ritueel eten kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Buitencommando's kamp Westerbork

Kamp Moerdijk

Sd-Hoofdkwartier Zeist

SD-Hoofdkwartier Velp

Joodse werkkampen

Joods werkkamp Schaarshoek

Hachsjara opleidingscentra

Joods Werkdorp Nieuwesluis

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeenten in Gelderland

Joodse gemeente Wehl

Joodse gemeente Lochem

Joodse gemeente Hummelo en Keppel

Joodse gemeente Herwijnen

Joodse gemeente Hengelo (Gelderland)

Joodse gemeente Heerde

Joodse gemeente Hattem

Joodse gemeente Harderwijk

Joodse gemeente Groesbeek

Joodse gemeente Nijkerk

Joodse gemeente Loenen

Joodse gemeente Nijmegen

Joodse gemeente Varsseveld

Joodse gemeente Tiel

Joodse gemeente Terborg

Joodse gemeente 's-Heerenberg

Joodse gemeente Ruurlo

Joodse gemeente Oldebroek

Joodse gemeente Ochten

Joodse gemeente Nunspeet

Joodse gemeente Vorden

Joodse gemeente Borculo

Joodse gemeente Dinxperlo

Joodse gemeente Dieren-Rheden

Joodse gemeente Didam

Joodse gemeente Deil

Joodse gemeente Culemborg

Joodse gemeente Buren

Joodse gemeente Brummen

Joodse gemeente Bredevoort

Joodse gemeente Doesburg

Joodse gemeente Doornspijk

Omstanders kamp Westerbork

Vrij personeel kamp Westerbork

Rüstungs Sperre kamp Westerbork

Diamant Sperre kamp Westerbork

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Ontstaan kamp Westerbork

Bouwplannen kamp Westerbork

Dienstbereiche

Dienstbereich Erziehung und Fürsorge

Joods leven na de Tweede Wereldoorlog

Monumenten buiten kamp Westerbork

Stolpersteine

Prikkeldraad kamp Westerbork

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-03 Onderwerp: pakket en brief ontvangen.

Van: Lierens, A. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-03 Onderwerp: pakket en brief ontvangen.

Briefkaart van A. Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Aardappelkeuken kamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Van: Paauw, de, B. Aan: Cardozo, I. P. Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 Datum: 1943-07-30 Onderwerp: vraag om levensmiddelen en beschrijving situatie. Met haar ouders gaat het goed.

Van: Paauw, de, B. Aan: Cardozo, I. P. Plaats: Westerbork, kamp, barak 64 Datum: 1943-07-30 Onderwerp: vraag om levensmiddelen en beschrijving situatie. Met haar ouders gaat het goed.

Briefkaart van Bloeme de Paauw aan Ies Cardozo vanuit kamp Westerbork

Van: Paauw, de, B. Aan: Cardozo, Philip Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: vraag om voedsel

Van: Paauw, de, B. Aan: Cardozo, Philip Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: vraag om voedsel

Briefkaart van Bloema de Paauw aan Philip Cardozo vanuit kamp Westerbork

Industriebarakken kamp Westerbork

Spinnerij kamp Westerbork

Garnalenpellerij kamp Westerbork

Bonenpellerij kamp Westerbork

Borstelmakerij kamp Westerbork

Lompensortering kamp Westerbork

Apparatensloperij kamp Westerbork

Vliegtuigsloperij kamp Westerbork

Matrassenfabriek kamp Westerbork

Foliënsortering kamp Westerbork

Zooltjes, tassen en handschoenenfabriek kamp Westerbork

Linoleumfabriek kamp Westerbork

Patentruitenfabriek kamp Westerbork

Mutsenmakerij kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Zilverpapierindustrie kamp Westerbork

Kabelsloperij kamp Westerbork

Meubelmakerij kamp Westerbork

Chemisch laboratorium kamp Westerbork

Afvalsortering kamp Westerbork

Hertzbergerconfectiefabriek kamp Westerbork

Batterijensloperij kamp Westerbork

In bewaring gegeven bezittingen

Gemeente Westerbork

Burgerlijke stand kamp Westerbork

Specifieke groepen kampbewoners

Palestina Pioniers kamp Westerbork

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Verklaring Van: Cohen-Sanders, J. Datum: 1945-11-22 Betreft het verstrekken van punten ten behoeve van de aankoop van kleding door de Crisis- en Distributiedienst

Verklaring Van: Cohen-Sanders, J. Datum: 1945-11-22 Betreft het verstrekken van punten ten behoeve van de aankoop van kleding door de Crisis- en Distributiedienst

Verklaring Distributiedienst

Verklaring Distributiedienst

Personen