In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 12 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 16 oktober 1942 - Auschwitz

Transporten naar Bergen-Belsen

Transport 24 november 1942 - Auschwitz

Transport 19 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 20 november 1942 - Auschwitz

Transport 25 februari 1944 - Theresienstadt

Transport 15 februari 1944 - Bergen-Belsen

Transport 23 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 26 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 30 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 2 november 1942 - Auschwitz

Transport 1 februari 1944 - Bergen-Belsen

Transport 5 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 5 april 1944 - Bergen-Belsen

Transport 28 september 1942 - Auschwitz

Transport 5 april 1944 - Auschwitz

Transport 2 oktober 1942 - Auschwitz

Transport 31 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 5 april 1944 - Theresienstadt

Transport 4 september 1942 - Auschwitz

Transport 7 september 1942 - Auschwitz

Transport 11 september 1942 - Auschwitz

Transport 23 maart 1944 - Auschwitz

Transport 14 september 1942 - Auschwitz

Transport 15 maart 1944 - Bergen-Belsen

Transport 18 september 1942 - Auschwitz

Transport 3 maart 1944 - Auschwitz

Transport 21 september 1942 - Auschwitz

Transport 31 juli 1944 - Bergen-Belsen

Transport 31 juli 1944 - Theresienstadt

Transport 25 september 1942 - Auschwitz

Transporten naar Auschwitz

Bewarings- en Verblijfskampen

Bewarings- en Verblijfskamp Fort de Bilt

Van: Jacobi, Fia Aan: Belterman, J. Datum: 1943-04-09 Plaats: Vught, kamp Onderwerp: In Vught aangekomen, maar nog niet in het kamp. Ze zit tussen koffers en pakken te schrijven. Er is veel rumoer. De mensen op het station waren erg aardig. Er werd 2 keer koffie verstrekt.

Van: Jacobi, Fia Aan: Belterman, J. Datum: 1943-04-09 Plaats: Vught, kamp Onderwerp: In Vught aangekomen, maar nog niet in het kamp. Ze zit tussen koffers en pakken te schrijven. Er is veel rumoer. De mensen op het station waren erg aardig. Er werd 2 keer koffie verstrekt.

Briefkaart van Fia Jacobi aan J. Belterman vanuit kamp Vught

Militair Kampement Westerbork Datum: 1949 Overzicht van het militair kampement met in het midden de schoorsteen van het ketelhuis. ‘Panorama van kamp Westerbork’

Militair Kampement Westerbork Datum: 1949 Overzicht van het militair kampement met in het midden de schoorsteen van het ketelhuis. ‘Panorama van kamp Westerbork’

Foto van het centrale deel van het Militair kampement Westerbork

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-26 Onderwerp: Henk stuurt een pakket op met zelfgebakken gortlappen.

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-26 Onderwerp: Henk stuurt een pakket op met zelfgebakken gortlappen.

Briefkaart van Henk de Jong aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Verbouwen gebouwen kamp Westerbork

Verbouwen interieur gebouwen kamp Westerbork

Kamporganisatie kamp Westerbork

Joodse Raad kamp Westerbork

Onderwijs kamp Westerbork

Dienstleiders

Arbeidsverdeling kamp Westerbork

Barakkenindeling

Financiën kamp Westerbork

Brandweer kamp Westerbork

Administratie kamp Westerbork

Fliegende Kolonne

Ordonnansen

Joodse Ordedienst

Contacten kamp Westerbork met overheden

Kampregelementen kamp Westerbork

Notbereitschaft

Dienstbereiche

Beheer kamp Westerbork

Visitatie kamp Westerbork

Registratie kamp Westerbork

Contactcommissie

Post kamp Westerbork

Machtsverhoudingen in kamp Westerbork

Boekhouding kamp Westerbork

Van:&nbsp; Aan: Lieve Mien, Ben en opoe&nbsp;(Eva Katz-Franken)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-01-07&nbsp;(moet zijn 1944) Onderwerp: omstandigheden; ziekte; vraag om geld; transport naar Bergen-Belsen; kinderen.

Van:&nbsp; Aan: Lieve Mien, Ben en opoe&nbsp;(Eva Katz-Franken)&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-01-07&nbsp;(moet zijn 1944) Onderwerp: omstandigheden; ziekte; vraag om geld; transport naar Bergen-Belsen; kinderen.

Brief van een onbekende aan de familie Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Brief van een onbekende aan de familie Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Personen