We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Informatie uit andere archieven

Van: Het Nederlands Beheersinstituut&nbsp; Aan: van Dam, Joseph&nbsp; Plaats: Groningen Datum: 1951-10-31 Onderwerp: ontheffing bewindvoerderschap over Salomon de Winter.

Van: Het Nederlands Beheersinstituut&nbsp; Aan: van Dam, Joseph&nbsp; Plaats: Groningen Datum: 1951-10-31 Onderwerp: ontheffing bewindvoerderschap over Salomon de Winter.

Verzoek van het Beheersinstituut aan Joseph van Dam ontheffing functie als bewindvoerder

Van: Het Nederlands Beheersinstituut Aan: van Dam, Jozef (Joseph) Plaats: Amsterdam Datum: 1946-01-11 Onderwerp: benoeming van Joseph van Dam als bewindvoerder van Jacob Tas en Esther Tas-van Dam.

Van: Het Nederlands Beheersinstituut Aan: van Dam, Jozef (Joseph) Plaats: Amsterdam Datum: 1946-01-11 Onderwerp: benoeming van Joseph van Dam als bewindvoerder van Jacob Tas en Esther Tas-van Dam.

Verklaring van het Nederlands Beheersinstituut dat Josef (Joseph) van Dam bewindvoerder is over Jacob Tas en zijn vrouw

Grote brandnetel Getekend door: &nbsp;Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Barneveld Datum: 1943 In de omgeving van het interneringskamp 'de Biezen' in Barneveld.

Grote brandnetel Getekend door: &nbsp;Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Barneveld Datum: 1943 In de omgeving van het interneringskamp 'de Biezen' in Barneveld.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Barneveld

Schetsblokje.&nbsp; Van: Metz-Baumgarten, Herta Tekeningen van kinderen, dieren, bloemen (aquarel) en mensen op transport.&nbsp; Ook wordt de 'Ark van Noah' verbeeld.&nbsp; Datum: 1944-1945 Een deel van de schetsen zijn in Theresienstadt gemaakt (onder andere een portret van de kampoudste Benjamin Murmelstein), een deel na de bevrijding.

Schetsblokje.&nbsp; Van: Metz-Baumgarten, Herta Tekeningen van kinderen, dieren, bloemen (aquarel) en mensen op transport.&nbsp; Ook wordt de 'Ark van Noah' verbeeld.&nbsp; Datum: 1944-1945 Een deel van de schetsen zijn in Theresienstadt gemaakt (onder andere een portret van de kampoudste Benjamin Murmelstein), een deel na de bevrijding.

Tekening/schetsblok van Herta Metz-Baumgarten

Honger lijden.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Schetsen van twee hongerlijdende mensen.

Honger lijden.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Schetsen van twee hongerlijdende mensen.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Eten halen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Twee ruziënde mannen. Zie ook T 02-030 en 031

Eten halen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Twee ruziënde mannen. Zie ook T 02-030 en 031

Standbeeld Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp;

Standbeeld Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp;

&nbsp;Bevolking in Theresienstadt.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Een halfblinde en verlamde hebben ruzie.&nbsp; Zie ook T 02-029 en -031

&nbsp;Bevolking in Theresienstadt.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Een halfblinde en verlamde hebben ruzie.&nbsp; Zie ook T 02-029 en -031

Prikkeldraad.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Prikkeldraad en op de achtergrond een fietser.&nbsp; Uitzicht op de weg van Bohuçevitze.

Prikkeldraad.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Prikkeldraad en op de achtergrond een fietser.&nbsp; Uitzicht op de weg van Bohuçevitze.

Liggende oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.

Liggende oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.

Bevolking in Theresienstadt&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Een halfblinde en verlamde hebben ruzie. Zie ook T 02-029 en 030

Bevolking in Theresienstadt&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Een halfblinde en verlamde hebben ruzie. Zie ook T 02-029 en 030

Eten halen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Man met wandelstok en etenspannetje.

Eten halen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Man met wandelstok en etenspannetje.

Boerderijen en een hooimijt Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats en jaartal onbekend.

Boerderijen en een hooimijt Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats en jaartal onbekend.

Tekening van Herta Metz-Baumgarten terug in Nederland

Oude man met vrouw.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man met vrouw naast zijn bed.

