We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Calendarium kamp Westerbork

1958

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Hoofd van Afdeling Binnenbewaking e.a. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-25 Onderwerp: ontvluchtingsgevallen gedetineerden, rapportage door de bewakingsafdelingen.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Hoofd van Afdeling Binnenbewaking e.a. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-25 Onderwerp: ontvluchtingsgevallen gedetineerden, rapportage door de bewakingsafdelingen.

Instructie van J.G. Buijvoets aan de bewakingsafdelingen over rapportage bij een ontvluchting

Van: de Wijs Aan: Huisman, G.K. (en J.G. Buijvoets) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-09-21 Onderwerp: Telefoonaansluiting torens.&nbsp; De telefoons zijn bedoeld om, te gebruiken als waarschuwingssignaal bij ontvluchtingspogingen.&nbsp;

Van: de Wijs Aan: Huisman, G.K. (en J.G. Buijvoets) Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-09-21 Onderwerp: Telefoonaansluiting torens.&nbsp; De telefoons zijn bedoeld om, te gebruiken als waarschuwingssignaal bij ontvluchtingspogingen.&nbsp;

Rapport van de Wijs aan G.K. Huisman over telefoonaansluitingen op de wachttorens

Van: de ondercommandant van de Bewakingstroepen Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-25 Onderwerp: contact tussen een gedetineerde en zijn vrouw in de buurt van het Heidekamp. De NBS' er die het heeft toegestaan had geen dienst bij de groep waar het voorval plaatsvond. De gedetineerde is gestraft.

Van: de ondercommandant van de Bewakingstroepen Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-06-25 Onderwerp: contact tussen een gedetineerde en zijn vrouw in de buurt van het Heidekamp. De NBS' er die het heeft toegestaan had geen dienst bij de groep waar het voorval plaatsvond. De gedetineerde is gestraft.

Rapport over contact van een gedetineerde met zijn vrouw in de buurt van het Heidekamp

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag&nbsp; Onderwerp: Formulier voor postverkeer naar het buitenland Plaats: Den Haag Datum: 1942-1943 Onderwerp: blanco formulier voor postverkeer naar het buitenland.

Van: de Joodse Raad voor Amsterdam, Bureau Den Haag&nbsp; Onderwerp: Formulier voor postverkeer naar het buitenland Plaats: Den Haag Datum: 1942-1943 Onderwerp: blanco formulier voor postverkeer naar het buitenland.

Formulier voor postverkeer naar het buitenland

Van: commandant Buiten bewaking Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-10-23 Onderwerp: Bevindingen naar aanleiding van het onderzoek inzake een ontvluchting op 21 oktober 1946 bij de Conservenfabriek De Kennemer te Hoogeveen; beschrijving van de omstandigheden in- en rond het fabriekscomplex.

Van: commandant Buiten bewaking Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-10-23 Onderwerp: Bevindingen naar aanleiding van het onderzoek inzake een ontvluchting op 21 oktober 1946 bij de Conservenfabriek De Kennemer te Hoogeveen; beschrijving van de omstandigheden in- en rond het fabriekscomplex.

Rapport van de commandant Buitenbewaking over een ontvluchting van een gedetineerde op zijn werklocatie

Van: Schenkel, A.H. (Gezagstroepen) Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-21 Onderwerp: in slechte staat verkerende afrastering, waardoor risico van ontsnapping groot is. Hierbij een kort briefje van G.K. Huisman aan J.G. Buijvoets waarin melding van herstelwerkzaamheden en het verzoek om binnen het prikkeldraad een strook van 5 meter groen vrij te houden.

Van: Schenkel, A.H. (Gezagstroepen) Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-21 Onderwerp: in slechte staat verkerende afrastering, waardoor risico van ontsnapping groot is. Hierbij een kort briefje van G.K. Huisman aan J.G. Buijvoets waarin melding van herstelwerkzaamheden en het verzoek om binnen het prikkeldraad een strook van 5 meter groen vrij te houden.

