We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Brief Van: Asscher, A. Aan: Tollenaar, D.L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-22 Onderwerp: Bram vraagt of zijn moeder deze brief aan Trees wil doorsturen. Hij schrijft dat er jonge mensen vanuit Westerbork naar Vught vertrekken. Bram blijft liever in Westerbork, hoe graag hij Trees ook wil zien. Bram hoopt dat Trees niet naar Westerbork komt, want het is heel moeilijk hier te blijven, ondanks certificaten.&nbsp;

Brief Van: Asscher, A. Aan: Tollenaar, D.L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-03-22 Onderwerp: Bram vraagt of zijn moeder deze brief aan Trees wil doorsturen. Hij schrijft dat er jonge mensen vanuit Westerbork naar Vught vertrekken. Bram blijft liever in Westerbork, hoe graag hij Trees ook wil zien. Bram hoopt dat Trees niet naar Westerbork komt, want het is heel moeilijk hier te blijven, ondanks certificaten.&nbsp;

Brief van Bram Asscher aan D.L. Tollenaar vanuit kamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 121 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Eichwald, Egon geb. 19-10-83 overleden 16-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 121 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Eichwald, Egon geb. 19-10-83 overleden 16-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Egon Eichwald

D.P. Index Card Van: Gelder, van, Sonja

van S. van Gelder

Briefkaart Van: Asscher, A. Aan: Tollenaar-Fischer, S. (moeder van Abraham en Jacob) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-06 Onderwerp: Bram bedankt zijn moeder voor de pakketten en toegestuurde koffers. Jeannot vraagt om een zakagenda, kam, schaakbord, schoenborstel, hemden en zijn werkjas. Daarnaast vragen ze om voedsel. Ook vraagt Bram of zijn moeder een pakket kan opsturen naar zijn schoonouders (in Westerbork) en Trees (verloofde) , die in barak 28A te Vught zit.&nbsp;

Briefkaart Van: Asscher, A. Aan: Tollenaar-Fischer, S. (moeder van Abraham en Jacob) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-06 Onderwerp: Bram bedankt zijn moeder voor de pakketten en toegestuurde koffers. Jeannot vraagt om een zakagenda, kam, schaakbord, schoenborstel, hemden en zijn werkjas. Daarnaast vragen ze om voedsel. Ook vraagt Bram of zijn moeder een pakket kan opsturen naar zijn schoonouders (in Westerbork) en Trees (verloofde) , die in barak 28A te Vught zit.&nbsp;

Briefkaart van Bram Asscher aan S. Tollenaar-Fischer vanuit kamp Westerbork

Oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man.

Oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Transport Transport. Een grote rij wagons.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943 Eén van de deuren van een wagon staat open; er zijn in de wagon geen mensen te zien.

Transport Transport. Een grote rij wagons.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943 Eén van de deuren van een wagon staat open; er zijn in de wagon geen mensen te zien.

Een lege deportatietrein in kamp Westerbork

Van: Lierens, J. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-11 Onderwerp: pakket ontvangen.

Van: Lierens, J. Aan: Lierens, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-11 Onderwerp: pakket ontvangen.

Briefkaart van Joseph Lierens aan H. Lierens vanuit kamp Westerbork

Enveloppe afkomstig uit Haren gericht aan Nora van Bergen-Diamant.

Enveloppe afkomstig uit Haren gericht aan Nora van Bergen-Diamant.

Enveloppe afkomstig uit Haren gericht aan Nora van Bergen-Diamant

Cabaret. Cabaret, revue Bunter Abend&nbsp; Kamp Westerbork, 1944&nbsp; Willy Rosen, Ehrich Ziegler en twee vrouwen.&nbsp; Eén vrouw loopt met een kruiwagen waarop geschreven FK.

Cabaret. Cabaret, revue Bunter Abend&nbsp; Kamp Westerbork, 1944&nbsp; Willy Rosen, Ehrich Ziegler en twee vrouwen.&nbsp; Eén vrouw loopt met een kruiwagen waarop geschreven FK.

Een scene uit de revue 'Bunter Abend'

Zes mannen voor de barak waar de kledingwerkplaats was gevestigd.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1941.&nbsp; De tweede van links is dhr. Wiltjer.

Zes mannen voor de barak waar de kledingwerkplaats was gevestigd.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1939-1941.&nbsp; De tweede van links is dhr. Wiltjer.

Personeel voor de kledingwerkplaats in Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Kampgeld Lager Westerbork&nbsp; 25 cent Serie CC No. 9230

Kampgeld Lager Westerbork&nbsp; 25 cent Serie CC No. 9230

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen, Joseph, 8-5-02, B7 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6). Gültig bis auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen, Joseph, 8-5-02, B7 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6). Gültig bis auf Weiteres

Sonderausweis van Joseph Cohen

Van: De Leeuw-Polak, Schoontje Aan: Bernard and Lidia Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-08 Onderwerp: Schoontje zal transport naar Auschwitz gaan; afscheid; Bertha en Mou mogen blijven. Mou werkt in de matrassenfabriek; de schrijfster bedankt verschillende personen. Ze hoopt haar man weer te zien.&nbsp; Betreft een uitgetypte en vertaalde versie van het origineel.

Van: De Leeuw-Polak, Schoontje Aan: Bernard and Lidia Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-08 Onderwerp: Schoontje zal transport naar Auschwitz gaan; afscheid; Bertha en Mou mogen blijven. Mou werkt in de matrassenfabriek; de schrijfster bedankt verschillende personen. Ze hoopt haar man weer te zien.&nbsp; Betreft een uitgetypte en vertaalde versie van het origineel.

Brief van Schoontje de Leeuw-Polak aan Bernard en Lidia vanuit kamp Westerbork

Van: Oberleutnant Ortskommandantur Leiden&nbsp; Aan: Vries, de, J.S.&nbsp; Plaats: Leiden&nbsp; Datum: 1941-11-22&nbsp; Onderwerp: in beslagneming van het huis van Jeanette.

Van: Oberleutnant Ortskommandantur Leiden&nbsp; Aan: Vries, de, J.S.&nbsp; Plaats: Leiden&nbsp; Datum: 1941-11-22&nbsp; Onderwerp: in beslagneming van het huis van Jeanette.

Brief van de Oberleutnant Ortskommandantur Leiden aan J. (Cahen) Beurze-de Vries over inbeslagname van haar huis