In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Kunst kamp Westerbork

Tekenen kamp Westerbork

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-13 Onderwerp: ongeluk tijdens het werken (metselwerkzaamheden) in de centrale keuken; lezen; bagage; geelzucht.

Van: Heymans van Amstel, E.B. Aan: C. de Jong van Lier Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-04-13 Onderwerp: ongeluk tijdens het werken (metselwerkzaamheden) in de centrale keuken; lezen; bagage; geelzucht.

Brief van E.B. Heijmans van Amstel aan C. de Jong van Lier vanuit kamp Westerbork

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Hachsjara opleidingscentra

Kibboets Franeker

Joods Werkdorp Nieuwesluis

Opleidingscentrum Elden

Paviljoen Loosdrechtse Rade

Opleidingscentrum Deventer

Gebouwen kamp Westerbork

Ontstaan kamp Westerbork

Beheer kamp Westerbork

Verbouwen gebouwen kamp Westerbork

Beroepsgroepen in kamp Westerbork

Artsen kamp Westerbork

Schrijven kamp Westerbork

Dichten kamp Westerbork

Joodse gemeenten in Zuid-Holland

Joodse gemeente Rotterdam

Joodse gemeenten in Overijssel

Joodse gemeente Wijhe

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Vrijstelling wegens ziekte

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Binnenlandse Strijdkrachten

Kampleven Westerbork

Post kamp Westerbork

Pakketpost kamp Westerbork

Verstuurde post kamp Westerbork

Ontvangen post kamp Westerbork

Censuur kamp Westerbork

Clandestiene post kamp Westerbork

Briefpost kamp Westerbork

Specifieke groepen kampbewoners

Verzet kamp Westerbork

Groep Westerweel

Groep van Dien

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 29 juni 1943 - Sobibor

Plaatsen in kamp Westerbork

Wegennet kamp Westerbork

Kamporganisatie kamp Westerbork

Registratie kamp Westerbork

Transporten naar Auschwitz

Foto's: betreffen opnames die zijn gemaakt van de Joodse Begraafplaats in Assen. Het gaat om algemene indrukken tot beelden van specifieke graven en gedenkstenen.&nbsp; De in kamp Westerbork overleden personen zijn op twee plekken van de begraafplaats begraven. Sommigen personen zijn elders overleden.&nbsp; Datum: 1942-1943

Foto's: betreffen opnames die zijn gemaakt van de Joodse Begraafplaats in Assen. Het gaat om algemene indrukken tot beelden van specifieke graven en gedenkstenen.&nbsp; De in kamp Westerbork overleden personen zijn op twee plekken van de begraafplaats begraven. Sommigen personen zijn elders overleden.&nbsp; Datum: 1942-1943

Foto's van de Joodse begraafplaats te Assen

Rechtsgang van samenwerking met de nazi's verdachte personen

Berechting oorlogsmisdadigers

Gemmeker-proces

Auschwitzprocessen

Drie van Breda

Eichmann-proces

Bergen-Belsen proces

Bewaking kamp Westerbork

SS-Wachbattalion kamp Westerbork

Commandanten kamp Westerbork

Binnenbewaking kamp Westerbork

Nederlandse politie kamp Westerbork

Waffen-SS kamp Westerbork

Joodse Ordedienst

Buitenbewaking kamp Westerbork

Grenzschutz kamp Westerbork

Straffen kamp Westerbork

SD/Sipo kamp Westerbork

Binnenlandse Strijdkrachten kamp Westerbork

Militair Gezag kamp Westerbork

Ordnungspolizei kamp Westerbork

Beplanting kamp Westerbork

Lupinen in kamp Westerbork

Tuinen in kamp Westerbork

Calendarium kamp Westerbork

1967

Van: H. van Koppelen met toevoeging evtl. mit Frau und Kindern. Datum: 1942-10-08 Betreft bewijs dat van Koppelen is teruggesteld van transport.

Van: H. van Koppelen met toevoeging evtl. mit Frau und Kindern. Datum: 1942-10-08 Betreft bewijs dat van Koppelen is teruggesteld van transport.

Vrijstelling van transport voor Hijman van Koppelen en zijn gezin

Vrijstelling van transport voor Hijman van Koppelen en zijn gezin

Personen