We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Peper- de Paauw, R. en Bloema (de Paauw) Aan: Cardozo, I.P.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-03&nbsp; Onderwerp: situatie in kamp, grootvader Philip de Paauw ligt nog in het ziekenhuis. De schrijfster vraagt namens een familielid de voedselpakketten beter te verpakken.

Van: Peper- de Paauw, R. en Bloema (de Paauw) Aan: Cardozo, I.P.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-09-03&nbsp; Onderwerp: situatie in kamp, grootvader Philip de Paauw ligt nog in het ziekenhuis. De schrijfster vraagt namens een familielid de voedselpakketten beter te verpakken.

Brief van R. de Paauw-Peper en haar dochter aan Isaac Philip Cardozo

Programma van Kammermusikabend Gruppe Musik Plaats: Westerbork, kamp Datum: juli 1944

Programma van Kammermusikabend Gruppe Musik Plaats: Westerbork, kamp Datum: juli 1944

Programma kamermuziek uitvoering in kamp Westerbork

Van: Piket, Truus (Geertruida) Aan: Lieve ‘ouders’ ('schoonouders') Datum: 1943-08-14 Plaats: Amsterdam Onderwerp: was bij toen ze thuiskwam en een briefkaart van haar ‘ouders’ had ontvangen. Ze dacht dat ze al doorgestuurd waren naar Polen. Ze stuurt pakketjes toe met kaas, eieren, pepermunt…Vis is niet te krijgen. Haar baas is geen Jodenvriend, maar als hij iets kan doen is hij direct bereid te helpen.

Van: Piket, Truus (Geertruida) Aan: Lieve ‘ouders’ ('schoonouders') Datum: 1943-08-14 Plaats: Amsterdam Onderwerp: was bij toen ze thuiskwam en een briefkaart van haar ‘ouders’ had ontvangen. Ze dacht dat ze al doorgestuurd waren naar Polen. Ze stuurt pakketjes toe met kaas, eieren, pepermunt…Vis is niet te krijgen. Haar baas is geen Jodenvriend, maar als hij iets kan doen is hij direct bereid te helpen.

Brief van T. Piket aan lieve ouders vanuit Amsterdam

Van: Dr. de Voogd, N. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-04-23 Onderwerp: namenlijst met daarbij de prothese of orthopedisch schoeisel. Daarnaast gegevens over een schoenmaker, die in 1947 als gedetineerde in Interneringskamp Westerbork binnenkwam.

Van: Dr. de Voogd, N. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1948-04-23 Onderwerp: namenlijst met daarbij de prothese of orthopedisch schoeisel. Daarnaast gegevens over een schoenmaker, die in 1947 als gedetineerde in Interneringskamp Westerbork binnenkwam.

Lijst met namen van gedetineerden en de prothesen die ze nodig hebben

Bonkaart&nbsp; Vervolg inlegvel K4

Een Bonkaart

Registratiekaart van het L.O. Bureau van uitzending: Epe/Amsterdam Van: Schijveschuurder-Wessel, Tilly Na een periode van onderduik in Epe keert ze weer terug naar Amsterdam.

Registratiekaart van het L.O. Bureau van uitzending: Epe/Amsterdam Van: Schijveschuurder-Wessel, Tilly Na een periode van onderduik in Epe keert ze weer terug naar Amsterdam.

Registratiekaart L.O. bureau van Tilly Schijveschuurder-Wessel

Van: Matteman, Sal Aan: beste zus, broer en neef Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-04-30 Onderwerp: omstandigheden; werktijden; verlof (met jodenster)

Van: Matteman, Sal Aan: beste zus, broer en neef Plaats: Apeldoornsche Bosch Datum: 1942-04-30 Onderwerp: omstandigheden; werktijden; verlof (met jodenster)

Brief van Sal Matteman aan familie vanuit Apeldoornsche Bosch

Van: Thoom Aan: van Duren, Frederika Plaats: Arnhem Datum: 1943-03-16 Onderwerp: Thoom is weer vrij en heelhuids thuisgekomen; ondanks zijn vrijheid voelt hij zich eenzaam; er is veel gebeurd, maar zijn liefde voor haar is onveranderd; thuis hangen veel foto's van Frederika aan de wand; over haar schijnhuwelijk via een brief van Gerry….zijn geloof in haar is groot…