Rapport van H. Schenkel en een briefje van G.K. Huisman over onder andere in slechte staat verkeren van de prikkeldraadversperring en de reparatie ervan

Van: Buijvoets, J.G. Aan: diverse afdelingen bewaking Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: instructies aan bewakingsafdelingen.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: diverse afdelingen bewaking Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-20 Onderwerp: instructies aan bewakingsafdelingen.

Instructie van J.G. Buijvoets aan de bewakingsafdelingen in Interneringskamp Westerbork

Van: Boekhold C.J.&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-10 Onderwerp: appelplaats Heidekamp. Het aanbrengen van een nieuwe verharding. In de brief het voorstel tot verharding van de appelplaats. Hierbij een kort aanvullend briefje van G.K. Huisman aan J.G. Buijvoets over de uitvoering ervan. Van belang omdat de Gezags-compagnie hier gelegerd gaat worden.

Van: Boekhold C.J.&nbsp; Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-08-10 Onderwerp: appelplaats Heidekamp. Het aanbrengen van een nieuwe verharding. In de brief het voorstel tot verharding van de appelplaats. Hierbij een kort aanvullend briefje van G.K. Huisman aan J.G. Buijvoets over de uitvoering ervan. Van belang omdat de Gezags-compagnie hier gelegerd gaat worden.

Verzoek van C.J. Boekhold aan J.G Buijvoets over de verharding van de appelplaats in het Heidekamp/Lager

Van: Aan: bewaking Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: rapport blanco in te vullen bij een ontvluchting van een gedetineerde.

Van: Aan: bewaking Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945 Onderwerp: rapport blanco in te vullen bij een ontvluchting van een gedetineerde.

Rapport blanco in te vullen bij een ontvluchting van een gedetineerde

Van: Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester in de houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1951-09-26&nbsp; Onderwerp: crematorium te Westerbork, afbraak, na de reactie vanuit de Joodse gemeenschap.

Van: Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester in de houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1951-09-26&nbsp; Onderwerp: crematorium te Westerbork, afbraak, na de reactie vanuit de Joodse gemeenschap.

Brief van Staatsbosbeheer aan de houtvester in de Houtvesterij Assen

Van: Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester in de houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1951-10-01&nbsp; Onderwerp: crematorium te Westerbork, afbraak van het crematorium in eigen beheer (Staatsbosbeheer); herplaatsing elektrische meter.

Van: Staatsbosbeheer&nbsp; Aan: Houtvester in de houtvesterij Assen&nbsp; Plaats: Utrecht&nbsp; Datum: 1951-10-01&nbsp; Onderwerp: crematorium te Westerbork, afbraak van het crematorium in eigen beheer (Staatsbosbeheer); herplaatsing elektrische meter.

Van: de Postcheque- en Girodienst&nbsp; Aan: Nouwens, A.J. Plaats: Den Haag Datum: 1943-03-16 Onderwerp: wel of geen Jood zijnde…

Van: de Postcheque- en Girodienst&nbsp; Aan: Nouwens, A.J. Plaats: Den Haag Datum: 1943-03-16 Onderwerp: wel of geen Jood zijnde…

Bericht van de Postcheque- en Girodienst aan de heer A.J. Nouwens in verband met Jood-verklaring

Van: Vromen, Salomon en Mietje Aan: Garritsen, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-19 Onderwerp: pakketje is binnengekomen, ze zijn er blij mee; het leven in het kamp is moeilijk; het is een doorgangskamp; je treft er mensen van allerlei levensstijlen en leeftijden aan hebben ondertussen veel binnengekregen en ze hebben ook geen financiële hulp nodig; wel graag zeep; het was vandaag een gevaarlijke dag voor hun, doch het is bezworen (het was een transportdag);..

Van: Vromen, Salomon en Mietje Aan: Garritsen, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-19 Onderwerp: pakketje is binnengekomen, ze zijn er blij mee; het leven in het kamp is moeilijk; het is een doorgangskamp; je treft er mensen van allerlei levensstijlen en leeftijden aan hebben ondertussen veel binnengekregen en ze hebben ook geen financiële hulp nodig; wel graag zeep; het was vandaag een gevaarlijke dag voor hun, doch het is bezworen (het was een transportdag);..

