In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Directeurswoning&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork Schaal: 1:100

Directeurswoning&nbsp; Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork Schaal: 1:100

Bouwtekening van de woning van de directeur van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Van: Syswerda, directeur Aan: Minister van Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1939-11-21&nbsp; Onderwerp: huisvesting directeur, tegemoetkoming kosten, tijdelijk verblijf in Assen; de woning is nog niet klaar; watervoorziening voor koken en wassen; sanitair is nog niet volledig, centrale verwarming is nog niet gemonteerd; de ramen zijn niet waterdicht; de kelder is ondergelopen; afvoer regenwater op de balkons is niet in orde…

Van: Syswerda, directeur Aan: Minister van Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1939-11-21&nbsp; Onderwerp: huisvesting directeur, tegemoetkoming kosten, tijdelijk verblijf in Assen; de woning is nog niet klaar; watervoorziening voor koken en wassen; sanitair is nog niet volledig, centrale verwarming is nog niet gemonteerd; de ramen zijn niet waterdicht; de kelder is ondergelopen; afvoer regenwater op de balkons is niet in orde…

Brief

Plaatsen in kamp Westerbork

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Bouw.&nbsp; Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; Woning van de directeur/kampcommandant in aanbouw.

Bouw.&nbsp; Bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1939.&nbsp; Woning van de directeur/kampcommandant in aanbouw.

Bouw van de directeurswoning van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Doorgangskamp Westerbork

Verklaring (pasje) afgegeven door de Joodsche Raad voor Amsterdam op 1942-03-30.&nbsp; Van: Frenkel, Hans Philip&nbsp; Bewijs dat deze als koerier voor Westerbork werkzaam is bij de Joodsche Raad voor Amsterdam.

Verklaring (pasje) afgegeven door de Joodsche Raad voor Amsterdam op 1942-03-30.&nbsp; Van: Frenkel, Hans Philip&nbsp; Bewijs dat deze als koerier voor Westerbork werkzaam is bij de Joodsche Raad voor Amsterdam.

Verklaring van Hans Philip Frenkel afgegeven door de Joodsche Raad

Wij zijn nog druk bezig met het verbeteren en uitbreiden van de informatie op deze website. Dat wat al klaar is, delen we hier graag.

Platform nog in ontwikkeling

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

Centrale Keuken

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Ritueel eten kamp Westerbork

Barak 28

Barak 30

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Contacten Herinneringscentrum Kamp Westerbork met overheden

PR Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Projecten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Publicaties Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Nationale samenwerking Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Beleid Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Wetenschappelijk onderzoek Herinneringskamp Westerbork

Contacten met kampoverlevenden

Basisexposities Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Internationale samenwerking Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Ontstaan Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Publieksonderzoek Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Herinrichtingen terrein kamp Westerbork

Wisselexposities Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Activiteiten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Uitbreidingen Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Educatie Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Bezoeken Koninklijke familie voormalig kamp Westerbork

Bezoeken Staatsvertegenwoordigers voormalig kamp Westerbork

Calendarium kamp Westerbork

1941

April 1941

December 1941

Juli 1941

November 1941

Juni 1941

Mei 1941

Oktober 1941

September 1941

Augustus 1941

Januari 1941

Februari 1941

Maart 1941

Werkzaamheden.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1943-08-01 Werkzaamheden t.b.v. de waterzuiveringsinstallatie.&nbsp;Een stuk van het smalspoor op de weg voor het kamp langs is te zien. Rene Lijdesdorff (midden), Paul Hirsch (rechts) en Werner Löwenhardt (links) zijn op de foto te zien.

Werkzaamheden.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1943-08-01 Werkzaamheden t.b.v. de waterzuiveringsinstallatie.&nbsp;Een stuk van het smalspoor op de weg voor het kamp langs is te zien. Rene Lijdesdorff (midden), Paul Hirsch (rechts) en Werner Löwenhardt (links) zijn op de foto te zien.

Werkzaamheden voor de nieuwe waterzuivering

Personen