We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Lagersonderbefehl&nbsp; Datum: 1943-10-19&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Quarantaine; Verbindingen verkeer tussen kamp en buitenwereld; Organisatie

Lagersonderbefehl&nbsp; Datum: 1943-10-19&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Quarantaine; Verbindingen verkeer tussen kamp en buitenwereld; Organisatie

Lagersonderbefehl over quarantaine maatregelen in het kamp en de contacten met de buitenwereld

Lagersonderbefehl Westerbork, kamp 1944-05-12 Inhoud: Bestrijding van vliegen en muggen. Blz.: 2

Lagersonderbefehl Westerbork, kamp 1944-05-12 Inhoud: Bestrijding van vliegen en muggen. Blz.: 2

Lagersonderbefehl

Van: Snoek, Hermine Aan: In 't Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-13 Onderwerp: ziekte; pakketten, verhuizing Op Lager Westerbork briefpapier

Van: Snoek, Hermine Aan: In 't Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-13 Onderwerp: ziekte; pakketten, verhuizing Op Lager Westerbork briefpapier

Brief van Hermine Snoek aan Nel In 't Veld vanuit kamp Westerbork

Van: Blumenthal, Walter J. Aan: Wemmenhoven, Fam Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-07 Onderwerp: sturen van pakketten

Van: Blumenthal, Walter J. Aan: Wemmenhoven, Fam Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-12-07 Onderwerp: sturen van pakketten

Briefkaart van Walter J. Blumenthal aan fam. Wemmenhoven vanuit kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 59

Van: Blumenthal, Walter J. Aan: Buursink, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-21 Onderwerp: ontvangen van pakketten; ziekte van oudste kind

Van: Blumenthal, Walter J. Aan: Buursink, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-21 Onderwerp: ontvangen van pakketten; ziekte van oudste kind

Briefkaart van W.J. Blumenthal aan Fam. Buursink vanuit kamp Westerbork

Van: Vegelien, R. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-07-24 Onderwerp: begeleidende brief bij specificatie dokters appel van 20 juli 1945. Onder andere aantal zieken in de barakken 65, 66, 67, 68, 69, 71, 72 en 73. Barak 72 dient als invalide barak.&nbsp;

Van: Vegelien, R. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-07-24 Onderwerp: begeleidende brief bij specificatie dokters appel van 20 juli 1945. Onder andere aantal zieken in de barakken 65, 66, 67, 68, 69, 71, 72 en 73. Barak 72 dient als invalide barak.&nbsp;

Brief van R. Vegelien aan J.G. Buijvoets betreffende specificatie dokters appel

Van:&nbsp; Aan: Mien, Ben en opoe&nbsp;(Eva Katz-Franken)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-12-06&nbsp; Onderwerp: pakketten; transporten (hoeven volgende week nog niet mee); leven in spanning; werkindeling, ziekte, leven in een barak.

Van:&nbsp; Aan: Mien, Ben en opoe&nbsp;(Eva Katz-Franken)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-12-06&nbsp; Onderwerp: pakketten; transporten (hoeven volgende week nog niet mee); leven in spanning; werkindeling, ziekte, leven in een barak.

Brief van een onbekend persoon aan Mien en Ben Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Van:&nbsp; Aan: Lieve Mien, Ben en opoe (Eva Katz-Franken) Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-19&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden; helsch spektakel; pakketten; voedsel; transporten naar Bergen-Belsen; zelf mogelijk ook snel aan de beurt, vandaar het verzoek om een aantal zaken toe te sturen.

Van:&nbsp; Aan: Lieve Mien, Ben en opoe (Eva Katz-Franken) Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-11-19&nbsp; Onderwerp: Omstandigheden; helsch spektakel; pakketten; voedsel; transporten naar Bergen-Belsen; zelf mogelijk ook snel aan de beurt, vandaar het verzoek om een aantal zaken toe te sturen.

Brief van L. en M. aan Mien en Ben (Lackrooy) en opoe vanuit kamp Westerbork

Van: Spier, van, J.E Aan: Booij-Sukkel, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-17 Onderwerp: vraag om stukje zeep; ziekte

Van: Spier, van, J.E Aan: Booij-Sukkel, Fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-17 Onderwerp: vraag om stukje zeep; ziekte

Briefkaart van J.E. van Spier aan fam. Booij-Sukkel vanuit kamp Westerbork

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-09 Onderwerp: Henk hoopt dat het goed gaat met Stella en hoopt haar snel weer te zien.&nbsp;Hoe gaat het met Henri (Kwieser); een doosje voor zijn dochter Hetty, omdat ze ziek is geweest. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-09 Onderwerp: Henk hoopt dat het goed gaat met Stella en hoopt haar snel weer te zien.&nbsp;Hoe gaat het met Henri (Kwieser); een doosje voor zijn dochter Hetty, omdat ze ziek is geweest. Met enveloppe

Brief van H. de Jong aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Stella ( Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-11 Onderwerp: Henk wil graag wat opsturen naar Stella, maar er is veel schaarste. Hij hoopt dat ze snel naar huis kan komen. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Stella (Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-11 Onderwerp: Henk wil graag wat opsturen naar Stella, maar er is veel schaarste. Hij hoopt dat ze snel naar huis kan komen. Met enveloppe

Brief van H. de Jong aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Brief Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-21 Onderwerp: Henk hoopt dat Stella na de lange treinreis goed in Westerbork is aangekomen. Hij hoopt haar gauw weer terug te zien. Morgen zal hij op de markt van alles voor haar kopen. Ook zal hij haar twee feuilletons en een zakbijbeltje opsturen. Ina is bij Henk langs geweest.

