In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Bergen-Belsen Datum:&nbsp;1944 of 1945 Over het leven en de omstandigheden in Bergen-Belsen Blz.: 2

Van: Rosa van der Hal-Prins Plaats: Bergen-Belsen Datum:&nbsp;1944 of 1945 Over het leven en de omstandigheden in Bergen-Belsen Blz.: 2

Gedicht van Rosa van der Hal-Prins

Feestdagen kamp Westerbork

Joodse feestdagen kamp Westerbork

Pesach kamp Westerbork

Poeriem kamp Westerbork

Soekot kamp Westerbork

Rosj Hasjana kamp Westerbork

Chanoeka kamp Westerbork

Pas, op naam van Lena Cohen-Nijstad, uitgegeven door de Commissaris Militair Gezag in het District Zutphen. Zij is hiermee vrijgesteld van het verbod zich verder dan 6 km. van haar woonplaats te begeven en is gedurende de periode 14 juli t/m 13 aug. 1945 gerechtigd de IJssel of het Twente-Rijnkanaal over te steken om haar grootmoeder in Amsterdam te bezoeken, die onlangs uit het concentratiekamp is teruggekomen, 11 juli 1945.

Sport kamp Westerbork

Voetbal kamp Westerbork

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 24 augustus 1942 - Auschwitz

Treinstations

Station Nieuweschans

Station Amsterdam Muiderpoort

Station Hooghalen

Station Hoogezand

Rangeerterrein Onnen

Station Assen

Station Winschoten

Station Zuidbroek

Station Amsterdam Rietlanden

Centraal Station Amsterdam

Station Scheemda

Station Sappemeer

Station Maliebaan

Kampleven Westerbork

Boksen kamp Westerbork

Gymnastiek kamp Westerbork

Korfbal kamp Westerbork

Handbal kamp Westerbork

Schaken kamp Westerbork

Barakleven kamp Westerbork

Plaatsen in kamp Westerbork

Werkplaatsen kamp Westerbork

Schilderwerkplaats

Constructiewerkplaats

Kousenweverij

Lederbewerksatelier

Breiatelier

Horlogemakerij

Kuiperij

Oliemakerij

Stoffeerderij

Loodgieterswerkplaats

Smederij

Boekbinderij

Naaiatelier

Timmerwerkplaats

Houtzagerij

Kleermakerij

Schoenmakerij

Speelgoedmakerij

Calendarium kamp Westerbork

1941

Maart 1941

April 1941

September 1941

Juli 1941

Augustus 1941

November 1941

Januari 1941

Oktober 1941

December 1941

Februari 1941

Juni 1941

Mei 1941

1944

Januari 1944

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeenten in Noord-Holland

Joodse gemeente Texel

Joodse gemeente Alkmaar

Joodse gemeente Hoorn

Joodse gemeente Uithoorn

Joodse gemeente Beverwijk

Joodse gemeente Medemblik

Joodse gemeente Monnickendam

Joodse gemeente Naarden

Joodse gemeente Nieuw-Vennep

Joodse gemeente 's-Gravenland

Joodse gemeente Den Helder

Joodse gemeente Edam

Joodse gemeente Zandvoort

Joodse gemeente Enkhuizen

Joodse gemeente Weesp

Joodse gemeente Haarlem

Joodse gemeente Wormerveer

Joodse gemeente Amsterdam

Joodse gemeente Hilversum

Joodse gemeente Zaandam

Joodse gemeente Bussum

Van: Jacobs-Gosschalk, R. Aan: familie Dekker Plaats: Deventer Datum: 1942-10 Onderwerp: gezin van Henriette's is opgepakt en via kamp Westerbork doorgestuurd. Ze lieten dit weten via een bericht; sindsdien is er niet meer van hun vernomen; zelf vreest de schrijfster ze ook aan het gevaar van deportatie bloot te staan.

Van: Jacobs-Gosschalk, R. Aan: familie Dekker Plaats: Deventer Datum: 1942-10 Onderwerp: gezin van Henriette's is opgepakt en via kamp Westerbork doorgestuurd. Ze lieten dit weten via een bericht; sindsdien is er niet meer van hun vernomen; zelf vreest de schrijfster ze ook aan het gevaar van deportatie bloot te staan.

Brief van Henriette Roos-Gosschalk aan het gezin van Annie vanuit Deventer

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-28&nbsp; Onderwerp: Bedankje voor pakket&nbsp; &nbsp;

Van: Aussen, Herta&nbsp; Aan: Renès, N.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-02-28&nbsp; Onderwerp: Bedankje voor pakket&nbsp; &nbsp;

Briefkaart van Herta Aussen aan Netty vanuit kamp Westerbork

Briefkaart van Herta Aussen aan Netty vanuit kamp Westerbork

Personen