We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Gedicht over ontslag en sterilisatie van gemengd-gehuwde Joden. Westerbork, kamp, 1943

Gedicht over ontslag en sterilisatie van gemengd-gehuwde Joden. Westerbork, kamp, 1943

over uit het kamp ontslagen gemengd-gehuwde Joden

Geboortekaart van Robert Willem Leopold, zoon van de heer en mevrouw Loeb-Bos.&nbsp; Plaats: Amsterdam, Dintelstraat 102 Datum: 1944-04-05

Geboortekaart van Robert Willem Leopold, zoon van de heer en mevrouw Loeb-Bos.&nbsp; Plaats: Amsterdam, Dintelstraat 102 Datum: 1944-04-05

Geboortekaart van Robert Willem Leopold Loeb

Van: Spiegel, Fritz (Fred) Datum: 1947 Geboren: 1932-04-21 Plaats: Dinslaken.&nbsp;

Van: Spiegel, Fritz (Fred) Datum: 1947 Geboren: 1932-04-21 Plaats: Dinslaken.&nbsp;

Foto van Fritz Spiegel

Foto van Cato van der Vegt Overlevende van kamp Westerbork en Theresienstadt Datum: voorjaar 1964

Foto van Cato van der Vegt Overlevende van kamp Westerbork en Theresienstadt Datum: voorjaar 1964

Foto van Cato van der Vegt op latere leeftijd

Registratiekaart (Registration Record) van Johanna Cato Hedeman-Dormits, in verband met haar repatriëring naar Nederland, aug. 1945.

Registratiekaart van Johanna Cato Hedeman-Dormits

Registratiekaart (Registration Record) van Carel Emanuel Hedeman, in verband met zijn repatriëring naar Nederland, aug. 1945.

Registratiekaart van Carel Emanuel Hedeman

Identificatiekaartje (Displaced Persons Index Card) van Maud Clara Grietje Hedeman in verband met haar repatriëring naar Nederland, verstrekt door de geallieerde autoriteiten, 1945.

Displaced Persons Index Card van Maud Clara Grietje Hedeman

Identiteitskaart van Maud Clara Grietje Hedeman, uitgereikt door het hoofd van de afdeling Vluchtelingen te Bern en alleen geldig in Zwitserland, 2 aug. 1945.

Identiteitskaart van Maud Clara Grietje Hedeman

Vluchtelingenpaspoort van Maud Hedeman, afgegeven door de politie-autoriteiten in Bern op 4 juli 1945 en alleen geldig in Zwitserland.

Vluchtelingenpaspoort van Maud Hedeman

Registratiekaart (Registration Record) van Maud Clara Grietje Hedeman, in verband met haar repatriëring naar Nederland, aug. 1945.

Registratiekaart van Maud Clara Grietje Hedeman

Identiteitskaartje (Displaced Persons Index Card) van Johanna Cato Hedeman-Dormits in verband met haar repatriëring naar Nederland, verstrekt door de geallieerde autoriteiten, 1945.

Displaced Persons Index Card van Johanna Cato Hedeman-Dormits

Van: Spiegel, Fritz (Fred)&nbsp; Datum: 1998 Geboren: 1932-04-2 Overleden: 2020-07-26

Van: Spiegel, Fritz (Fred)&nbsp; Datum: 1998 Geboren: 1932-04-2 Overleden: 2020-07-26

Foto van Fritz Spiegel op latere leeftijd

Calendarium kamp Westerbork

1998

Foto van Meta Loeb-Spiegel

Verlovingsfoto van Loeb-Spiegel, Meta en Loeb, Leo Datum: ca. 1903

Verlovingsfoto van Loeb-Spiegel, Meta en Loeb, Leo Datum: ca. 1903

Foto van Leo Loeb en Meta Spiegel

Familiefoto van Loeb, Willem Leopold, Loeb-Spiegel, Meta en Loeb, Eva Plaats: Den Haag, Emmastraat 164 Datum: ca. 1920

Familiefoto van Loeb, Willem Leopold, Loeb-Spiegel, Meta en Loeb, Eva Plaats: Den Haag, Emmastraat 164 Datum: ca. 1920

Foto van Meta Loeb-Spiegel, Willem en Eva

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Twee personen staan bij een postkoets.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1943-09&nbsp; Betreft de voorstelling 'Humor und Melodie'. Postkoets, beeld 'Immer langsam, Immer langsam'. Max Ehrlich speelt in deze scene de koetsier.

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Twee personen staan bij een postkoets.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1943-09&nbsp; Betreft de voorstelling 'Humor und Melodie'. Postkoets, beeld 'Immer langsam, Immer langsam'. Max Ehrlich speelt in deze scene de koetsier.

Scene met een postkoets in de revue Humor und Melodie

Foto van het gezin Müller-Kankelfitz Datum: 1941 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Foto van het gezin Müller-Kankelfitz Datum: 1941 Plaats: Westerbork, kamp (Centraal Vluchtelingenkamp-)&nbsp;

Foto van het gezin Müller-Kankelfitz in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Valk, J. 1940 -1945.&nbsp; Plaats onbekend, 1995.&nbsp; Kleurencopie van een pentekening/aquarel.

Valk, J. 1940 -1945.&nbsp; Plaats onbekend, 1995.&nbsp; Kleurencopie van een pentekening/aquarel.

Tekening van Jacobus Valk overlevende van verschillende kampen