Brief van Salomon en Mietje Vromen aan de familie Garritsen vanuit kamp Westerbork

Van: Hilversum-Querido Aan: Querido, Abraham Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-07-06 Onderwerp: over pogingen te ontkomen aan deprotatie vanuit de Hollandsche Schouwburg; transport naar Vught, een vak nodig; kon geen uitweg uit de Schouwburg vinden; over kamp Vught, het eten, afzijdigheid en af en toe een dienst; de eerste week in Vught hoorde zij dat haar vader er niet meer was; over opstaan, appel, dagindeling en behandeling; over transporten; over ruilhandel en organiseren van voedsel; werken in het ziekenhuis en afspraak bij nieuwe barakken die worden gebouwd; mannenbezoek op de zondag; naaisters gesperd…

Van: Hilversum-Querido Aan: Querido, Abraham Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-07-06 Onderwerp: over pogingen te ontkomen aan deprotatie vanuit de Hollandsche Schouwburg; transport naar Vught, een vak nodig; kon geen uitweg uit de Schouwburg vinden; over kamp Vught, het eten, afzijdigheid en af en toe een dienst; de eerste week in Vught hoorde zij dat haar vader er niet meer was; over opstaan, appel, dagindeling en behandeling; over transporten; over ruilhandel en organiseren van voedsel; werken in het ziekenhuis en afspraak bij nieuwe barakken die worden gebouwd; mannenbezoek op de zondag; naaisters gesperd…

Brief van Sara Hilversum-Querido aan haar broer Abraham vanuit kamp Vught

Van: vader en Lies Aan: Co en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-29 Onderwerp: &nbsp;bedankt voor de brief; kleinkind Aatje is groot en wijs geworden; jammer dat ze elkaar zo weinig kunnen zien; laatste weken leven de schrijvers in een afschuwelijke spanning. De hele dag worden er mensen opgehaald; ook mensen die een attest hadden, ziek zijn en in rusthuizen vertoeven; vader was 14 dagen geleden bij de dokter, zijn gewicht was niet veranderd; Lies heeft last van doorgezakte voeten; schoenen passen niet en ze heeft geen gelegenheid om aan nieuwe schoenen te komen; bezoek van een vriendin; …

Van: vader en Lies Aan: Co en Piet Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-29 Onderwerp: &nbsp;bedankt voor de brief; kleinkind Aatje is groot en wijs geworden; jammer dat ze elkaar zo weinig kunnen zien; laatste weken leven de schrijvers in een afschuwelijke spanning. De hele dag worden er mensen opgehaald; ook mensen die een attest hadden, ziek zijn en in rusthuizen vertoeven; vader was 14 dagen geleden bij de dokter, zijn gewicht was niet veranderd; Lies heeft last van doorgezakte voeten; schoenen passen niet en ze heeft geen gelegenheid om aan nieuwe schoenen te komen; bezoek van een vriendin; …

Brief van vader en Lies aan Co en Piet vanuit Amsterdam

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Publicaties Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Educatieve uitgaven Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Westerbork 1939-1945

Westerbork Cahiers

Serie Getuigen van Westerbork

Getekend Nieuws

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta Aan: Beste vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-12-27 Onderwerp: Meta bedankt de personen van wie zij berichten heeft mogen ontvangen. Voor 1944 wenst ze een spoedig, gezond weerzien met de personen aan wie de brief gericht is. De kerstdagen zijn als gewone werkdagen aan de schrijfster voorbij gegaan, wat ze prettiger vond dan de enorme zondagsdrukte in de grote barak. Ze verlangt naar het samenzijn met haar dierbaren. Meta sluit af met de boodschap dat ze in het volgende pakje geen brood, maar wel boter, worst, kaas, jam en snoep wenst.

