In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Plaatsen in kamp Westerbork

Centrale Keuken

Barak 64

Casino kamp Westerbork

Barak 98

Wachttorens kamp Westerbork

Barak 97

Bagagebarakken kamp Westerbork

Barak 96

Gracht kamp Westerbork

Barak 95

Prikkeldraad kamp Westerbork

Barak 94

Barak 93

Barak 36

Barak 37

Barak 38

Barak 39

Barak 40

Barak 41

Beplanting kamp Westerbork

Latrines kamp Westerbork

Barak 102

Barak 42

Barak 33

Barak 101

Barak 34

Heidelager

Barak 100

Barak 35

Barak 99

Barak 25

Barak 26

Barak 27

Barak 28

Barak 29

Wegennet kamp Westerbork

Barak 30

Barak 31

Eerste ingang kamp Westerbork

Barak 32

Barak 23

Barak 24

Jongerenbarakken kamp Westerbork

Barak 22

Barak 14

Barak 15

Barak 106

Barak 16

Barak 17

Barak 18

Barak 19

Barak 20

Barak 21

Barak 13

Monumenten in kamp Westerbork

Mannenbarakken kamp Westerbork

Barak 105

Vrouwenbarakken kamp Westerbork

Boulevard des Misères

Barak 104

Barak 103

Quarantaine-afdeling kamp Westerbork

Spoorlijn kamp Westerbork

Transportbarakken kamp Westerbork

Dienstwoningen kamp Westerbork

Waterzuivering kamp Westerbork

SD-bunker

Broeikas kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Speelplaatsen kamp Westerbork

Fransche barakken kamp Westerbork

NSB-begraafplaats

Barak 2

Schietbanen kamp Westerbork

Barak 10

Barak 9

Staatsbosbeheerschuur kamp Westerbork

Woonoord Schattenberg

Barak 8

Barak 7

Militair Kamp Westerbork

Barak 6

Bewarings- en Verblijfskamp Westerbork

Barak 5

Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork

Barak 4

Doorgangskamp Westerbork

Barak 1

Barak 3

Oranjekanaal haven

Barak 108

Barakken gebouwd van 1939-1942

Barak 12

Barakken gebouwd van 1942-1945

Barak 11

Barak 52

Barak 54

Barak 53

Barak 62

Barak 61

Joodse gemeenten in Zuid-Holland

Joodse gemeente Den Haag

Strafbarakken

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 02-08-1943 Nr. 450 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Raalte, Isidor geb. 10-03-65 overleden te Westerbork op 25-07-1943 op 28-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 02-08-1943 Nr. 450 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Van Raalte, Isidor geb. 10-03-65 overleden te Westerbork op 25-07-1943 op 28-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Isidor van Raalte

Barakken in het kamp Westerbork &nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1944

Barakken in het kamp Westerbork &nbsp; Kamp Westerbork, 1942-1944

Zicht op een drietal woon-/ industriebarakken

Klaveren, van, dhr. De barak van de Marechaussee in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1941.

Klaveren, van, dhr. De barak van de Marechaussee in het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork.&nbsp; Kamp Westerbork, 1941.

Foto

Van: kampadministratie Aan: Buursma, Antje Plaats: Westerbork, Interneringskamp, barak 85, bed 29 Datum: 1945-05-25 Onderwerp: Ausweiskarte; overgedragen aan het kamp door de NBS te Assen.

Van: kampadministratie Aan: Buursma, Antje Plaats: Westerbork, Interneringskamp, barak 85, bed 29 Datum: 1945-05-25 Onderwerp: Ausweiskarte; overgedragen aan het kamp door de NBS te Assen.

