In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Plaatsen in kamp Westerbork

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

Barak 5

Strafbarakken

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Barak 4

Kommandantur

Doorgangskamp Westerbork

Barak 3

Barak 12

Barak 11

Barak 52

Barak 54

Barak 53

Barak 62

Barak 61

Speelplaatsen kamp Westerbork

Barak 60

Barak 59

Barak 58

Barak 57

Appèlplaats kamp Westerbork

Barak 56

Broeikas kamp Westerbork

Barak 55

Kappersafdeling kamp Westerbork

Barak 65

Kampboerderij

Barak 63

SD-bunker

Waterzuivering kamp Westerbork

Familiebarakken kamp Westerbork

Grote woonbarakken kamp Westerbork

Dienstwoningen kamp Westerbork

Transportbarakken kamp Westerbork

Barak 72

Ziekenhuiskeuken kamp Westerbork

Barak 71

Barak 103

Kantine kamp Westerbork

Barak 70

Toko kamp Westerbork

Barak 69

LaKa

Barak 104

Vrouwenbarakken kamp Westerbork

Barak 68

LaWa

Barak 67

Centraal Distributiekantoor kamp Westerbork

Barak 66

Aardappelkeuken kamp Westerbork

Barak 76

Personeelsbarakken kamp Westerbork

Barak 75

Vrijgezellenbarakken kamp Westerbork

Barak 105

Barakken gebouwd van 1939-1942

Woonoord Schattenberg

Barak 8

Barak 7

Militair Kamp Westerbork

Barak 6

Commandantswoning

Wachttorens kamp Westerbork

Barak 98

Casino kamp Westerbork

Centrale Keuken

Barak 36

Barak 37

Barak 38

Barak 39

Barak 40

Barak 41

Barak 42

Barak 33

Barak 34

Barak 35

Barak 25

Barak 26

Barak 27

Barak 28

Barak 29

Barak 30

Barak 31

Barak 32

Barak 23

Barak 24

Barak 22

Barak 14

Barak 15

Barak 16

Barak 17

Barak 18

Barak 19

Barak 20

Barak 21

Barak 13

Monumenten in kamp Westerbork

Boulevard des Misères

Brief Van: Asscher, A. Aan: Tollenaar, D.L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-25 Onderwerp: Bram schrijft haar moeder dat Margot Frank, een vriendinnetje van Trees, is aangekomen in het kamp. Zij zit met haar ouders en zusje in de strafbarak. Bram vraagt om een stukje zeep, zodat hij zich goed kan wassen na het vieze werk.&nbsp;

Brief Van: Asscher, A. Aan: Tollenaar, D.L. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-25 Onderwerp: Bram schrijft haar moeder dat Margot Frank, een vriendinnetje van Trees, is aangekomen in het kamp. Zij zit met haar ouders en zusje in de strafbarak. Bram vraagt om een stukje zeep, zodat hij zich goed kan wassen na het vieze werk.&nbsp;

Brief van Bram Asscher aan D.L. Tollenaar vanuit kamp Westerbork

Kampleven Westerbork

Hygiënische omstandigheden kamp Westerbork

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Hachsjara opleidingscentra

Koning Willem III Kazerne

Joodse werkkampen

Vluchtelingenkampen

Hollandsche Schouwburg

Gevangenissen

Zieken-, verpleeg- en verzorgingstehuizen

Opvangtehuizen in Barneveld

Joodse weeshuizen

Hollandia Kattenburgfabriek

Joodse wijken

Loods 24

Lagerbefehl No. 46&nbsp; Datum: 1943-08-25&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: verlof; nieuw Dienstbereich (12), onder leiding van Beyer.

Lagerbefehl No. 46&nbsp; Datum: 1943-08-25&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: verlof; nieuw Dienstbereich (12), onder leiding van Beyer.

Lagerbefehl No. 46

Sonder-Ausweis&nbsp; Kattenburg, Jacob, 26-7-77, B44 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Lagerkommandantur und arische Wohnungen Arbeiten zu verrichten (DB 8). Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; Kattenburg, Jacob, 26-7-77, B44 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Lagerkommandantur und arische Wohnungen Arbeiten zu verrichten (DB 8). Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Jacob Kattenburg

Van: Levie-Elte, L.&nbsp; Aan: Lackrooy, B.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-12-31&nbsp; Onderwerp: nieuwjaarsgelukwensen en hoop op vrede; omstandigheden…&nbsp; Bijz.: 'Westerbork - briefpapier'

Van: Levie-Elte, L.&nbsp; Aan: Lackrooy, B.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-12-31&nbsp; Onderwerp: nieuwjaarsgelukwensen en hoop op vrede; omstandigheden…&nbsp; Bijz.: 'Westerbork - briefpapier'

Brief van Lea Levie-Elte aan de familie Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Brief van Lea Levie-Elte aan de familie Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Personen