In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Cabaret.&nbsp; Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1944-04 Foto van Esther Philipse in lange jurk in vermoedelijk een scene in het cabaretprogramma Bunter Abend

Cabaret.&nbsp; Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1944-04 Foto van Esther Philipse in lange jurk in vermoedelijk een scene in het cabaretprogramma Bunter Abend

Esther Philipse tijdens de revue Bunter Abend

Cabaret.&nbsp; Scene uit het cabaretprogramma Bunter Abend Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1944-04 Foto van Esther Philipse.&nbsp;

Cabaret.&nbsp; Scene uit het cabaretprogramma Bunter Abend Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1944-04 Foto van Esther Philipse.&nbsp;

Cabaret.&nbsp; Programma van 'Bunter Abend'.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1944-04

Cabaret.&nbsp; Programma van 'Bunter Abend'.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1944-04

Programmablaadje van de revue 'Bunter Abend'

Mededeling Van: Kwieser, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: vraag of ze levensmiddelen wil sturen.

Mededeling Van: Kwieser, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: vraag of ze levensmiddelen wil sturen.

Mededeling van Henri Kwieser aan E. de Jong-Cohen vanuit kamp Westerbork

Cabaret.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Een zangeres gezeten op de piano (Esther Philipse) Twee mannen achter piano's en een vrouw lopend met een kruiwagen op de voorgrond (Mara Rosen of Liesl Frank) Kamp Westerbork Datum: 1944-03

Cabaret.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Een zangeres gezeten op de piano (Esther Philipse) Twee mannen achter piano's en een vrouw lopend met een kruiwagen op de voorgrond (Mara Rosen of Liesl Frank) Kamp Westerbork Datum: 1944-03

Een scene uit de revue 'Bunter Abend'

Cabaret.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Kamp Westerbork Datum: 1944-043 Twee mannen en twee vrouwen op het toneel. (Oorspronkelijke scene 3 mannen, twee vrouwen op een stoel en een dienstmeisje die de aankondiging van de scene doet.&nbsp; Uit de scene 'So muss man's machen' Otto Aurich, links Jetty Cantor, 2de van links Esther Philipse, 2de van rechts Max Ehrlich, rechts Niet op de foto staande, maar wel deel uitmakend van de scene: Franz Engel en als dienstmeisje Mara Rosen. &nbsp;

Cabaret.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Kamp Westerbork Datum: 1944-043 Twee mannen en twee vrouwen op het toneel. (Oorspronkelijke scene 3 mannen, twee vrouwen op een stoel en een dienstmeisje die de aankondiging van de scene doet.&nbsp; Uit de scene 'So muss man's machen' Otto Aurich, links Jetty Cantor, 2de van links Esther Philipse, 2de van rechts Max Ehrlich, rechts Niet op de foto staande, maar wel deel uitmakend van de scene: Franz Engel en als dienstmeisje Mara Rosen. &nbsp;

Mondelinge mededeling Van: Workum, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: oktober 1943 Onderwerp: vraag of ze een wit lampje voor een Philips Byoux handdynamo wil sturen.

Mondelinge mededeling Van: Workum, Henri Aan: Jong-Cohen, de, E.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: oktober 1943 Onderwerp: vraag of ze een wit lampje voor een Philips Byoux handdynamo wil sturen.

Mededeling van Henri Workum aan E. de Jong-Cohen vanuit kamp Westerbork

Cabaret. Cabaret, revue Bunter Abend&nbsp; Kamp Westerbork, 1944&nbsp; Willy Rosen, Ehrich Ziegler en twee vrouwen.&nbsp; Eén vrouw loopt met een kruiwagen waarop geschreven FK.

Cabaret. Cabaret, revue Bunter Abend&nbsp; Kamp Westerbork, 1944&nbsp; Willy Rosen, Ehrich Ziegler en twee vrouwen.&nbsp; Eén vrouw loopt met een kruiwagen waarop geschreven FK.

Cabaret.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1944-03 Twee mannen en een knielende vrouw op het toneel (Liesl Frank?) Scene uit Bunter Abend

Cabaret.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1944-03 Twee mannen en een knielende vrouw op het toneel (Liesl Frank?) Scene uit Bunter Abend

Zangeres.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Datum: 1944-03 Een zangeres (Esther Philipse) zingt onder begeleiding van twee pianisten (Willy Rosen en Erich Ziegler).&nbsp; Kamp Westerbork

Zangeres.&nbsp; Cabaret Bunter Abend Datum: 1944-03 Een zangeres (Esther Philipse) zingt onder begeleiding van twee pianisten (Willy Rosen en Erich Ziegler).&nbsp; Kamp Westerbork

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: Maart 1944

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: Maart 1944

Programma van het cabaret Bunter Abend in kamp Westerbork

Programma van het cabaretprogramma Bunter Abend

Ausweiskarte van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12-13 Deel van de Ausweiskarte.