Ausweiskarte van Antje Buursma in Interneringskamp Westerbork

Van: de gemeente Rotterdam Aan: Koster, Wilhelm Plaats: Rotterdam Datum: 1942-08-24 Onderwerp: paspoort van Wilhelm Koster/Simon Sousa

Van: de gemeente Rotterdam Aan: Koster, Wilhelm Plaats: Rotterdam Datum: 1942-08-24 Onderwerp: paspoort van Wilhelm Koster/Simon Sousa

Paspoort van Wilhelm Koster, valse naam van Simon Sousa

Barakken. Barakken in kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942-1944

Barakken. Barakken in kamp Westerbork Kamp Westerbork, 1942-1944

Zicht op een drietal woon-/industriebarakken

Van: Ideler, A., Chef Bedrijfsadministratie Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-11-22 Onderwerp: Voorcalculatie kledingververij. Kostenberaming van het opzetten van de kledingververij in barak 20.

Van: Ideler, A., Chef Bedrijfsadministratie Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-11-22 Onderwerp: Voorcalculatie kledingververij. Kostenberaming van het opzetten van de kledingververij in barak 20.

Rapport van A. Ideler aan J.G. Buijvoets over het opzetten van een kledingververij in het kamp

Van: Commissaris der prov. Groningen&nbsp; Aan: Burgemeesters prov. Groningen&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1940-10-14&nbsp; Onderwerp: uitvoering van verordening Joodse afkomst (aantal grootouders) bewoners van de gemeente.&nbsp;

Van: Commissaris der prov. Groningen&nbsp; Aan: Burgemeesters prov. Groningen&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1940-10-14&nbsp; Onderwerp: uitvoering van verordening Joodse afkomst (aantal grootouders) bewoners van de gemeente.&nbsp;

Brief van de Commissaris van de provincie Groningen aan de burgemeesters van de provincie

Reisvergunning Bestemd voor: Montezinos, Maurits Afgegeven: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-17 Geldig van 18 maart tot 21 maart 1943.

Reisvergunning Bestemd voor: Montezinos, Maurits Afgegeven: Westerbork, kamp Datum: 1943-03-17 Geldig van 18 maart tot 21 maart 1943.

Reisvergunning van Maurits Montezinos

Van: Ouders (Kruijer, L en vrouw) Aan: Calligaro, A. (schoonzoon) Plaats: trein Datum: 1943-02-16 Onderwerp: op transport gesteld; afscheid nemen; geen pakketten meer

Van: Ouders (Kruijer, L en vrouw) Aan: Calligaro, A. (schoonzoon) Plaats: trein Datum: 1943-02-16 Onderwerp: op transport gesteld; afscheid nemen; geen pakketten meer

Briefkaart van L. Kruijer aan schoonzoon A. Calligaro vanuit de trein

Bewijs van crematie Datum: 16-06-1943 Nr. 363 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sulzbach, Isaac geb. 27-09-68 overleden te Westerbork op 14-06-1943 op 15-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 16-06-1943 Nr. 363 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Sulzbach, Isaac geb. 27-09-68 overleden te Westerbork op 14-06-1943 op 15-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Isaac Sulzbach

Van: Mr. ter Veer, B. I. A. A., Directoraat Bijzondere Rechtspleging Aan: de kampcommandanten Plaats: Den Haag Datum: 1947-09-04 Onderwerp: vertegenwoordiger Stichting Toezicht Politieke Delinquenten, uitbrengen van adviesrapporten.

Van: Mr. ter Veer, B. I. A. A., Directoraat Bijzondere Rechtspleging Aan: de kampcommandanten Plaats: Den Haag Datum: 1947-09-04 Onderwerp: vertegenwoordiger Stichting Toezicht Politieke Delinquenten, uitbrengen van adviesrapporten.

Instructie van Mr. B.I.A.A. ter Veer over een vertegenwoordiger Stichting Toezicht Politieke Deliquentenuenten

Van: Batavier, M.&nbsp; Aan: Ras-Batavier, Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 71 Datum: 1943-03-03&nbsp; Onderwerp: bevestiging ontvangst pakket

Van: Batavier, M.&nbsp; Aan: Ras-Batavier, Mevr.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 71 Datum: 1943-03-03&nbsp; Onderwerp: bevestiging ontvangst pakket

Briefkaart van M. Batavier aan mevrouw Ras-Batavier vanuit kamp Westerbork

Personen