In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Vooroorlogs Joods leven

Surinaamse Joden

De aardappelbunker in aanbouw in het kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942 De bunker bevond zich buiten het kamp en behoort nu tot een van de weinige bewaard gebleven bouwsels.

De aardappelbunker in aanbouw in het kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942 De bunker bevond zich buiten het kamp en behoort nu tot een van de weinige bewaard gebleven bouwsels.

Bouw van de aardappelbunker

Rimboe Nieuws Huisorgaan van het Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork 1ste jaargang, no. 2,&nbsp; Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-10-01 Inhoud o.a.: afscheid van Luitenant M.J.M. Janson; herinneringen van een oud Indisch gast; auto-ongeluk; voetballen.

Rimboe Nieuws Huisorgaan van het Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork 1ste jaargang, no. 2,&nbsp; Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-10-01 Inhoud o.a.: afscheid van Luitenant M.J.M. Janson; herinneringen van een oud Indisch gast; auto-ongeluk; voetballen.

Orgaan van het Interneringskamp on der titel 'Rimboenieuws' van 1 oktober 1945

Sport kamp Westerbork

Boksen kamp Westerbork

Van: Gassmann, Heinrich en zijn vrouw Baumann, Inge Aan: Buijvoets, Jan (luitenant), commandant Datum: 1945-05-17 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Verzoek om te mogen worden gerepatrieerd naar Amsterdam.

Van: Gassmann, Heinrich en zijn vrouw Baumann, Inge Aan: Buijvoets, Jan (luitenant), commandant Datum: 1945-05-17 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: Verzoek om te mogen worden gerepatrieerd naar Amsterdam.

Brief van het echtpaar Gassmann-Baumann aan commandant Jan Buijvoets

Van: Zentralstelle für Judische Auswanderung Amsterdam&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-10-10&nbsp; Onderwerp: melden op 14 oktober om vast te kunnen stellen voor in aanmerking komen voor vrijstelling van tewerkstelling.

Van: Zentralstelle für Judische Auswanderung Amsterdam&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1942-10-10&nbsp; Onderwerp: melden op 14 oktober om vast te kunnen stellen voor in aanmerking komen voor vrijstelling van tewerkstelling.

Brief van Zentralstelle für Judische Auswanderung Amsterdam

Perioden kamp Westerbork

Oktober 1942

1948

1949

Januari 2010 -

Januari 1999 t/m december 2009

Januari 1990 t/m december 1998

April 1983 t/m december 1989

Januari 1971 t/m maart 1983

Januari 1966 t/m december 1970

Januari 1964 t/m december 1965

Januari 1956 t/m december 1963

Maart 1951 t/m december 1955

Januari 1950 t/m februari 1951

Januari 1946 t/m december 1947

April 1945 t/m december 1945

September 1944 t/m april 1945

Augustus 1943 t/m augustus 1944

Januari 1943 t/m juli 1943

November 1942 t/m december 1942

Juli 1942 t/m september 1942

Januari 1942 t/m juni 1942

Mei 1940 t/m december 1941

Oktober 1939 t/m april 1940

-Oktober 1939

Deportatie naar kamp Westerbork

Vrijstellingen van deportatie naar kamp Westerbork

Van: Gudema-Meijer, H. Plaats: Westerbork, kamp, barak 49 Datum: 1944-05-22&nbsp; Oproep tot melden bij de Dienstleider van Dienstbereich 12 in barak 32.

Van: Gudema-Meijer, H. Plaats: Westerbork, kamp, barak 49 Datum: 1944-05-22&nbsp; Oproep tot melden bij de Dienstleider van Dienstbereich 12 in barak 32.

Oproep aan H. Gudema-Meijer zich te melden bij de dienstleider van Dienstbereich 2

Personen