Ausweiskarte van Abraham Querido Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12-13 Deel van de Ausweiskarte.

Ausweiskarte (deel) van Abraham Querido in kamp Westerbork

Orkest.&nbsp; Musici in de orkestbak.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1944-/03/04 Het orkest tijdens de uitvoering van het cabaretprogramma Bunter Abend.

Orkest.&nbsp; Musici in de orkestbak.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1944-/03/04 Het orkest tijdens de uitvoering van het cabaretprogramma Bunter Abend.

Muzikanten in de orkestbak tijdens een uitvoering van de revue 'Bunter Abend'

Programma Total Verrückt (Gruppe)Buhne Plaats: Westerbork, kamp Datum: Juni 1944

Programma Total Verrückt (Gruppe)Buhne Plaats: Westerbork, kamp Datum: Juni 1944

Programma van het cabaret Total Verrückt in kamp Westerbork

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: April 1944

Programma Bunter Abend (Gruppe)Buhne&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: April 1944

Programmablad Buhne Lager Westerbork Voorstelling: Humor und Melodie Datum: 1943-09-04

Programmablad Buhne Lager Westerbork Voorstelling: Humor und Melodie Datum: 1943-09-04

Programma Buhne Lager Westerbork

Programmablad Buhne Lager Westerbork&nbsp; Voorstelling: Bunter Abend&nbsp; Datum: 1944-04

Programmablad Buhne Lager Westerbork&nbsp; Voorstelling: Bunter Abend&nbsp; Datum: 1944-04

Van: onderduikouders Aan: beste vriendin (Leefsma-Wolf, Matje) Plaats: onderduikplek van Thijsje Datum: 1942-1944 Onderwerp: over de ontwikkeling van Ies; zijn dagindeling; over zingen en wat hij verder graag doet; over aankleden en opvoeding; over naar de wc gaan en eten; over 's avonds…

Van: onderduikouders Aan: beste vriendin (Leefsma-Wolf, Matje) Plaats: onderduikplek van Thijsje Datum: 1942-1944 Onderwerp: over de ontwikkeling van Ies; zijn dagindeling; over zingen en wat hij verder graag doet; over aankleden en opvoeding; over naar de wc gaan en eten; over 's avonds…

Brief van de ouderduikouders van Ies (Thijsje) aan zijn moeder Matje Leefsma-Wolf

Van: Acohen, Maurits en Acohen-de la Bella, Esther Aan: Leny Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-08 Onderwerp:&nbsp; Maurits: brief ontvangen; over hun Portugese afstamming horen ze niets, een bekende mede gevangene heeft het kamp mogen verlaten, echter de reden is onbekend; net als twee anderen (Portugese Joden); warme en mooie dagen tot 23.00 uur op straat mogen blijven; Esther is weer voor halve dagen gaan werken in de ochtendploeg; vandaag de barak niet uit vanwege de stromende regen, vaak bij Dr. de la Parra op bezoek; koken van erwten is wat moeilijk. ze blijven wat hard, omdat het pannetje niet zo lang op de kachel kan staan….; koken en organiseren van voedsel. Esther: veel met Raf samen als we vrij zijn, chef van de binnendienst; een veeleisende baan, in de barak zitten veel Portugezen, veel oudjes met allerlei vragen; pappa gaat soep koken, zondag wat meer tijd en ze eten wat meer; ieder moment met de foto's in de hand, die gisteren zijn binnengekomen.

Van: Acohen, Maurits en Acohen-de la Bella, Esther Aan: Leny Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-08 Onderwerp:&nbsp; Maurits: brief ontvangen; over hun Portugese afstamming horen ze niets, een bekende mede gevangene heeft het kamp mogen verlaten, echter de reden is onbekend; net als twee anderen (Portugese Joden); warme en mooie dagen tot 23.00 uur op straat mogen blijven; Esther is weer voor halve dagen gaan werken in de ochtendploeg; vandaag de barak niet uit vanwege de stromende regen, vaak bij Dr. de la Parra op bezoek; koken van erwten is wat moeilijk. ze blijven wat hard, omdat het pannetje niet zo lang op de kachel kan staan….; koken en organiseren van voedsel. Esther: veel met Raf samen als we vrij zijn, chef van de binnendienst; een veeleisende baan, in de barak zitten veel Portugezen, veel oudjes met allerlei vragen; pappa gaat soep koken, zondag wat meer tijd en ze eten wat meer; ieder moment met de foto's in de hand, die gisteren zijn binnengekomen.