Van: Thoom Aan: van Duren, Frederika Plaats: Arnhem Datum: 1943-03-16 Onderwerp: Thoom is weer vrij en heelhuids thuisgekomen; ondanks zijn vrijheid voelt hij zich eenzaam; er is veel gebeurd, maar zijn liefde voor haar is onveranderd; thuis hangen veel foto's van Frederika aan de wand; over haar schijnhuwelijk via een brief van Gerry….zijn geloof in haar is groot…

Brief van Thoom aan Frederika van Duren vanuit Arnhem

Van: Roozendaal, hoofd medische dienst Aan: de kampintendant&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-03 Onderwerp: bijgaande brief, betreft aanvraag (apotheek Meppel) van en geleverde geleende medicijnen (kamp Hooghalen).

Van: Roozendaal, hoofd medische dienst Aan: de kampintendant&nbsp; Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-03 Onderwerp: bijgaande brief, betreft aanvraag (apotheek Meppel) van en geleverde geleende medicijnen (kamp Hooghalen).

Verzoek van Dr. Roozendaal over de aanvraag van medicijnen en levering van geleende medicijnen uit het kamp Hooghalen

Van: Boswachter&nbsp; Aan: Urie&nbsp; Plaats: Hooghalen&nbsp; Datum: 1940-01-22&nbsp; Onderwerp: telefoonkosten.

Van: Boswachter&nbsp; Aan: Urie&nbsp; Plaats: Hooghalen&nbsp; Datum: 1940-01-22&nbsp; Onderwerp: telefoonkosten.

Brief van de boswachter aan Urie

Algemeen

Vragen over personen

Vragen over een onderwerp

Vragen over een foto, voorwerp of document

Veelgestelde vragen

Van: Groot, de, Joachim&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-05-27&nbsp; Onderwerp: transport naar Westerbork. ‘We zijn gehaald en gaan naar Westerbork'. Met veel bekenden.

Van: Groot, de, Joachim&nbsp; Aan: Schokker, W.&nbsp; Plaats: Amsterdam&nbsp; Datum: 1943-05-27&nbsp; Onderwerp: transport naar Westerbork. ‘We zijn gehaald en gaan naar Westerbork'. Met veel bekenden.

Briefkaart van Joachim de Groot aan W. Schokker vanuit de trein op weg naar kamp Westerbork

Foto van het gezin Weissenstein&nbsp; Plaats: Sluis, Vluchtelingenkamp Datum: 1940

Foto van het gezin Weissenstein&nbsp; Plaats: Sluis, Vluchtelingenkamp Datum: 1940

Foto van het gezin Weissenstein in Vluchtelingenkamp Sluis

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Van: Emmy Aan: In't Veld, Nel Plaats: Groningen (ziekenhuis ?) Datum: 1943-06-24 Onderwerp: Omstandigheden, pakketjes ontvangen, wordt geholpen aan een kies

Briefkaart van Emmy aan Nel In't Veld vanuit ziekenhuis Groningen

Foto van Abraham Sachs, een groep mannen en twee kinderen in kamp Westerbork voor een barak. De mannen dragen zichtbaar een Jodenster. De jongen met armband is waarschijnlijk werkzaam als ordonnans. Abraham was werkzaam als stoker in het ketelhuis.

Foto van Abraham Sachs, een groep mannen en twee kinderen in kamp Westerbork voor een barak. De mannen dragen zichtbaar een Jodenster. De jongen met armband is waarschijnlijk werkzaam als ordonnans. Abraham was werkzaam als stoker in het ketelhuis.

Foto van Abraham Sachs, een groep mannen en twee kinderen in kamp Westerbork

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-06-27&nbsp; Onderwerp: in gebruik geven van de (kamp)boerderij.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directeur Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1939-06-27&nbsp; Onderwerp: in gebruik geven van de (kamp)boerderij.

Brief van Houtvester Assen aan de directeur van Staatsbosbeheer

Ausweiskarte Van Gudema-Meijer, J. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-03 (datum van binnenkomst) Bijzonderheden: typiste, werkzaam bij de FK (Fliegende Kolonne); Stammliste en vrijstelling van transport.

Ausweiskarte Van Gudema-Meijer, J. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-10-03 (datum van binnenkomst) Bijzonderheden: typiste, werkzaam bij de FK (Fliegende Kolonne); Stammliste en vrijstelling van transport.

van Johanna (Hanna) Gudema-Meijer in kamp Westerbork

Personen