We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Zelfvertrouwen’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12 Onderwerp: kampleven

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Zelfvertrouwen’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12 Onderwerp: kampleven

Gedicht van I. van Nierop met de titel 'Zelfvertrouwen'

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Westerbork mij een Zorg’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: gevangenis; aankomst kamp Westerbork; strafgeval; dagelijkse leven; aanpassen.&nbsp;

Gedicht van I. van Nierop met de titel ‘Westerbork mij een Zorg’&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: gevangenis; aankomst kamp Westerbork; strafgeval; dagelijkse leven; aanpassen.&nbsp;

Gedicht van I. van Nierop met de titel 'Westerbork mij ook een Zorg'

Van: Harener Transportbedrijf Holstein&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Haren&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Van: Harener Transportbedrijf Holstein&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Haren&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Brief van Harener Transportbedrijf Holstein aan Staatsbosbeheer

Toezeggingsbewijs inzake de aanvraag van werkschoenen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-08

Toezeggingsbewijs inzake de aanvraag van werkschoenen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-11-08

van Maurits Montezinos betreft de aanvraag van werkschoenen.

Van: Ies (Cardozo) Aan: Vader en moeder Plaats: Westerbork, kamp, barak 61 Datum: 1943-02-06 Onderwerp: Beschrijving situatie in kamp, Ies is bezig met de aanleg van leidingen in de wasserij. Binnenkort zullen de leidingen voor proef onder stoom worden gezet. Er zijn mensen uit Vught aangekomen (29 januari).

Van: Ies (Cardozo) Aan: Vader en moeder Plaats: Westerbork, kamp, barak 61 Datum: 1943-02-06 Onderwerp: Beschrijving situatie in kamp, Ies is bezig met de aanleg van leidingen in de wasserij. Binnenkort zullen de leidingen voor proef onder stoom worden gezet. Er zijn mensen uit Vught aangekomen (29 januari).

Brief van Ies Cardozo aan vader en moeder vanuit kamp Westerbork

Van: Snoeying, H.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Hooghalen&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Van: Snoeying, H.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Hooghalen&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Brief van H. Snoeying aan Staatsbosbeheer

Van: Cahen, Bob&nbsp; Aan: Jilderda, M.&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-03-15&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; werken in een houtbedrijf; post&nbsp;kan worden ontvangen; moeder ligt in het ziekenhuis. Bob bezoekt haar elke dag.

Van: Cahen, Bob&nbsp; Aan: Jilderda, M.&nbsp; Plaats: Theresienstadt&nbsp; Datum: 1944-03-15&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; werken in een houtbedrijf; post&nbsp;kan worden ontvangen; moeder ligt in het ziekenhuis. Bob bezoekt haar elke dag.

Briefkaart van Bob Cahen aan Mariette Jilderda

Van: A.E.F. &nbsp;D.P. Registration Record Aan: Cohen-Haaff, H.C. Plaats: Bergen-Belsen Onderwerp: repatriëring van Bergen-Belsen naar Amsterdam.

Van: A.E.F. &nbsp;D.P. Registration Record Aan: Cohen-Haaff, H.C. Plaats: Bergen-Belsen Onderwerp: repatriëring van Bergen-Belsen naar Amsterdam.

Identiteitskaart van Henriette Cohen-Haaff gekregen voor haar repatriating naar Nederland

Van: Aan: Cohen-Haaff Plaats: Kirchhain Datum: 1945-06 Onderwerp: repatriëring.

Van: Aan: Cohen-Haaff Plaats: Kirchhain Datum: 1945-06 Onderwerp: repatriëring.

Bewijs van repatriëring met een stempel van de Stadt Kirchhain van J.C. Cohen-Haaff

Van:&nbsp; Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1945-06-19 Onderwerp: verklaring dat de bezitter van de verklaring Vlektyfus heeft gehad.

Van:&nbsp; Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 1945-06-19 Onderwerp: verklaring dat de bezitter van de verklaring Vlektyfus heeft gehad.

verklaring dat J.C. Cohen-de Haaff vlektyfus heeft gehad

Van: de Inspectie van Repatriëring Amsterdam Aan: Cohen-de Haaff, H.C. Plaats: Amsterdam Datum: 1945-06-28 Onderwerp: repatriëringskaart.

Van: de Inspectie van Repatriëring Amsterdam Aan: Cohen-de Haaff, H.C. Plaats: Amsterdam Datum: 1945-06-28 Onderwerp: repatriëringskaart.

Kaart van aanmelding in verband met de repatriëring van H.C. Cohen-de Haaff

Van: de stadt Kirchhain Aan: wie het betreft Plaats: Kirchhain Datum: 1945-05 Onderwerp: repatriating van H.C. Cohen-de Haaff.

Van: de stadt Kirchhain Aan: wie het betreft Plaats: Kirchhain Datum: 1945-05 Onderwerp: repatriating van H.C. Cohen-de Haaff.

Bewijs van repatriating van H.C. Cohen-De Haaff

Twee plaatjes uit een serie van 200 met afbeeldingen van voetballers (uitgegeven in 1931).&nbsp; Het gaat om Meier Cohen en Jos Cohen. Beiden hebben de oorlog overleefd.&nbsp; Jos Cohen werd na de oorlog voorzitter van Sparta.