Brief van Maurits Acohen en zijn vrouw Esther aan hun kinderen vanuit kamp Westerbork

Brief van: Thijsjes moeder Aan: Thiijsje en zijn onderduikouders, beste vrienden Plaats: onderduikplek moeder Datum: 1944-02-22 Onderwerp: tijd geleden een brief ontvangen; hoopt snel weer iets over haar kleine jongen te horen; het duurt allemaal zo lang; ze heeft de mooiste tijd van haar zoontje gemist; al 15 maanden zonder hem; &nbsp;ze hopt dat een vriend foto's zal meenemen; dankbaar dat haar zoon het zo goed heeft bij zijn onderduikouders; ze kan genieten van elk detail dat over hem geschreven wordt…&nbsp;

Brief van: Thijsjes moeder Aan: Thiijsje en zijn onderduikouders, beste vrienden Plaats: onderduikplek moeder Datum: 1944-02-22 Onderwerp: tijd geleden een brief ontvangen; hoopt snel weer iets over haar kleine jongen te horen; het duurt allemaal zo lang; ze heeft de mooiste tijd van haar zoontje gemist; al 15 maanden zonder hem; &nbsp;ze hopt dat een vriend foto's zal meenemen; dankbaar dat haar zoon het zo goed heeft bij zijn onderduikouders; ze kan genieten van elk detail dat over hem geschreven wordt…&nbsp;

Brief van Matje Leefsma aan haar zoontje en zijn onderduikouders

Van: Acohen Raphael (Ru) Aan: Leny en Tom Plaats: Westerbork, kamp, barak 62. Datum: 1943-12-26 Onderwerp: pakketpost; nieuwjaar; vannacht thuisgebleven, zo gehoest; dokter heeft tabletten gegeven; blij met de honing…

Van: Acohen Raphael (Ru) Aan: Leny en Tom Plaats: Westerbork, kamp, barak 62. Datum: 1943-12-26 Onderwerp: pakketpost; nieuwjaar; vannacht thuisgebleven, zo gehoest; dokter heeft tabletten gegeven; blij met de honing…

Brief van Raphael Acohen aan zijn vrouw en kind vanuit kamp Westerbork

Ausweiskarte Betreft een vergunning voor de heer Montezinos die bij de registratie werkzaam is en vrij kan passeren. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-11-16

Ausweiskarte Betreft een vergunning voor de heer Montezinos die bij de registratie werkzaam is en vrij kan passeren. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1942-11-16

Ausweiskarte van Maurits Montezinos

Van: het Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1946-07-10 Onderwerp: het lot van Alfred Herman Acohen.&nbsp;

Van: het Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1946-07-10 Onderwerp: het lot van Alfred Herman Acohen.&nbsp;

Brief van het informatiebureau van het Rode Kruis over het lot van Alfred Herman Acohen

Muzikanten.&nbsp; Tijdens de uitvoering van het cabaretprogramma Bunter Abend Drie mannen met muziekinstrumenten in de orkestbak Kamp Westerbork Datum: 1944-03 &nbsp;

Muzikanten.&nbsp; Tijdens de uitvoering van het cabaretprogramma Bunter Abend Drie mannen met muziekinstrumenten in de orkestbak Kamp Westerbork Datum: 1944-03 &nbsp;

Van: Acohen, Maurits Aan: Leny, Ru en Tom Plaats: Westerbork, kamp, barak 62. Datum: 1943-02-20 Onderwerp: pakje met zegel ontvangen. Ze gaan er zuinig mee om; moeder heeft er soep van gekookt; mag tweemaal een pakketjes sturen op de Westerborkzegels… Pakketzegel aan de brief gehecht.

Van: Acohen, Maurits Aan: Leny, Ru en Tom Plaats: Westerbork, kamp, barak 62. Datum: 1943-02-20 Onderwerp: pakje met zegel ontvangen. Ze gaan er zuinig mee om; moeder heeft er soep van gekookt; mag tweemaal een pakketjes sturen op de Westerborkzegels… Pakketzegel aan de brief gehecht.