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta Aan: Beste vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-12-27 Onderwerp: Meta bedankt de personen van wie zij berichten heeft mogen ontvangen. Voor 1944 wenst ze een spoedig, gezond weerzien met de personen aan wie de brief gericht is. De kerstdagen zijn als gewone werkdagen aan de schrijfster voorbij gegaan, wat ze prettiger vond dan de enorme zondagsdrukte in de grote barak. Ze verlangt naar het samenzijn met haar dierbaren. Meta sluit af met de boodschap dat ze in het volgende pakje geen brood, maar wel boter, worst, kaas, jam en snoep wenst.

Brief van Meta Loeb-Spiegel aan beste vrienden vanuit kamp Westerbork

Van: Vromen, S.J. Aan: Garritsen, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10 Onderwerp: de brief van de familie kwam via bevriende handen in het bezit van de schrijver en aanhang; op 3 oktober door de Grüne Polizei uit het werkkamp in Ede weggehaald en naar Arnhem vervoer, waar ze rond 12 uur aankwamen; ze hebben vervolgend de nacht in de buitenlucht doorgebracht, vervolgens werden ze op zondagmorgen naar kamp Westerbork overgebracht; bij aankomst waren zijn vrouw en kinderen al in Westerbork; zij waren vrijdagochtend door de politie uit huis gehaald en hebben de nacht op het politiebureau doorgebracht alvorens naar kamp &nbsp;Westerbork overgebracht te worden met vrouwen en kinderen, waarvan de mannen in de werkkampen zaten; er zijn in Westerbork nu ongeveer 13.000 mensen; de omstandigheden op het gebied van hygiëne en voeding zijn beroerd; graag een pakje toesturen, ze komen met honderden het kamp binnen; ze hopen niet doorgestuurd te worden…

Van: Vromen, S.J. Aan: Garritsen, familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10 Onderwerp: de brief van de familie kwam via bevriende handen in het bezit van de schrijver en aanhang; op 3 oktober door de Grüne Polizei uit het werkkamp in Ede weggehaald en naar Arnhem vervoer, waar ze rond 12 uur aankwamen; ze hebben vervolgend de nacht in de buitenlucht doorgebracht, vervolgens werden ze op zondagmorgen naar kamp Westerbork overgebracht; bij aankomst waren zijn vrouw en kinderen al in Westerbork; zij waren vrijdagochtend door de politie uit huis gehaald en hebben de nacht op het politiebureau doorgebracht alvorens naar kamp &nbsp;Westerbork overgebracht te worden met vrouwen en kinderen, waarvan de mannen in de werkkampen zaten; er zijn in Westerbork nu ongeveer 13.000 mensen; de omstandigheden op het gebied van hygiëne en voeding zijn beroerd; graag een pakje toesturen, ze komen met honderden het kamp binnen; ze hopen niet doorgestuurd te worden…

Brief geschreven door S,.J. Vromen aan de familie Garritsen vanuit kamp Westerbork

Van: Fuldauer, Henri Aan: familie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-08 Onderwerp: illegale brief; al een tijd niets gehoord; zou de post niet overkomen, de censuur is heel streng; zorg dat de brief leesbaar is en schrijf niets over politieke gebeurtenissen; papieren uit Luxemburg nog steeds niet aangekomen; voor de tweede maal ingeënt tegen tyfus, moet nog een keer deze behandeling ondergaan; behoefte aan schermesjes; werkkring is niet onaangenaam, eigen baas, maar hij blijft gevangen…; over kost en behandeling niet te klagen; over politieke gebeurtenissen doen in Westerbork allerlei verhalen de ronde, niets is echter serieus te nemen; Witjas en kennis was laatst in Amsterdam, zakenreis; Henri vermoed dat er post wordt achtergehouden…

Van: Fuldauer, Henri Aan: familie Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-08 Onderwerp: illegale brief; al een tijd niets gehoord; zou de post niet overkomen, de censuur is heel streng; zorg dat de brief leesbaar is en schrijf niets over politieke gebeurtenissen; papieren uit Luxemburg nog steeds niet aangekomen; voor de tweede maal ingeënt tegen tyfus, moet nog een keer deze behandeling ondergaan; behoefte aan schermesjes; werkkring is niet onaangenaam, eigen baas, maar hij blijft gevangen…; over kost en behandeling niet te klagen; over politieke gebeurtenissen doen in Westerbork allerlei verhalen de ronde, niets is echter serieus te nemen; Witjas en kennis was laatst in Amsterdam, zakenreis; Henri vermoed dat er post wordt achtergehouden…

