Wij zijn nog druk bezig met het verbeteren en uitbreiden van de informatie op deze website. Dat wat al klaar is, delen we hier graag.

Platform nog in ontwikkeling

Van: de Wasserij Aan: Lobstein, Adriaan Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01-23 Onderwerp: kledingstukken, zakdoeken…gewassen en weer retour naar Adriaan.

Van: de Wasserij Aan: Lobstein, Adriaan Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1945-01-23 Onderwerp: kledingstukken, zakdoeken…gewassen en weer retour naar Adriaan.

Lijst met daarop vermeld kledingstukken die zijn afgegeven bij de Wasserij

Van: Buro Lagerkommandantur&nbsp; Aan: Meijer-Philips, Sophia&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 70 Datum: 1944-04-03&nbsp; Onderwerp: vrijlating uit het kamp, opsomming van de formaliteiten die plaats moeten vinden.

Van: Buro Lagerkommandantur&nbsp; Aan: Meijer-Philips, Sophia&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 70 Datum: 1944-04-03&nbsp; Onderwerp: vrijlating uit het kamp, opsomming van de formaliteiten die plaats moeten vinden.

Brief over vrijlating uit kamp Westerbork van Sophia Meijer-Philips

Van: Heikens Aan: Dekker, T.Q. en de Bedrijfsadministratie Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-12-17 Onderwerp: Reparatiebon nr. 6.&nbsp; Omschrijving: Serre aftimmeren van Huis 5.

Van: Heikens Aan: Dekker, T.Q. en de Bedrijfsadministratie Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1946-12-17 Onderwerp: Reparatiebon nr. 6.&nbsp; Omschrijving: Serre aftimmeren van Huis 5.

Bon in verband met het aftimmeren van de serre van Huis 5

Bewakers van het interneringskamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1946.&nbsp; De tweede persoon van links was na de Tweede Wereldoorlog werkloos geworden en als bewaker in Westerbork terechtgekomen. Toegangsweg naar het kamp. De bewakers lopen richting Hooghalen.

Bewakers van het interneringskamp.&nbsp; Plaats: Interneringskamp Westerbork Datum: 1946.&nbsp; De tweede persoon van links was na de Tweede Wereldoorlog werkloos geworden en als bewaker in Westerbork terechtgekomen. Toegangsweg naar het kamp. De bewakers lopen richting Hooghalen.

Foto van bewakers van het Interneringskamp Westerbork

Lagersonderbefehl Westerbork, kamp 1943-10-19 Inhoud: bepalingen voor het verkeer tussen het kamp en de buitenwereld; bepalingen voor het interne kampleven.

Lagersonderbefehl Westerbork, kamp 1943-10-19 Inhoud: bepalingen voor het verkeer tussen het kamp en de buitenwereld; bepalingen voor het interne kampleven.

Lagersonderbefehl

Breslauer, Werner Rudolf Een boot die ligt aangemeerd in het Oranjekanaal.&nbsp; Westerbork, jaartal onbekend.

Breslauer, Werner Rudolf Een boot die ligt aangemeerd in het Oranjekanaal.&nbsp; Westerbork, jaartal onbekend.

Een aangemeerde boot in het Oanjekanaal

Mensen op transport.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944

Mensen op transport.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944

Tekening van Herta Metz-Baumgarten in Theresienstadt

Magdenburg Kazerne.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Magdenburg Kazerne, achteruitgang.&nbsp;

Magdenburg Kazerne.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Magdenburg Kazerne, achteruitgang.&nbsp;

Oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man.

Oude man.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Liggende oude man.

De Westerborker Nieuws uit het kamp Westerbork 1945-04-17 No. 1&nbsp; Inhoud: mededeling Luitenant-Kolonel A.H. Stok, Militair Gezag; &nbsp;kampleiding, adviserende rol door: Speijer, de Jong, Schiff, Schlesinger en van Witsen; kampbevolking, inwoners van Drenthe kunnen zich melden in barak 32; katholieke en protestantse Joden dienen zich te melden in barak 32; watervoorziening is beperkt; opening post- kantoor (barak 32), kantine, barak 9; opgave van juiste naam; oorlogsoverzicht; signaal voor het begin van de dag; afgifte goederen uit de garage en magazijnen; N.M.A.; sport, aanmelden bij Mouw (Bridge) en Askanas (voetbal en handbal).