Brief van Maurits Acohen aan het gezin van zijn zoon vanuit kamp Westerbork

Van: Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1946-08-22 Onderwerp: gegevens over Joseph en Samuel de la Bella.

Van: Rode Kruis, Afwikkelingsbureau Aan: Acohen, R. Plaats: Den Haag Datum: 1946-08-22 Onderwerp: gegevens over Joseph en Samuel de la Bella.

Brief van het Rode Kruis met inlichtingen over Joseph en Samuel de la Bella

Briefkaart Van: Kwieser, H.&nbsp; Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-26 Onderwerp: Henri bedankt de familie De Jong voor de pakjes, die eigenlijk voor Emanuel bestemd waren. Hij was echter op 19-10-1943 uit kamp Westerbork vertrokken) Henri Workum kon de lampjes goed gebruiken. Emanuel is onlangs precies op zijn verjaardag vertrokken. Pa (schoonvader, Abraham Cohen, 1881)) viert vandaag zijn verjaardag, de tweede onder deze omstandigheden. Mary werkt tijdelijk niet meer in het weeshuis, maar is wel bij de kinderverzorging gebleven. De werktijden zijn beter geworden. Verder schrijft Henri dat ze gebrek hebben aan suiker. Als ze wat willen halen moeten ze lang in de kantine wachten.&nbsp;

Briefkaart Van: Kwieser, H.&nbsp; Aan: Jong, de, H. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-26 Onderwerp: Henri bedankt de familie De Jong voor de pakjes, die eigenlijk voor Emanuel bestemd waren. Hij was echter op 19-10-1943 uit kamp Westerbork vertrokken) Henri Workum kon de lampjes goed gebruiken. Emanuel is onlangs precies op zijn verjaardag vertrokken. Pa (schoonvader, Abraham Cohen, 1881)) viert vandaag zijn verjaardag, de tweede onder deze omstandigheden. Mary werkt tijdelijk niet meer in het weeshuis, maar is wel bij de kinderverzorging gebleven. De werktijden zijn beter geworden. Verder schrijft Henri dat ze gebrek hebben aan suiker. Als ze wat willen halen moeten ze lang in de kantine wachten.&nbsp;

Briefkaart van H. Kwieser aan H. de Jong vanuit kamp Westerbork

Van: Norel, D. (in werkelijkheid J. Kroonenberg)&nbsp; Aan: Blazer, J.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-26&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; Pasen; vraag om kleding&nbsp; 'Vervalste brief'

Van: Norel, D. (in werkelijkheid J. Kroonenberg)&nbsp; Aan: Blazer, J.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-04-26&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; Pasen; vraag om kleding&nbsp; 'Vervalste brief'

Brief van Johanna Kroonenberg aan J. Blazer vanuit kamp Westerbork

Foto van Joodse landarbeider en een bezoekster bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Ze zijn op de foto beiden afgebeeld.

Foto van Joodse landarbeider en een bezoekster bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Ze zijn op de foto beiden afgebeeld.

Foto van Ernst Cosmann en Ilse Birnbaum op het land van de familie Jonkers in Zwiggelte

Kampfluit Het fluitje dat Rosa van der Hal-Prins als barakken- leidster in kamp Westerbork gebruikte.

Kampfluit Het fluitje dat Rosa van der Hal-Prins als barakken- leidster in kamp Westerbork gebruikte.

Kampfluit van een barakkenleidster in kamp Westerbork

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: de barak van de tandartspraktijk in het kamp.&nbsp;

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: de barak van de tandartspraktijk in het kamp.&nbsp;

Foto van een still uit de Westerborkfilm

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: een kampgevangene aan het werk in het laboratorium van het kamp.&nbsp;

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: een kampgevangene aan het werk in het laboratorium van het kamp.&nbsp;

Van: Daamen, Fien (Fikkel) Aan: Queriodo, Bram (Abraham) Plaats: Den Haag Datum: 1945-01-09 Onderwerp: antwoordbrief/briefbogen; briefontvangen; pakje verzorgen; vraag over Bram zijn wasgoed; dochtertje van Fien kan al lopen en heeft al 8 tandjes; op de vraag waar is pappa?, wijst ze naar de foto van Bram.