Brief van Henri Fuldauer aan familie vanuit kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Joods werkkamp 't Schut

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta en Loeb, Leo Aan: Beste liefste vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp:&nbsp;Schrijfster spreekt dank uit voor de ontvangen pakjes, maar vindt het jammer dat er geen hoestdrank en jam bij zat. Papa (Leo) was blij met de sigaretten. Verder wijst Meta op een nieuwe regeling voor het versturen van pakjes: 1 keer per maand 2 kilo, met het bijliggende zegel op het pakje geplakt, anders wordt het niet afgeleverd. Ze schrijft verder over de industrie op het kamp. Zij sorteert batterijen en werkt de ene week van 7 tot 1 en de andere van 1 tot 7. De rest van de tijd wordt door onrust in beslag genomen. Ook heeft ze het over kou en vermoeidheid. Haar eigen kussens en dekens zijn een rijkdom en de harde matras stoort haar niet. De schrijfster maakt zich zorgen over haar zieke moeder in Amsterdam. Tot slot doet zij een beroep op de hulpvaardigheid van haar vrienden. Zij denkt dat dit haar laatste kaart is.&nbsp;

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta en Loeb, Leo Aan: Beste liefste vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp:&nbsp;Schrijfster spreekt dank uit voor de ontvangen pakjes, maar vindt het jammer dat er geen hoestdrank en jam bij zat. Papa (Leo) was blij met de sigaretten. Verder wijst Meta op een nieuwe regeling voor het versturen van pakjes: 1 keer per maand 2 kilo, met het bijliggende zegel op het pakje geplakt, anders wordt het niet afgeleverd. Ze schrijft verder over de industrie op het kamp. Zij sorteert batterijen en werkt de ene week van 7 tot 1 en de andere van 1 tot 7. De rest van de tijd wordt door onrust in beslag genomen. Ook heeft ze het over kou en vermoeidheid. Haar eigen kussens en dekens zijn een rijkdom en de harde matras stoort haar niet. De schrijfster maakt zich zorgen over haar zieke moeder in Amsterdam. Tot slot doet zij een beroep op de hulpvaardigheid van haar vrienden. Zij denkt dat dit haar laatste kaart is.&nbsp;

Brief van Meta en Leo Loeb aan liefste vrienden vanuit kamp Westerbork

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta Aan: Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp: Meta is dankbaar voor de ontvangen pakjes. Ze staat met liefde iedere dag een half uur eerder op om deze extra bagage voor werktijd op bed te kunnen leggen. Meta heeft last van buikloop en zij kan daarom alleen de taartjes verdragen. De buikloop is niet gevaarlijk maar wel een kwelling vanwege de beperkte sanitaire voorzieningen. Ze denkt dat het veroorzaakt is door de lekkere dingen die toegestuurd zijn. Tijdens het eentonige werk verlangt ze naar gesprekken met de personen aan wie de brief gericht is. Verder meldt zij dat paps het goedmaakt in het ziekenhuis, maar wel is afgevallen (15 kg). Vader moet aansterken, maar extra voeding is niet toegestaan.&nbsp;

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta Aan: Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp: Meta is dankbaar voor de ontvangen pakjes. Ze staat met liefde iedere dag een half uur eerder op om deze extra bagage voor werktijd op bed te kunnen leggen. Meta heeft last van buikloop en zij kan daarom alleen de taartjes verdragen. De buikloop is niet gevaarlijk maar wel een kwelling vanwege de beperkte sanitaire voorzieningen. Ze denkt dat het veroorzaakt is door de lekkere dingen die toegestuurd zijn. Tijdens het eentonige werk verlangt ze naar gesprekken met de personen aan wie de brief gericht is. Verder meldt zij dat paps het goedmaakt in het ziekenhuis, maar wel is afgevallen (15 kg). Vader moet aansterken, maar extra voeding is niet toegestaan.&nbsp;

Brief van Meta Loeb-Spiegel aan beste allen vanuit kamp Westerbork

Van: Batavier, M. Aan: Ras-Batavier, Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-15 Onderwerp: adreswijziging, verhuizing naar andere barak.