De Westerborker Nieuws uit het kamp Westerbork 1945-04-17 No. 1&nbsp; Inhoud: mededeling Luitenant-Kolonel A.H. Stok, Militair Gezag; &nbsp;kampleiding, adviserende rol door: Speijer, de Jong, Schiff, Schlesinger en van Witsen; kampbevolking, inwoners van Drenthe kunnen zich melden in barak 32; katholieke en protestantse Joden dienen zich te melden in barak 32; watervoorziening is beperkt; opening post- kantoor (barak 32), kantine, barak 9; opgave van juiste naam; oorlogsoverzicht; signaal voor het begin van de dag; afgifte goederen uit de garage en magazijnen; N.M.A.; sport, aanmelden bij Mouw (Bridge) en Askanas (voetbal en handbal).

De Westerborker nummer 1 van 17 april 1945

Bewarings- en Verblijfskampen

Bewarings- en Verblijfskamp Crailoo

Bewarings- en Verblijfskamp Levantkade

Bewarings- en Verblijfskamp Westvoort 1947-1948

Bewarings- en Verblijfskamp Nuis

Bewarings- en Verblijfskamp de Fledders

Bewarings- en Verblijfskamp Laan 1914-1918

Bewarings- en Verblijfskamp Vianda

Bewarings- en Verblijfskamp Carel Coenraadpolder

Bewarings- en Verblijfskamp Duindorp

Bewarings- en Verblijfskamp Irene

Bewarings- en Verblijfskamp de Beetse

Bewarings- en Verblijfskamp It Petgat

Bewarings- en Verblijfskamp Vught

Bewarings- en Verblijfskamp Geesbrug

Bewarings- en Verblijfskamp de Pietersberg

Bewarings- en Verblijfskamp Oranje

Bewarings- en Verblijfskamp Ybenheer

Bewarings- en Verblijfskamp Conrad

Bewarings- en Verblijfskamp de Harskamp

Bewarings- en Verblijfskamp Vosseveld

Bewarings- en Verblijfskamp Papenvoort

Bewarings- en Verblijfskamp Wezep

Bewarings- en Verblijfskamp Mariënbosch

Bewarings- en Verblijfskamp Avegoor

Bewarings- en Verblijfskamp Fort de Bilt

Bewarings- en Verblijfskamp Cellenbarakken Scheveningen

Bewarings- en Verblijfskamp de Roskam

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-29 Onderwerp: verzoek om verlof indienen; Theo Pinkowitz zal ook volgende week in Amsterdam zijn (dienstreis, OD); waarschijnlijk gaan morgen de mensen van Kattenburg op transport; Werner is het niet met Stella eens om zich vrijwillig voor Polen aan te melden, zolang je nog in Amsterdam kan blijven, moet je dat doen. En als ze in Westerbork terecht komt kan ze blijven. Op een goede dag zal dat gebeuren; Werner mag deze week weer schrijven, een postkaart met 12 regels.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-29 Onderwerp: verzoek om verlof indienen; Theo Pinkowitz zal ook volgende week in Amsterdam zijn (dienstreis, OD); waarschijnlijk gaan morgen de mensen van Kattenburg op transport; Werner is het niet met Stella eens om zich vrijwillig voor Polen aan te melden, zolang je nog in Amsterdam kan blijven, moet je dat doen. En als ze in Westerbork terecht komt kan ze blijven. Op een goede dag zal dat gebeuren; Werner mag deze week weer schrijven, een postkaart met 12 regels.

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-01 Onderwerp: met een nieuwe pen en in de stilte van zijn werkplaats schrijft Werner zijn brief; het is moeilijk om een brief te schrijven. Het is niet iedereen gegeven te midden van pratende, etende, spelende en soms ook wel fluitende en zingende mensen een brief te schrijven. En als met ondanks alles een moment heeft, dan is het vaak geen schrijfdag, zodat de brief niet weggestuurd kan worden; gesmuld van het binnengekomen pakketje; over het sluiten van hun huwelijk, voor en nadelen in verband met vrijstellingen en het risico van op transport moeten gaan; Aus der Fünten is in het kamp om een lijst op te stellen van wie mag blijven, wie teruggaat naar Amsterdam of doorgaat naar Polen. Als het kamp is ontdaan van de voor transport in aanmerking komende personen zullen er weer transporten naar het kamp gaan; In Amsterdam zijn nog veel mensen die lopen met een ster, ondanks de vele personen die al zijn doorgevoerd; er gaan geruchten dat de oud-frontstrijders en oude kampingezetenen naar kamp Vught gaan. Er zal administratief en technisch personeel in Westerbork achterblijven; Animositeit tussen Nederlandse en Duitse Joden in het kamp over blijven en vertrekken; verzoeken om mensen te helpen, strafgevallen, ze waren al doorgestuurd; familie Prins uit Dinxperlo, Max Bolle van de Joodse Raad en opperrabbijn Sarlouis behoorden tot deze strafgevallen; een vrouw en haar kinderen waren achtergebleven, Werner vindt het heel onaangenaam om steeds te moeten zeggen dat hij niets voor hen kan doen; er zijn weer een paar berichten uit Birkenau binnengekomen. Waarom schrijft de ene wel en de andere niet? Uit de brieven haalt men dat mannen en vrouwen worden gescheiden; over zijn broer Herbert en het werk van Stella in het kindertehuis; Werner heeft enorme behoefte aan een normale woning, hij zit al tien jaar in gevangenschap.&nbsp; &nbsp;

