We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Sonder-Ausweis Van: Mannheim, Eddy Geboren 1929-05-21 Baraknummer: 47 DB1 Plaats: Westerbork, kamp Eddy Mannheim is gerechtigd het kamp te verlaten om in de Lagerkommandantur, het Heidelager en de kampboerderij werkzaamheden te verrichten.

Sonder-Ausweis Van: Mannheim, Eddy Geboren 1929-05-21 Baraknummer: 47 DB1 Plaats: Westerbork, kamp Eddy Mannheim is gerechtigd het kamp te verlaten om in de Lagerkommandantur, het Heidelager en de kampboerderij werkzaamheden te verrichten.

Sonderausweis van Eddy Mannheim

Houten bordje: rechthoekig stukje hout met op beide kanten een tekst. -E-1858., t.a.v. Rabbijn Frank&nbsp; -Aan Rabbiner Frank Lager Westerbork Het bordje is gevonden op het land van boer Schutte, dat grensde aan de spoorlijn Hooghalen-kamp Westerbork. Volgens de heer Schutte is het bordje uit de trein gegooid. De eigenaar van het bordje is onbekend, net als de betekenis van het nummer E-1858. &nbsp;

Houten bordje: rechthoekig stukje hout met op beide kanten een tekst. -E-1858., t.a.v. Rabbijn Frank&nbsp; -Aan Rabbiner Frank Lager Westerbork Het bordje is gevonden op het land van boer Schutte, dat grensde aan de spoorlijn Hooghalen-kamp Westerbork. Volgens de heer Schutte is het bordje uit de trein gegooid. De eigenaar van het bordje is onbekend, net als de betekenis van het nummer E-1858. &nbsp;

Een houten bordje met tekst

Van: Houtvester Assen Aan: Commandant Interneringskamp Plaats: Assen Datum: 1946-05-31 Onderwerp: geen bezwaar tegen het gebruik van de schietbanen in de zandverstuiving ten oosten van het kamp.

Van: Houtvester Assen Aan: Commandant Interneringskamp Plaats: Assen Datum: 1946-05-31 Onderwerp: geen bezwaar tegen het gebruik van de schietbanen in de zandverstuiving ten oosten van het kamp.

Brief van Houtvester Assen aan de commandant van het Interneringskamp

Van: Boswachter Aan: Houtvester Assen Plaats: Hooghalen Datum: 1946-05-25 Onderwerp: over het gebruik van de schietbanen ten oosten en Noordoosten van kamp Westerbork door personeel van het Interneringskamp.

Van: Boswachter Aan: Houtvester Assen Plaats: Hooghalen Datum: 1946-05-25 Onderwerp: over het gebruik van de schietbanen ten oosten en Noordoosten van kamp Westerbork door personeel van het Interneringskamp.

Brief van de boswachter (Hooghalen) aan Houtvester Assen

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-07-18 Onderwerp: het gehuurde spoorwegmateriaal. De verschillende firma's die het materiaal geleverd hebben vragen huurvergoeding. Het brede smalspoor loopt van het Oranjekanaal tot barak 100, het smallere op het industrieterrein. Bouten en spijkers zijn niet meer in voorraad. De locomotief (50 pk) staat al maanden kapot in barak 107 (terug naar Wageningen op 15-08). Door de heer Tolk en Zielke een contract getekend dat zolang de machine onbruikbaar was er geen huur zou worden betaald. Bij in stand houden van de verbinding met het Oranjekanaal is het huren van het materiaal noodzakelijk.&nbsp;

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-07-18 Onderwerp: het gehuurde spoorwegmateriaal. De verschillende firma's die het materiaal geleverd hebben vragen huurvergoeding. Het brede smalspoor loopt van het Oranjekanaal tot barak 100, het smallere op het industrieterrein. Bouten en spijkers zijn niet meer in voorraad. De locomotief (50 pk) staat al maanden kapot in barak 107 (terug naar Wageningen op 15-08). Door de heer Tolk en Zielke een contract getekend dat zolang de machine onbruikbaar was er geen huur zou worden betaald. Bij in stand houden van de verbinding met het Oranjekanaal is het huren van het materiaal noodzakelijk.&nbsp;

Informatie over het smalspoor en spoorwegmaterieel in Interneringskamp Westerbork

Bewijs van crematie Datum: 02-08-1943 Nr. 447 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Frankenthal, Berta, wed. van Reinberg, Lukas geb. 12-08-62 overleden te Westerbork op 23-07-1943 op 28-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 02-08-1943 Nr. 447 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Frankenthal, Berta, wed. van Reinberg, Lukas geb. 12-08-62 overleden te Westerbork op 23-07-1943 op 28-07-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Berta Frankenthal

Notitie dat L. Spier in kennis is van de urn van de in kamp Westerbork overleden Jehuda Leo Stern Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08 Onderwerp: overlijden, crematie en urn J.L. Stern. &nbsp;

Notitie dat L. Spier in kennis is van de urn van de in kamp Westerbork overleden Jehuda Leo Stern Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08 Onderwerp: overlijden, crematie en urn J.L. Stern. &nbsp;

Notitie dat L. Spier in kennis is van de urn van de in kamp Westerbork overleden Jehuda Leo Stern

Bewijs van: Meents, Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-28 tot 1943-07-17 Bewijs om zich buiten de eigen barak te begeven i.v.m. werkzaamheden.

Bewijs van: Meents, Levie&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-28 tot 1943-07-17 Bewijs om zich buiten de eigen barak te begeven i.v.m. werkzaamheden.

van Levie Meents om zich buiten zijn barak te begeven

Personen