Twee plaatjes uit een serie van 200 met afbeeldingen van voetballers (uitgegeven in 1931).&nbsp; Het gaat om Meier Cohen en Jos Cohen. Beiden hebben de oorlog overleefd.&nbsp; Jos Cohen werd na de oorlog voorzitter van Sparta.

Prent van Jos en Meier Cohen als voetballers

Van: Asscher, Judith Afgegeven te Westerbork, 1943-05-22

Van: Asscher, Judith Afgegeven te Westerbork, 1943-05-22

Persoonsbewijs van Judith Asscher

Huwelijksboekje van Nathan Cohen, geboren te Leeuwarden, en Jeannette Schatz, geboren te Amsterdam.&nbsp; Het huwelijk werd in Amsterdam voltrokken op 29 juni 1909. De kinderen die uit dit huwelijk zijn geboren zijn ingeschreven.

Huwelijksboekje van Nathan Cohen, geboren te Leeuwarden, en Jeannette Schatz, geboren te Amsterdam.&nbsp; Het huwelijk werd in Amsterdam voltrokken op 29 juni 1909. De kinderen die uit dit huwelijk zijn geboren zijn ingeschreven.

Huwelijksboekje van Nathan Cohen en Jeannette Schatz

Korte levensbeschrijving tot 1933 van Nathan Cohen.&nbsp; Het betreft hier uitsluitend een beknopte samenvatting van zijn werkzame leven in de textielbranche, zijn bestuurlijke activiteiten, zitting in verenigingen en het geven van cursussen, z.j.

Korte levensbeschrijving tot 1933 van Nathan Cohen.&nbsp; Het betreft hier uitsluitend een beknopte samenvatting van zijn werkzame leven in de textielbranche, zijn bestuurlijke activiteiten, zitting in verenigingen en het geven van cursussen, z.j.

Levensbeschrijving van Nathan Cohen

Van: Schweizerisches Konsulat Amsterdam Aan: Zomerplaag, M. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09-19 Onderwerp: bevestiging van Britse nationaliteit voor Morris en zijn kinderen.

Van: Schweizerisches Konsulat Amsterdam Aan: Zomerplaag, M. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-09-19 Onderwerp: bevestiging van Britse nationaliteit voor Morris en zijn kinderen.

Brief van Schweizerisches Konsulat aan M. Zomerplaag

Van: Rijksgebouwendienst&nbsp; Aan: Afdeling Legering Plaats: Groningen Datum: 1947-09-22 Onderwerp: Lozing afvalwater, mogelijkheden, bezwaren en 'oplossingen'.

Van: Rijksgebouwendienst&nbsp; Aan: Afdeling Legering Plaats: Groningen Datum: 1947-09-22 Onderwerp: Lozing afvalwater, mogelijkheden, bezwaren en 'oplossingen'.

Brief van de Rijksgebouwendienst aan de afdeling Legering

Van:&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats:&nbsp; Datum:&nbsp; Onderwerp: inzake aanleg/bouw van het herinneringsteken (Nationaal Monument).

Van:&nbsp; Aan:&nbsp; Plaats:&nbsp; Datum:&nbsp; Onderwerp: inzake aanleg/bouw van het herinneringsteken (Nationaal Monument).

Brief met aantekeningen betreffende de aanleg van het Nationaal Monument

Van:&nbsp; Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1947 Onderwerp: Inventarislijst Barak no. 38 - Kamer L.

Van:&nbsp; Aan: Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-1947 Onderwerp: Inventarislijst Barak no. 38 - Kamer L.

Lijst met de inventaris van kamer L in barak 38

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-10-20&nbsp; Onderwerp: tewerkstelling (betaald, inkomsten voor het kamp) geïnterneerden voor aardappelrooien en het omleggen van een bos.

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Directie&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1945-10-20&nbsp; Onderwerp: tewerkstelling (betaald, inkomsten voor het kamp) geïnterneerden voor aardappelrooien en het omleggen van een bos.

Brief van Houtvester Assen aan de directie

Verzoek Van: Kwieser, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats, Westerbork, kamp (barak 41m) Onderwerp: stuur spoedig drinkkruikjes of veldflesschen en levensmiddelen.

Verzoek Van: Kwieser, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E. Plaats, Westerbork, kamp (barak 41m) Onderwerp: stuur spoedig drinkkruikjes of veldflesschen en levensmiddelen.

Verzoek van H. Kwieser aan Estella de Jong-Cohen

Van: Syswerda, directeur Aan: Minister van Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1939-11-21&nbsp; Onderwerp: huisvesting directeur, tegemoetkoming kosten, tijdelijk verblijf in Assen; de woning is nog niet klaar; watervoorziening voor koken en wassen; sanitair is nog niet volledig, centrale verwarming is nog niet gemonteerd; de ramen zijn niet waterdicht; de kelder is ondergelopen; afvoer regenwater op de balkons is niet in orde…

Van: Syswerda, directeur Aan: Minister van Bin. Zaken&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1939-11-21&nbsp; Onderwerp: huisvesting directeur, tegemoetkoming kosten, tijdelijk verblijf in Assen; de woning is nog niet klaar; watervoorziening voor koken en wassen; sanitair is nog niet volledig, centrale verwarming is nog niet gemonteerd; de ramen zijn niet waterdicht; de kelder is ondergelopen; afvoer regenwater op de balkons is niet in orde…