Van: Batavier, M. Aan: Ras-Batavier, Mevr. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05-15 Onderwerp: adreswijziging, verhuizing naar andere barak.

Briefkaart van M. Batavier aan mevrouw Ras-Batavier vanuit kamp Westerbork

Van: Meta ( Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-07 Onderwerp:&nbsp;Meta schrijft dat paps dit keer niet meeschrijft omdat zijn werktijd (als arts) is veranderd en zij hem niet tijdig kan bereiken voordat de post ingeleverd moet zijn. Het gaat beter met hem, maar nog niet heel goed. Meta is dankbaar voor de pakjes, maar denkt dat er oorspronkelijk meer in heeft gezeten. Daarom vraagt ze of de afzender voortaan de inhoud in de deksel wil schrijven. Meta vraagt zich af of Mien er zorg voor draagt dat iedereen haar brieven leest. Tot besluit bedankt ze haar vrienden voor de brieven, het is hun liefste en enige verstrooiing.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-07 Onderwerp:&nbsp;Meta schrijft dat paps dit keer niet meeschrijft omdat zijn werktijd (als arts) is veranderd en zij hem niet tijdig kan bereiken voordat de post ingeleverd moet zijn. Het gaat beter met hem, maar nog niet heel goed. Meta is dankbaar voor de pakjes, maar denkt dat er oorspronkelijk meer in heeft gezeten. Daarom vraagt ze of de afzender voortaan de inhoud in de deksel wil schrijven. Meta vraagt zich af of Mien er zorg voor draagt dat iedereen haar brieven leest. Tot besluit bedankt ze haar vrienden voor de brieven, het is hun liefste en enige verstrooiing.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-28 Onderwerp: Meta schrijft dat Leo nog zwak is, maar dat de dokter wel tevreden met hem is. Hij heeft nog koorts en last van de borst. Er wordt goed voor hem gezorgd, niet in het minst door de buurvrouw die verpleegster is. Meta is blij dat ze aanspraak en hulp van Pim krijgt. Ze moet het kamertje ordelijk houden want er wordt voortdurend gecontroleerd of alles netjes en schoon is.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-07-28 Onderwerp: Meta schrijft dat Leo nog zwak is, maar dat de dokter wel tevreden met hem is. Hij heeft nog koorts en last van de borst. Er wordt goed voor hem gezorgd, niet in het minst door de buurvrouw die verpleegster is. Meta is blij dat ze aanspraak en hulp van Pim krijgt. Ze moet het kamertje ordelijk houden want er wordt voortdurend gecontroleerd of alles netjes en schoon is.&nbsp;

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-26 Onderwerp:&nbsp;Meta dankt voor de hepatocanine die ze heeft ontvangen, waardoor het bloed van paps verbeterd kan worden. Hij ziet er mager en slecht uit, maar het directe gevaar is geweken. Zijn hart heeft zich van de ene op de andere dag hersteld. De koorts komt nauwelijks onder de 38 en dat maakt hem zwak en verminderd de eetlust. De transfusies hebben het bloed niet op een beter peil gekregen. Hart en longen zijn gisteren geröntgent en daar is niets gevonden. Daarom blijven de artsen het in de urinewegen zoeken. Alle specialisten komen er aan te pas en de verpleging kan niet toegewijder zijn. Door luchthartigheid te tonen hoopt Meta hem moed te schenken. Ze laat hem dit keer niet meeschrijven met de brief. Tot slot toont ze haar dank voor de pakjes.

