In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Foto van Isaac Stad Rotterdam, jaartal onbekend.&nbsp; &nbsp;

Foto van Isaac Stad Rotterdam, jaartal onbekend.&nbsp; &nbsp;

Portret van Isaac Stad uit Rotterdam

Van: Wallega-Vieijra, M. Aan: Wallega, J. Datum: 1943-07 Plaats: Arnhem, Huis van Bewaring Onderwerp: De schrijfster denkt de hele dag aan haar man Jacques Wallega (1912). Beiden zijn gearresteerd. De schrijfster voelt zich ongelukkig…Waaraan hebben we dit te danken. We kunnen het toch niet helpen dat we Joden zijn… &nbsp;

Van: Wallega-Vieijra, M. Aan: Wallega, J. Datum: 1943-07 Plaats: Arnhem, Huis van Bewaring Onderwerp: De schrijfster denkt de hele dag aan haar man Jacques Wallega (1912). Beiden zijn gearresteerd. De schrijfster voelt zich ongelukkig…Waaraan hebben we dit te danken. We kunnen het toch niet helpen dat we Joden zijn… &nbsp;

Brief van M. Wallega-Vieijra aan J. Wallega vanuit de gevangenis in Arnhem

Van: de Burgerlijke Stand Aan: de aanvrager Plaats: Delfzijl Datum: 1952-01-23 Onderwerp: overlijden van Frouke Sleutelberg

Van: de Burgerlijke Stand Aan: de aanvrager Plaats: Delfzijl Datum: 1952-01-23 Onderwerp: overlijden van Frouke Sleutelberg

Verklaring van geboorte van Frouke Sleutelberg

Van:&nbsp;Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan: Lieve allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-09 Onderwerp:&nbsp;Meta bedankt de personen aan wie ze schrijft voor de ontvangen brieven, kranten en tijdschriften en hoopt dat ze hen zal terugzien. Ze maakt zich zorgen om paps gezondheid. Omdat de klachten blijven bestaan moet hij vandaag weer naar het ziekenhuis. Dat is jammer voor zijn werkzaamheden, die net waren uitgebreid omdat vele collega's hem verlaten hadden. Verder vertelt Meta dat ze nu halve dagen werkt omdat 40 uur haar te zwaar werd. Ze wordt afgeleid door Pim (Willem), haar zoon. Ze kan elke zondag naar hem toegaan.

Van:&nbsp;Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan: Lieve allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-09 Onderwerp:&nbsp;Meta bedankt de personen aan wie ze schrijft voor de ontvangen brieven, kranten en tijdschriften en hoopt dat ze hen zal terugzien. Ze maakt zich zorgen om paps gezondheid. Omdat de klachten blijven bestaan moet hij vandaag weer naar het ziekenhuis. Dat is jammer voor zijn werkzaamheden, die net waren uitgebreid omdat vele collega's hem verlaten hadden. Verder vertelt Meta dat ze nu halve dagen werkt omdat 40 uur haar te zwaar werd. Ze wordt afgeleid door Pim (Willem), haar zoon. Ze kan elke zondag naar hem toegaan.

Brief van Meta aan lieve allen vanuit kamp Westerbork

Familiefoto van vader Buijvoets met zijn zoontje op de arm in de tuin. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947 Op de achtergrond zit moeder op het talud van de tuin. Daarnaast is ook barak 75 bij de ingang van het kamp te zien.

Familiefoto van vader Buijvoets met zijn zoontje op de arm in de tuin. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1947 Op de achtergrond zit moeder op het talud van de tuin. Daarnaast is ook barak 75 bij de ingang van het kamp te zien.

Foto van vader en zoon Buijvoets in de tuin van de woning van de kampcommandant

Aan: Cohen, L.A.A. Van: Allied Military Commandant&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1945-04-19&nbsp; Onderwerp: Identiteitsbewijs van de heer Cohen om voor belangrijk werk het kamp te mogen verlaten.&nbsp; Uit de periode dat het kamp was bevrijd door de Canadezen.&nbsp;

Aan: Cohen, L.A.A. Van: Allied Military Commandant&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1945-04-19&nbsp; Onderwerp: Identiteitsbewijs van de heer Cohen om voor belangrijk werk het kamp te mogen verlaten.&nbsp; Uit de periode dat het kamp was bevrijd door de Canadezen.&nbsp;

Foto van een identiteitsbewijs van L.A.A. Cohen

Foto Van: David, Ruth, 10 weken oud, in de kinderkamer van een dienstwoning.

Foto Van: David, Ruth, 10 weken oud, in de kinderkamer van een dienstwoning.

Ruth David, 10 weken oud

Margules, H. Lager Westerbork. München, 1995. Speciaal voor de herdenking gemaakt door Hans Margules.&nbsp; Tekst: Lager Westerbork. 12 april 1945 - 1995.&nbsp; 50. Anniversary

Margules, H. Lager Westerbork. München, 1995. Speciaal voor de herdenking gemaakt door Hans Margules.&nbsp; Tekst: Lager Westerbork. 12 april 1945 - 1995.&nbsp; 50. Anniversary

Vijftig jaar na de bevrijding van kamp Westerbork, 1945-1995

Ontvangstbewijs S. Leeraar-de Groot verklaart van de Distributiedienst te Voorburg te hebben ontvangen: diverse punten voor de aankoop van kleding. Datum: 1945-11-14

Ontvangstbewijs S. Leeraar-de Groot verklaart van de Distributiedienst te Voorburg te hebben ontvangen: diverse punten voor de aankoop van kleding. Datum: 1945-11-14

Ontvangstbewijs voor bonnen aanschaf kleding