Van: Daamen, Fien (Fikkel) Aan: Queriodo, Bram (Abraham) Plaats: Den Haag Datum: 1945-01-09 Onderwerp: antwoordbrief/briefbogen; briefontvangen; pakje verzorgen; vraag over Bram zijn wasgoed; dochtertje van Fien kan al lopen en heeft al 8 tandjes; op de vraag waar is pappa?, wijst ze naar de foto van Bram.

Brief van Fien Daamen aan Bram Querido vanuit Den Haag

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-12 Onderwerp: Henk gaat de dooppapieren in orde maken. Hij heeft een pakje opgestuurd met o.a. honingsla.&nbsp;

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-12 Onderwerp: Henk gaat de dooppapieren in orde maken. Hij heeft een pakje opgestuurd met o.a. honingsla.&nbsp;

Briefkaart van Henk de Jong aan E. de Jong-Cohen vanuit Amsterdam

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Van links naar rechts staande: Esther Singer, David (Dudie) Rosenbaum Op de hurken: 2de van rechts Rosa Martha Erleschütz (Eibschütz).&nbsp;

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Van links naar rechts staande: Esther Singer, David (Dudie) Rosenbaum Op de hurken: 2de van rechts Rosa Martha Erleschütz (Eibschütz).&nbsp;

Foto van de familie Jonkers en kampgevangenen voor de boerderij in Zwiggelte

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Ernst zittend rechts op de foto. Links van hem David (Dudie) Rosenbaum.

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Ernst zittend rechts op de foto. Links van hem David (Dudie) Rosenbaum.

Foto van Ernst Cosmann en David Rosenbaum op het land van de familie Jonkers

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Zij is zittende rechts op de foto. Links van haar Grete (Reta) Lehmann en Esther Singer.

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Zij is zittende rechts op de foto. Links van haar Grete (Reta) Lehmann en Esther Singer.

Foto van drie Joodse landarbeiders op het land van de familie Jonkers

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Zij is zittende 2de van rechts op de foto. Links van haar Grete (Reta) Lehmann, Esther Singer en David Rosenbaum; rechts van haar Ernst Cosmann.

Foto van Joodse landarbeiders bij de familie Jonkers in Zwiggelte De foto werd gemaakt met de camera van Ernst (Erco) Cosmann. Het object was meegenomen door Ilse Birnbaum tijdens een bezoek aan de boerderij. Zij is zittende 2de van rechts op de foto. Links van haar Grete (Reta) Lehmann, Esther Singer en David Rosenbaum; rechts van haar Ernst Cosmann.

Foto van Joodse landarbeiders en een bezoekster op het land van de familie Jonkers

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Kinderen en volwassenen van het (kinder-)koor tijdens een kerkdienst in barak 9 geleid door Srul Tabaksblatt.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Kinderen en volwassenen van het (kinder-)koor tijdens een kerkdienst in barak 9 geleid door Srul Tabaksblatt.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk op de landerijen van Staatsbosbeheer; spitten en bosaanplant.

Maker: Breslauer, W.R. Still uit de Westerborkfilm Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944 Onderwerp: kampgevangenen aan het werk op de landerijen van Staatsbosbeheer; spitten en bosaanplant.

Briefkaart Van: Kwieser, H. Aan: Jong, de, H. en Meijer, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-31 Onderwerp: Het gaat goed met Henri en zijn gezin. Ze hadden te weinig brood maar hebben gelukkig een pakje ontvangen van de familie Buiten. Er is sprake van dat ze samen in een huisje kunnen wonen. Henri is benieuwd met wie ze samen komen te wonen. Tot slot vraagt hij of Stella wat wol kan opsturen. Hetty heeft last van jeuk en vlekjes, omdat ze in het kamp zich niet aan een dieet houdt.

Briefkaart Van: Kwieser, H. Aan: Jong, de, H. en Meijer, E. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-31 Onderwerp: Het gaat goed met Henri en zijn gezin. Ze hadden te weinig brood maar hebben gelukkig een pakje ontvangen van de familie Buiten. Er is sprake van dat ze samen in een huisje kunnen wonen. Henri is benieuwd met wie ze samen komen te wonen. Tot slot vraagt hij of Stella wat wol kan opsturen. Hetty heeft last van jeuk en vlekjes, omdat ze in het kamp zich niet aan een dieet houdt.

