We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Frits Schrijver werd in december 1944 gearresteerd in Woudenberg en was vermoedelijk ondergebracht in de noodgevangenis van de SD in de Rotterdamsche Bank in Velp. Op 14 januari 1945 werd hij met een aantal andere gevangenen gefusilleerd.

Lijst met namen van Joden in de gemeente Zuidbroek.

Lijst met namen van Joden in de gemeente Zuidbroek.

Lijst met namen van Joodse bewoners in de gemeente Zuidbroek

Calendarium kamp Westerbork

1941

Januari 1941

December 1941

November 1941

Oktober 1941

September 1941

Augustus 1941

Juli 1941

Juni 1941

Mei 1941

April 1941

Maart 1941

Februari 1941

Kampleven Westerbork

Huishouding kamp Westerbork

Vriendschappen kamp Westerbork

Gezinsleven kamp Westerbork

Inkomsten kampbewoners Westerbork

Jeugdorganisaties kamp Westerbork

Hygiënische omstandigheden kamp Westerbork

Liefde en sexualiteit kamp Westerbork

Conflicten kamp Westerbork

Nieuwsvergaring en verspreiding kamp Westerbork

Verjaardagen kamp Westerbork

Feestdagen kamp Westerbork

Diefstallen kamp Westerbork

Bezittingen kampbewoners Westerbork

Kampregelementen kamp Westerbork

Verhuizen binnen kamp Westerbork

Sport kamp Westerbork

Maaltijden kamp Westerbork

Werken in kamp Westerbork

Dienstreizen kamp Westerbork

Religieus leven kamp Westerbork

Stemming kamp Westerbork

Post kamp Westerbork

Overnachten kamp Westerbork

Kampjargon Westerbork

Privileges kampbewoners

Barakleven kamp Westerbork

Verzamelplaatsen voor deportatie naar kamp Westerbork

Joodse wijken

Koning Willem III Kazerne

Joodse weeshuizen

Vluchtelingenkampen

Gevangenissen

Zieken-, verpleeg- en verzorgingstehuizen

Opvangtehuizen in Barneveld

Hachsjara opleidingscentra

Loods 24

Hollandia Kattenburgfabriek

Hollandsche Schouwburg

Joodse werkkampen

Gebeurtenissen en groepen buiten kamp Westerbork

Sinti en Roma

Anti-Duitse houding bevolking

Philips Kommando

Nederlandse Spoorwegen

Ontvluchten uit Nederland

Executies

Binnenlandse Strijdkrachten

Opkomst van de nazi’s in Duitsland

Dolle Dinsdag

Razzia in Putten

Militaire operaties

Represailles

Hongerwinter

Molukse acties

Nederlandse leger in krijgsgevangenschap

Wederopbouw

Invoering Neurenberger Wetten in Nederland

Woonwagenbewoners

Vervolging Jehova's Getuigen

Werkverschaffing

Silbertanne-moorden

Duitse invasie

Wannsee conferentie

Politionele Acties

Kristallnacht

Collaboratie

Arbeidsinzet

Distributie

Repatriëring uit Nederlands-Indië

Gemengd-gehuwde Joden

Bevrijding

Radio Oranje

Vooroorlogs Joods leven

Surinaamse Joden

Marokkaanse Joden

Anschluss

Zionisme

Orthodoxe stroming Jodendom

Liberale stroming Jodendom

Vooroorlogs antisemitisme

Hachsjara

Joodse vluchtelingen

Joodse gemeenten in Gelderland

Joodse gemeente Apeldoorn

Van: Boekbinder, Bob (Barend) Datum: 1944-1945 Plaats: Bergen-Belsen Onderwerp: wachttoren en barak in Bergen-Belsen.

Van: Boekbinder, Bob (Barend) Datum: 1944-1945 Plaats: Bergen-Belsen Onderwerp: wachttoren en barak in Bergen-Belsen.

Tekening, aquarel van een wachttoren en een barak in Bergen-Belsen

Machiel Swaab