Oude man met vrouw.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man met vrouw naast zijn bed.

Mannen en kinderen&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Op de andere zijde tekening T 12-015 / 7737-46

Mannen en kinderen&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Op de andere zijde tekening T 12-015 / 7737-46

Schetsen van personen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt datum: 1944-1945

Schetsen van personen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt datum: 1944-1945

Tekening van Herta Metz-Baumgarten

Werken.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Nazi Mark (opzichter?) - 'Mica-industrie' (Glimmer).

Werken.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Nazi Mark (opzichter?) - 'Mica-industrie' (Glimmer).

Prikkeldraad&nbsp; getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Prikkeldraad met op de achtergrond een fietser&nbsp; Uitzicht op de weg van Bohuçevitze

Prikkeldraad&nbsp; getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945&nbsp; Prikkeldraad met op de achtergrond een fietser&nbsp; Uitzicht op de weg van Bohuçevitze

Van: Centraal Registratiebureau voor Joden Aan: Hack, L.E.M Datum: 1946-02-04 Plaats: Amsterdam Onderwerp: van Chaja is niet meer bekend, dan dat zij op 13-07-1943 naar het Oosten is gedeporteerd.

Van: Centraal Registratiebureau voor Joden Aan: Hack, L.E.M Datum: 1946-02-04 Plaats: Amsterdam Onderwerp: van Chaja is niet meer bekend, dan dat zij op 13-07-1943 naar het Oosten is gedeporteerd.

Brief van Centraal Registratiebureau voor Joden aan L.E.M. Hack vanuit Amsterdam

Van: Gemeentelijk inlichtingenbureau voor joden Westerbork&nbsp; Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1946-08-17&nbsp; Onderwerp: persoonsgegevens over Sientje Barnstijn-van den Berg.

Van: Gemeentelijk inlichtingenbureau voor joden Westerbork&nbsp; Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1946-08-17&nbsp; Onderwerp: persoonsgegevens over Sientje Barnstijn-van den Berg.

Brief van het Gemeentelijk inlichtingenbureau voor Joden Westerbork aan A. Coelingh-Barnstijn

Van: Centraal Registratie Bureau voor Joden&nbsp; Aan: Meyers, W.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1946-04-21&nbsp; Onderwerp: overlijdensbericht van Meijers, Karl tijdens transport van Bergen-Belsen naar Buchenwald.

Van: Centraal Registratie Bureau voor Joden&nbsp; Aan: Meyers, W.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1946-04-21&nbsp; Onderwerp: overlijdensbericht van Meijers, Karl tijdens transport van Bergen-Belsen naar Buchenwald.

Brief van het Centraal Registratie Bureau voor Joden aan W. Meijers

Van: Gemeentelijk inlichtingenbureau voor joden te Westerbork&nbsp; Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1946-08-17&nbsp; Onderwerp: persoonsinformatie, lot van haar broer Gustaaf Barnstijn.

Van: Gemeentelijk inlichtingenbureau voor joden te Westerbork&nbsp; Aan: Coelingh-Barnstijn, A.&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1946-08-17&nbsp; Onderwerp: persoonsinformatie, lot van haar broer Gustaaf Barnstijn.

Brief van het Gemeentelijk inlichtingenbureau voor Joden te Westerbork aan A. Coelingh-Barnstijn

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 209 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Praag, Zacharias geb. 05-05-54 overleden te Westerbork op 19-04-1943 op: 19-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 209 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Praag, Zacharias geb. 05-05-54 overleden te Westerbork op 19-04-1943 op: 19-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Zacharias van Praag

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 16 juli 1942 - Auschwitz

Van: Directeur R.L.W.S.&nbsp; Aan: Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1939-10-21&nbsp; Onderwerp: kosten opgave landbouw, tuinbouw en veeteelt onderwijs

Van: Directeur R.L.W.S.&nbsp; Aan: Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen&nbsp; Plaats: Emmen&nbsp; Datum: 1939-10-21&nbsp; Onderwerp: kosten opgave landbouw, tuinbouw en veeteelt onderwijs

Brief van de directeur van R.L.W.S. aan Comité voor Bijzondere Joodsche Belangen