Van: Meta (Loeb-Spiegel, Meta) Aan:&nbsp;Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-08-26 Onderwerp:&nbsp;Meta dankt voor de hepatocanine die ze heeft ontvangen, waardoor het bloed van paps verbeterd kan worden. Hij ziet er mager en slecht uit, maar het directe gevaar is geweken. Zijn hart heeft zich van de ene op de andere dag hersteld. De koorts komt nauwelijks onder de 38 en dat maakt hem zwak en verminderd de eetlust. De transfusies hebben het bloed niet op een beter peil gekregen. Hart en longen zijn gisteren geröntgent en daar is niets gevonden. Daarom blijven de artsen het in de urinewegen zoeken. Alle specialisten komen er aan te pas en de verpleging kan niet toegewijder zijn. Door luchthartigheid te tonen hoopt Meta hem moed te schenken. Ze laat hem dit keer niet meeschrijven met de brief. Tot slot toont ze haar dank voor de pakjes.

Van: Gelder, Leo en Martha, van Aan: familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-29 Onderwerp: verzoek om toezending van stofbrillen tegen de zandverstuivingen; een kennis, Turksma, werkt bij de afvalsortering; een verzoek geen brieven in de pakjes te doen, die worden eruit gehaald en nagelezen, ze kunnen dit schrijven omdat ze de brief clandestien opsturen; ze zijn pas weer verhuisd naar een andere barak. De voetballers uit Meppel zijn niet zo goed meer.

Van: Gelder, Leo en Martha, van Aan: familie Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-04-29 Onderwerp: verzoek om toezending van stofbrillen tegen de zandverstuivingen; een kennis, Turksma, werkt bij de afvalsortering; een verzoek geen brieven in de pakjes te doen, die worden eruit gehaald en nagelezen, ze kunnen dit schrijven omdat ze de brief clandestien opsturen; ze zijn pas weer verhuisd naar een andere barak. De voetballers uit Meppel zijn niet zo goed meer.

Brief van Leo en Martha van Gelder aan familie vanuit kamp Westerbork

Joodse gemeenten in Drenthe

Joodse gemeente Meppel

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeente Borger

Joodse gemeente Beilen

Joodse gemeente Assen

Joodse gemeente Roswinkel

Joodse gemeente Ruinen

Joodse gemeente Sleen

Joodse gemeente Smilde

Joodse gemeente Uffelte

Joodse gemeente Valthe

Joodse gemeente Vledder

Joodse gemeente Oosterhesselen

Joodse gemeente Pesse

Joodse gemeente Roden

Joodse gemeente Rolde

Joodse gemeente Hoogeveen

Joodse gemeente Meppen

Joodse gemeente Drouwen

Joodse gemeente Nieuw-Amsterdam

Joodse gemeente Schoonebeek

Joodse gemeente Nieuwlande

Joodse gemeente Odoorn

Joodse gemeente Emmen

Joodse gemeente Exloo

Joodse gemeente Gasselte

Joodse gemeente Gieten

Joodse gemeente Hollandscheveld

Joodse gemeente Coevorden

Joodse gemeente Dalen

Joodse gemeente Dwingeloo

Joodse gemeente Eelde

Joodse gemeente Weerdinge

Over de geschiedenis van Kamp Westerbork Gemaakt in opdracht van Van As, kort voor de bevrijding van het kamp.&nbsp; Datum: 1945-04-01

Over de geschiedenis van Kamp Westerbork Gemaakt in opdracht van Van As, kort voor de bevrijding van het kamp.&nbsp; Datum: 1945-04-01

Verslag over de geschiedenis van kamp Westerbork

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-10-13&nbsp; Onderwerp: groet + vragen. Nichtje Floor is ook in het kamp. Ze hebben beiden genoten van een door mevrouw Schokker opgestuurd appeltje.

Van: Gazan, Sara&nbsp; Aan: Schokker, Mevrouw&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-10-13&nbsp; Onderwerp: groet + vragen. Nichtje Floor is ook in het kamp. Ze hebben beiden genoten van een door mevrouw Schokker opgestuurd appeltje.

Briefkaart van Sara Gazan aan mevrouw Schokker vanuit kamp Westerbork

Personen