We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Calendarium kamp Westerbork

1950

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-30 Voor Sieg Gedicht ter afscheid van Siegfried Emmering. Rosa moest op transport naar Bergen-Belsen. Uiteindelijk gaat zij op 15 februari naar Bergen-Belsen.

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-30 Voor Sieg Gedicht ter afscheid van Siegfried Emmering. Rosa moest op transport naar Bergen-Belsen. Uiteindelijk gaat zij op 15 februari naar Bergen-Belsen.

Gedicht van Rosa van der Hal-Prins

Koopcontract inboedel Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-06

Koopcontract inboedel Plaats: Amsterdam Datum: 1951-04-06

Koopcontract inboedel fam. Diamant-Querido in Amsterdam

Van: Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: van Dam, J. (Jacob) Plaats: Den Haag Datum: 1946-08-21 Onderwerp: opsporing van Esther Tas-van Dam (1896).

Van: Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Concentratiekampen Aan: van Dam, J. (Jacob) Plaats: Den Haag Datum: 1946-08-21 Onderwerp: opsporing van Esther Tas-van Dam (1896).

Brief van het Rode Kruis aan J. van Dam over het lot van Esther Tas-van Dam

Van: Lies Aan: Corrie en Piet Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-24 Onderwerp: enveloppe waar de laatste brief van Lies geschreven vanuit kamp Westerbork in zat.

Van: Lies Aan: Corrie en Piet Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-24 Onderwerp: enveloppe waar de laatste brief van Lies geschreven vanuit kamp Westerbork in zat.

Enveloppe waarin de laatste brief van Liesje Palache-Rosenberg vanuit kamp Westerbork in zat

Breslauer, Werner Rudolf.&nbsp; Arthur Pins aan het koren maaien Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf.&nbsp; Arthur Pins aan het koren maaien Kamp Westerbork, 1943-1944

Arthur Pins aan het koren maaien bij kamp Westerbork

Van: Gelder, van, Sonja&nbsp; Verklaring van kamp commandant van het British Internees Camp dat zij op 1944-11-19 vanuit Bergen Belsen in Wurzach/Biberach is gearriveerd en daar is gebleven tot 1945-06-12&nbsp; Afgegeven op 1945-06-12

Van: Gelder, van, Sonja&nbsp; Verklaring van kamp commandant van het British Internees Camp dat zij op 1944-11-19 vanuit Bergen Belsen in Wurzach/Biberach is gearriveerd en daar is gebleven tot 1945-06-12&nbsp; Afgegeven op 1945-06-12

van de commandant van het interneringskamp Wurzach/Biberach aan S. van Gelder

Van: Burgemeester van Emmen&nbsp; Aan: Gravers, H.&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1945-03-26&nbsp; Onderwerp: dank voor hulp &nbsp;na de bomaanval op 22 februari 1945.

Van: Burgemeester van Emmen&nbsp; Aan: Gravers, H.&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1945-03-26&nbsp; Onderwerp: dank voor hulp &nbsp;na de bomaanval op 22 februari 1945.

Brief van de Burgemeester van Emmen aan de heer H. Gravers

Hamburger Kazerne, Erster Hof.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.

Hamburger Kazerne, Erster Hof.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Van: Paauw, de, Ph. (geschreven door zijn dochter Bloema) Aan: Way, de, G. Plaats: Westerbork, kamp, barak 83 Datum: 1943-06-23 Onderwerp: vraag om pakje en bericht dat Philip (opa) aan zijn knie is geopereerd.

Van: Paauw, de, Ph. (geschreven door zijn dochter Bloema) Aan: Way, de, G. Plaats: Westerbork, kamp, barak 83 Datum: 1943-06-23 Onderwerp: vraag om pakje en bericht dat Philip (opa) aan zijn knie is geopereerd.

Briefkaart van Philip de Paauw aan G. de Way vanuit kamp Westerbork

Van: Beulink, J. (afzender) Aan: Fam. N.G. Vietor, Julianastraat 12, Beilen (geadresseerde) Plaats: Datum: Onderwerp: achterop de envelop met de hand geschreven informatie over Zwaantinus Gerding geb. 1905-10-05, met verzetsaktiviteiten en voormalig beroep (chauffeur).

Van: Beulink, J. (afzender) Aan: Fam. N.G. Vietor, Julianastraat 12, Beilen (geadresseerde) Plaats: Datum: Onderwerp: achterop de envelop met de hand geschreven informatie over Zwaantinus Gerding geb. 1905-10-05, met verzetsaktiviteiten en voormalig beroep (chauffeur).

Enveloppe met achtergrondinformatie van Zwaantinus Gerding uit Beilen

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 184 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De La Penha, Hijman geb. 17-11-81 overleden te Westerbork op 11-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 184 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: De La Penha, Hijman geb. 17-11-81 overleden te Westerbork op 11-04-1943 op: 15-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hijman de la Penha

Situatieschets van een uitgaand transport kamp Westerbork op het station van Assen. rangeren van de locomotief van achter naar voor de trein.

Situatieschets van een uitgaand transport kamp Westerbork op het station van Assen. rangeren van de locomotief van achter naar voor de trein.

Situatieschets van een uitgaand transport op station Assen