In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Proclamatie van koningin Wilhelmina in verband met de bevrijding van Nederland.

Proclamatie van koningin Wilhelmina in verband met de bevrijding van Nederland.

Proclamatie van koningin Wilhelmina in verband met de bevrijding van Nederland

Kommandantur-Befehl No. 4&nbsp; Nieuwe indeling der diensten&nbsp; Datum: 1943-01-25 Blz.: 4&nbsp; Tekst in Duits

Kommandantur-Befehl No. 4&nbsp; Nieuwe indeling der diensten&nbsp; Datum: 1943-01-25 Blz.: 4&nbsp; Tekst in Duits

Kommandantur-Befehl No. 4

Transport Een deportatietrein staat klaar in Hooghalen. Een hoop met bagage moet nog worden ingeladen Hooghalen, 1942

Transport Een deportatietrein staat klaar in Hooghalen. Een hoop met bagage moet nog worden ingeladen Hooghalen, 1942

Een hoop bagage ligt klaar om ingeladen te worden

Van: Schade Enquête Commissie Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: 1946-11-29 Onderwerp: claim van Joseph over huisraadschade van Abraham van Dam, zijn broer, kan alleen door Abraham zelf geclaimd worden.&nbsp;

Van: Schade Enquête Commissie Aan: van Dam, Joseph Plaats: Amsterdam Datum: 1946-11-29 Onderwerp: claim van Joseph over huisraadschade van Abraham van Dam, zijn broer, kan alleen door Abraham zelf geclaimd worden.&nbsp;

Brief van de Schade Enquête Commissie aan Joseph van Dam over het vervallen van zijn schadeclaim

Verklaring&nbsp; Afgegeven door Universiteit van Amsterdam&nbsp; Datum: 1932-01-19&nbsp; Betreft onderzoek naar bekwaamheden van Meneer Maximilian Goldenberg op het gebied van de Duitse en Nederlandse taal en waar als uitslag volgt dat hij kan worden aanbevolen als beëdigd tolk bij het gerecht. Dit document is waarschijnlijk gebruikt om in aanmerking voor de Barneveldlijst te komen. &nbsp;

Verklaring&nbsp; Afgegeven door Universiteit van Amsterdam&nbsp; Datum: 1932-01-19&nbsp; Betreft onderzoek naar bekwaamheden van Meneer Maximilian Goldenberg op het gebied van de Duitse en Nederlandse taal en waar als uitslag volgt dat hij kan worden aanbevolen als beëdigd tolk bij het gerecht. Dit document is waarschijnlijk gebruikt om in aanmerking voor de Barneveldlijst te komen. &nbsp;

Verklaring door Universiteit van Amsterdam over de bekwaamheid van Maximilian Goldenberg

Bewaking kamp Westerbork

Straffen kamp Westerbork

Mishandelingen kamp Westerbork

Van: Informatiebureau van het Rode Kruis Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1948-11-11 Onderwerp: wat Roosje Querido-Lever is overkomen.

Van: Informatiebureau van het Rode Kruis Aan: wie het betreft Plaats: Den Haag Datum: 1948-11-11 Onderwerp: wat Roosje Querido-Lever is overkomen.

Informatie van het Rode Kruis over Roosje Querido-Lever

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats:&nbsp; Datum:&nbsp;1945-05 Onderwerp: Tewerkstelling in verband met ontginning van heide ten behoeve van bosaanplant op een half uur lopen van het kamp. Duizend geïnterneerden kunnen beschikbaar worden gesteld voor het werk.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats:&nbsp; Datum:&nbsp;1945-05 Onderwerp: Tewerkstelling in verband met ontginning van heide ten behoeve van bosaanplant op een half uur lopen van het kamp. Duizend geïnterneerden kunnen beschikbaar worden gesteld voor het werk.

Brief van Houtvester Assen over ontginning van heide

Gezinsfoto voor een barak in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1940-1942.

Gezinsfoto voor een barak in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork, 1940-1942.

Gezinsfoto voor een barak in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 275 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Spier, Marianne geb. 06-05-41 overleden te Westerbork op 11-05-1943 op: 12-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 275 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Spier, Marianne geb. 06-05-41 overleden te Westerbork op 11-05-1943 op: 12-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Marianne van Spier

Van: Weinberg, Werner, Dr. Aan: Emmering, S., Dr. Plaats: Cincinnati Datum: 1985-11-06 Onderwerp: Siegfried Emmering maakte een portret tekening van Werner Weinberg in mei 1944 in Bergen Belsen. Over het verschijnen van een boek.

Van: Weinberg, Werner, Dr. Aan: Emmering, S., Dr. Plaats: Cincinnati Datum: 1985-11-06 Onderwerp: Siegfried Emmering maakte een portret tekening van Werner Weinberg in mei 1944 in Bergen Belsen. Over het verschijnen van een boek.

Brief van Dr. Werner Weinberg aan Dr. S. Emmering

Van: de stadt Kirchhain Aan: wie het betreft Plaats: Kirchhain Datum: 1945-05 Onderwerp: repatriating van H.C. Cohen-de Haaff.

Van: de stadt Kirchhain Aan: wie het betreft Plaats: Kirchhain Datum: 1945-05 Onderwerp: repatriating van H.C. Cohen-de Haaff.

Bewijs van repatriating van H.C. Cohen-De Haaff

Foto van Sonja Blits-Lam Plaats: Amsterdam Datum: 1941

Foto van Sonja Blits-Lam Plaats: Amsterdam Datum: 1941

Foto van Sonja Blits-Lam

Transport Transport uit Westerbork Westerbork, kamp, 1944-05-19 Bij de trein ligt een vrouw (Frouwke Kroon) op een rijdende brancard met grote wielen.

Transport Transport uit Westerbork Westerbork, kamp, 1944-05-19 Bij de trein ligt een vrouw (Frouwke Kroon) op een rijdende brancard met grote wielen.

Een vrouw op een brancard bij de deportatietrein

Personen

Ook in de collectie

Wij gebruiken cookies