Briefkaart van H. Kwieser aan E. Meijer en H. de Jong vanuit kamp Westerbork

Van: Boers, Jeanette Aan: ? Datum: 1943-09-05 Plaats: Westerbork, kamp De brief is geschreven vanuit barak 67. De schrijfster is vanuit de gevangenis in Scheveningen (Oranjehotel) in kamp Westerbork terecht gekomen (60 personen). Ze weet dat ze met het aankomende transport weg moet. ‘De een zegt Duitsland, de ander zegt Polen, maar niemand weet het definitief’. In de brief heeft ze het verder over haar verblijf in de gevangenis in Scheveningen (cel en verhoren), het verblijf in barak 67 (aantal personen, inrichting en slapen en wassen), het werken in het kamp: turf verzamelen en zooltjes plakken, het eten, over de transportnacht, over vluchten en bewaking…; Jopie en Bram zijn heel hulpvaardig.

Van: Boers, Jeanette Aan: ? Datum: 1943-09-05 Plaats: Westerbork, kamp De brief is geschreven vanuit barak 67. De schrijfster is vanuit de gevangenis in Scheveningen (Oranjehotel) in kamp Westerbork terecht gekomen (60 personen). Ze weet dat ze met het aankomende transport weg moet. ‘De een zegt Duitsland, de ander zegt Polen, maar niemand weet het definitief’. In de brief heeft ze het verder over haar verblijf in de gevangenis in Scheveningen (cel en verhoren), het verblijf in barak 67 (aantal personen, inrichting en slapen en wassen), het werken in het kamp: turf verzamelen en zooltjes plakken, het eten, over de transportnacht, over vluchten en bewaking…; Jopie en Bram zijn heel hulpvaardig.

Brief van Jeanette Boers vanuit de strafbarak van kamp Westerbork

Van: Philips, E.&nbsp; Aan: lieve opoe&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11 Onderwerp: felicitaties met verjaardag, omstandigheden in de barak (er is iemand uit een stapelbed gevallen, iemand heeft een zenuwaanval), afgeven van geld aan Lippmann Rosenthal, waarschijnlijk op transport moeten, clandestiene post. tante Bora (Debora) geeft ook de groeten. Vader (Eduard) komt ook naar kamp Westerbork.

Van: Philips, E.&nbsp; Aan: lieve opoe&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942-11 Onderwerp: felicitaties met verjaardag, omstandigheden in de barak (er is iemand uit een stapelbed gevallen, iemand heeft een zenuwaanval), afgeven van geld aan Lippmann Rosenthal, waarschijnlijk op transport moeten, clandestiene post. tante Bora (Debora) geeft ook de groeten. Vader (Eduard) komt ook naar kamp Westerbork.

Brief van Eli Philips aan opoe vanuit kamp Westerbork

Van: Waterman-Lopes Cardozo, H. Aan: Kool, fam.,&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp,&nbsp; Datum: 1943-05-04,&nbsp; Onderwerp: dagelijkse situatie; Chaja is weer helemaal beter; graag de schone was retour voor de dinsdag; ze hebben een erg prettige hoek bij de ingang van de barak; de barakleidster is een lieve vrouw (Hanna Seelmann). De schrijfster breit sokken voor haar kinderen.

Van: Waterman-Lopes Cardozo, H. Aan: Kool, fam.,&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp,&nbsp; Datum: 1943-05-04,&nbsp; Onderwerp: dagelijkse situatie; Chaja is weer helemaal beter; graag de schone was retour voor de dinsdag; ze hebben een erg prettige hoek bij de ingang van de barak; de barakleidster is een lieve vrouw (Hanna Seelmann). De schrijfster breit sokken voor haar kinderen.

Briefkaart van Henriette Waterman-Lopes Cardozo aan familie Kool vanuit kamp Westerbork

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats:&nbsp;Amsterdam Datum: 1943-06-16 Onderwerp: Henk wil graag gortlappen maken voor Stella, maar aan alles is tekort. Hij vraagt of ze nog steeds in barak 73 verblijft.&nbsp;

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats:&nbsp;Amsterdam Datum: 1943-06-16 Onderwerp: Henk wil graag gortlappen maken voor Stella, maar aan alles is tekort. Hij vraagt of ze nog steeds in barak 73 verblijft.&nbsp;

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-12 Onderwerp: Henk hoopt dat Stella spoedig naar huis kan.&nbsp;

Briefkaart Van: Jong, de, Henk Aan: Jong-Cohen, de, Estella Plaats: Amsterdam Datum: 1943-06-12 Onderwerp: Henk hoopt dat Stella spoedig naar huis kan.&nbsp;

Judithvan Gelderen-Bont

Judith
van Gelderen-Bont