In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Naziconcentratiekampen

Kamp Vught

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: de aanvrager Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-28 Onderwerp: inlichtingen over het lot van Vrouwtje (Froukje) Vissel.

Van: het Rode Kruis, Informatiebureau Aan: de aanvrager Plaats: Den Haag Datum: 1949-03-28 Onderwerp: inlichtingen over het lot van Vrouwtje (Froukje) Vissel.

Brief van het Rode Kruis over het lot van Vrouwtje Vissel

Schuldbekentenis van Carel Emanuel Hedeman aan de Staat der Nederlanden wegens de door het Gezantschap der Nederlanden betaalde kosten van levensonderhoud aan hem en zijn gezin gedurende de periode vanaf zijn aankomst in Zwitserland tot 31 maart 1945. Met gespecificeerde rekening, 3 aug. 1945.

Schuldbekentenis van Carel Emanuel Hedeman

Religieus leven kamp Westerbork

Joodse feestdagen kamp Westerbork

Chanoeka kamp Westerbork

Soekot kamp Westerbork

Poeriem kamp Westerbork

Pesach kamp Westerbork

Rosj Hasjana kamp Westerbork

Ontstaan kamp Westerbork

Bouwplannen kamp Westerbork

Aanmeldingskaart voor gerepatrieerden Van: Vries, de, C.A.M. Datum: 1945-07-09 Gemeente van aanmelding: Amsterdam

Aanmeldingskaart voor gerepatrieerden Van: Vries, de, C.A.M. Datum: 1945-07-09 Gemeente van aanmelding: Amsterdam

Aanmeldingskaart voor gerepatrieerden van C.A.M. de Vries

Waslijst Lager Westerbork Niet ingevuld

Waslijst voor de wasserette in kamp Westerbork

Ontwerptekening voor een operettevoorstelling ‘Lente in Wien’ Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1948

Ontwerptekening voor een operettevoorstelling ‘Lente in Wien’ Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1948

Tekening/Ontwerp voor een decor voor 'Lente In Wien' in Interneringskamp Westerbork

Ontwerptekening voor een operettevoorstelling ‘Bloemen van Hawai' - Finale Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1948

Ontwerptekening voor een operettevoorstelling ‘Bloemen van Hawai' - Finale Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1948

Tekening/Ontwerp voor een decor voor 'Bloemen van Hawai' in Interneringskamp Westerbork

Mededeling of gebed Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943/1944

Mededeling of gebed Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943/1944

Mededeling/gebed in kamp Westerbork

Van: Campen, van, Herman&nbsp; Aan: Schöne, A.E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-10-16&nbsp; Onderwerp: sturen van pakketten en over omstandigheden op de laatste dag in het werkkamp de Bruine Enk. Hij heeft nog een bericht achtergelaten bij de kantine baas om zijn vertrek naar een onbekende bestemming door te geven. Ondertussen is zijn werkkampuitrusting gegroeid tot een Polen-uitrusting. Mogelijk moet hij aanstaande maandag op transport. herman is moedeloos en apathisch. Hij voelt het leven uit zijn handen glippen. Hij kreeg het advies in Westerbork zoveel mogelijk te eten. Hoe vetter je naar Polen gaat des te beter. Zijn ouders waren maar twee dagen in Westerbork. De schrijver vindt dat hij er al behoorlijk lang zit. Mogelijk heeft dit te maken met het feit dat hij ongehuwd is. Hij heeft al verschillende transporten op de maandagen en vrijdagen zien vertrekken. Er wordt voor hem gewerkt aan een mogelijke vrijstelling.

Van: Campen, van, Herman&nbsp; Aan: Schöne, A.E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-10-16&nbsp; Onderwerp: sturen van pakketten en over omstandigheden op de laatste dag in het werkkamp de Bruine Enk. Hij heeft nog een bericht achtergelaten bij de kantine baas om zijn vertrek naar een onbekende bestemming door te geven. Ondertussen is zijn werkkampuitrusting gegroeid tot een Polen-uitrusting. Mogelijk moet hij aanstaande maandag op transport. herman is moedeloos en apathisch. Hij voelt het leven uit zijn handen glippen. Hij kreeg het advies in Westerbork zoveel mogelijk te eten. Hoe vetter je naar Polen gaat des te beter. Zijn ouders waren maar twee dagen in Westerbork. De schrijver vindt dat hij er al behoorlijk lang zit. Mogelijk heeft dit te maken met het feit dat hij ongehuwd is. Hij heeft al verschillende transporten op de maandagen en vrijdagen zien vertrekken. Er wordt voor hem gewerkt aan een mogelijke vrijstelling.

Brief van Herman van Campen aan A.E. Schöne vanuit kamp Westerbork

Van: behandelende arts&nbsp; Aan: Plaats: Lübeck&nbsp; Datum: 1945-06-25&nbsp; Onderwerp: verklaring fysieke conditie van Bob Cahen, die uit Oraniënburg is geëvacueerd en in Lübeck vanaf 13 mei 1945 werd behandeld.

Van: behandelende arts&nbsp; Aan: Plaats: Lübeck&nbsp; Datum: 1945-06-25&nbsp; Onderwerp: verklaring fysieke conditie van Bob Cahen, die uit Oraniënburg is geëvacueerd en in Lübeck vanaf 13 mei 1945 werd behandeld.

Brief van arts met beschrijving fysieke toestand van Bob Cahen na verschillende kampen te hebben overleefd.

Dagboek van Aad Van As Westerbork, kamp Datum: 1942-1944

Dagboek van Aad Van As Westerbork, kamp Datum: 1942-1944

Dagboek van Aad van As

Van:&nbsp; Aan: Buijvoets, J. G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: Tekening op schaal op blauw papier van de ‘Kleederbergplaats’. Deze bergplaatsen ontbraken in de werkbarakken. Zie ook verslag van de Arbeidsinspectie.

Van:&nbsp; Aan: Buijvoets, J. G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947 Onderwerp: Tekening op schaal op blauw papier van de ‘Kleederbergplaats’. Deze bergplaatsen ontbraken in de werkbarakken. Zie ook verslag van de Arbeidsinspectie.

Tekening op schaal van de Kleederbergplaats in Interneringskamp Westerbork

Van: Magnus, Simon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Simon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Van: Magnus, Simon Datum: 1945 Onderwerp: een vliegticket voor de terugvlucht naar Nederland.&nbsp; Op het document staat Magnus, Simon. nr 25, IV/2.&nbsp;

Vliegticket van Simon Magnus voor zijn terugkeer naar Nederland

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via Vos, B.) Aan: Schouten, Meij. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07 Onderwerp: …

Van: Feldman-Kan, Lotte Ruth (via Vos, B.) Aan: Schouten, Meij. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07 Onderwerp: …

Brief van Johanna Kan-Kaufmann (via B. Vos) aan meij. Schouten vanuit kamp Westerbork

Zicht op de ingang van het interneringskamp. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945-1948 Zicht op barak 31 en 32 bij de ingang van het kamp gezien door de afrastering heen.

Zicht op de ingang van het interneringskamp. Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1945-1948 Zicht op barak 31 en 32 bij de ingang van het kamp gezien door de afrastering heen.

Foto van de ingang van het Interneringskamp Westerbork