Brief Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-21 Onderwerp: Henk hoopt dat Stella na de lange treinreis goed in Westerbork is aangekomen. Hij hoopt haar gauw weer terug te zien. Morgen zal hij op de markt van alles voor haar kopen. Ook zal hij haar twee feuilletons en een zakbijbeltje opsturen. Ina is bij Henk langs geweest.

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-23 Onderwerp: Ina schrijft dat Henk zich gisteren bij de Joodse Raad heeft moeten melden met zijn papieren wat volgens haar een bewijs is dat ze met Stella's geval bezig zijn. Manuel en Gretha moeten morgen ook naar Westerbork. Met enveloppe

Brief Van: Ina Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-23 Onderwerp: Ina schrijft dat Henk zich gisteren bij de Joodse Raad heeft moeten melden met zijn papieren wat volgens haar een bewijs is dat ze met Stella's geval bezig zijn. Manuel en Gretha moeten morgen ook naar Westerbork. Met enveloppe

Brief van Ina aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Gemengd gehuwden vrijstelling kamp Westerbork

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-08 Onderwerp:&nbsp;Henk hoopt dat Stella het pakketje met etensbakje heeft ontvangen. In een volgend pakket stuurt hij brood, rogge en vis. Hij hoopt dat ze spoedig weer naar huis kan. &nbsp;

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-08 Onderwerp:&nbsp;Henk hoopt dat Stella het pakketje met etensbakje heeft ontvangen. In een volgend pakket stuurt hij brood, rogge en vis. Hij hoopt dat ze spoedig weer naar huis kan. &nbsp;

Van: Jong, de, H. Aan: Stella (Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-29 Onderwerp: Henk is blij te hebben vernomen dat het goed gaat met Stella. Hij denkt iedere dag aan haar. Hij stuurt haar een pakketje op met levensmiddelen Met enveloppe

Van: Jong, de, H. Aan: Stella (Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-29 Onderwerp: Henk is blij te hebben vernomen dat het goed gaat met Stella. Hij denkt iedere dag aan haar. Hij stuurt haar een pakketje op met levensmiddelen Met enveloppe

Brief Van: Elbers, Tilly Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-13 Onderwerp:&nbsp;de schrijfster vertelt over de christelijke doofstommenvereniging ‘Dient Elkander'. Met gedicht en enveloppe

Brief Van: Elbers, Tilly Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-13 Onderwerp:&nbsp;de schrijfster vertelt over de christelijke doofstommenvereniging ‘Dient Elkander'. Met gedicht en enveloppe

Brief Tilly Elbers aan Estella de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Specifieke groepen kampbewoners

Auditief beperkte gevangenen kamp Westerbork

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-14 Onderwerp:&nbsp;Henk schrijft hoe hij alleen het huishouden doet nu Stella er niet is. Hij hoopt op een brief van haar.&nbsp; Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-14 Onderwerp:&nbsp;Henk schrijft hoe hij alleen het huishouden doet nu Stella er niet is. Hij hoopt op een brief van haar.&nbsp; Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Stella (Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-19 Onderwerp: Henk schrijft dat dhr. Cappel een brief heeft gestuurd naar Stella. Hij zal vandaag een pakje sturen met o.a. remouladesaus. Henk zit al 8 weken zonder zijn vrouw. Hij hoopt dat ze snel naar huis kan. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Stella (Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-19 Onderwerp: Henk schrijft dat dhr. Cappel een brief heeft gestuurd naar Stella. Hij zal vandaag een pakje sturen met o.a. remouladesaus. Henk zit al 8 weken zonder zijn vrouw. Hij hoopt dat ze snel naar huis kan. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-07 Onderwerp:&nbsp;Henk heeft gehoord dat Stella weer verhuisd is en heeft haar drie pakjes opgestuurd met onder andere raapstelen, radijs en vis. Hij zal haar voortaan ook berichten per telegraaf sturen. Pakjes zal hij voortaan aan Henri (Kwieser, barak 34) adresseren. Mirjam zal ook snel naar Westerbork komen. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-07 Onderwerp:&nbsp;Henk heeft gehoord dat Stella weer verhuisd is en heeft haar drie pakjes opgestuurd met onder andere raapstelen, radijs en vis. Hij zal haar voortaan ook berichten per telegraaf sturen. Pakjes zal hij voortaan aan Henri (Kwieser, barak 34) adresseren. Mirjam zal ook snel naar Westerbork komen. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-31 Onderwerp:&nbsp;Henk vertrouwt erop dat hij Stella weer zal zien. Hij hoopt dat het goed met haar gaat en zal haar een etensbakje toesturen.&nbsp; Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Jong-Cohen, de, Estella&nbsp; Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05-31 Onderwerp:&nbsp;Henk vertrouwt erop dat hij Stella weer zal zien. Hij hoopt dat het goed met haar gaat en zal haar een etensbakje toesturen.&nbsp; Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Stella (Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-12 Onderwerp: Henk hoopt dat Stella snel naar huis kan. Met enveloppe

Brief Van: Jong, de, H. Aan: Stella (Jong-Cohen, de, Estella) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-07-12 Onderwerp: Henk hoopt dat Stella snel naar huis kan. Met enveloppe

Van: Snoek, Hermine Aan: In 't Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-17 Onderwerp: bedankje voor pakket; sturen van pakketten en procedure daarvoor op Lager Westerbork briefpapier

Van: Snoek, Hermine Aan: In 't Veld, Nel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-12-17 Onderwerp: bedankje voor pakket; sturen van pakketten en procedure daarvoor op Lager Westerbork briefpapier

Brief van Hermine Snoek aan Nel In 't Veld vanuit kamp Westerbork

Personen