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-11-01 Onderwerp: met een nieuwe pen en in de stilte van zijn werkplaats schrijft Werner zijn brief; het is moeilijk om een brief te schrijven. Het is niet iedereen gegeven te midden van pratende, etende, spelende en soms ook wel fluitende en zingende mensen een brief te schrijven. En als met ondanks alles een moment heeft, dan is het vaak geen schrijfdag, zodat de brief niet weggestuurd kan worden; gesmuld van het binnengekomen pakketje; over het sluiten van hun huwelijk, voor en nadelen in verband met vrijstellingen en het risico van op transport moeten gaan; Aus der Fünten is in het kamp om een lijst op te stellen van wie mag blijven, wie teruggaat naar Amsterdam of doorgaat naar Polen. Als het kamp is ontdaan van de voor transport in aanmerking komende personen zullen er weer transporten naar het kamp gaan; In Amsterdam zijn nog veel mensen die lopen met een ster, ondanks de vele personen die al zijn doorgevoerd; er gaan geruchten dat de oud-frontstrijders en oude kampingezetenen naar kamp Vught gaan. Er zal administratief en technisch personeel in Westerbork achterblijven; Animositeit tussen Nederlandse en Duitse Joden in het kamp over blijven en vertrekken; verzoeken om mensen te helpen, strafgevallen, ze waren al doorgestuurd; familie Prins uit Dinxperlo, Max Bolle van de Joodse Raad en opperrabbijn Sarlouis behoorden tot deze strafgevallen; een vrouw en haar kinderen waren achtergebleven, Werner vindt het heel onaangenaam om steeds te moeten zeggen dat hij niets voor hen kan doen; er zijn weer een paar berichten uit Birkenau binnengekomen. Waarom schrijft de ene wel en de andere niet? Uit de brieven haalt men dat mannen en vrouwen worden gescheiden; over zijn broer Herbert en het werk van Stella in het kindertehuis; Werner heeft enorme behoefte aan een normale woning, hij zit al tien jaar in gevangenschap.&nbsp; &nbsp;

Werkopdracht Voor: Schlosserei Datum: 1944-09-01 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: wc-Spülkasten reparieren (betreft barak 70 Mannersaal)

Werkopdracht Voor: Schlosserei Datum: 1944-09-01 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: wc-Spülkasten reparieren (betreft barak 70 Mannersaal)

Werkopdracht voor Schlosserei

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: de Wasserij Aan: Lobstein, Adriaan&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12-19 Onderwerp: kledingstukken afgeven aan de Wasserij die weer retour zijn.&nbsp;

Van: de Wasserij Aan: Lobstein, Adriaan&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-12-19 Onderwerp: kledingstukken afgeven aan de Wasserij die weer retour zijn.&nbsp;

Lijst met daarop kledingstukken vermeld die zijn afgegeven aan de Wasserij in kamp Westerbork

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Arthur Heymans en gezin Datum: 1943-08-20 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: pakketten binnengekomen, advies eieren harder te koken. Drie van de vier eieren waren platgedrukt. Herman ligt nog steeds in het ziekenhuis, ontmoetingen met bekenden. Er wordt veel over de toekomst gesproken.

Van: Heymann-Heymans, familie Aan: Arthur Heymans en gezin Datum: 1943-08-20 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: pakketten binnengekomen, advies eieren harder te koken. Drie van de vier eieren waren platgedrukt. Herman ligt nog steeds in het ziekenhuis, ontmoetingen met bekenden. Er wordt veel over de toekomst gesproken.

Brief van de familie Heymann-Heymans aan het gezin A. Heymans vanuit kamp Westerbork

Alarm-Ausweis Van: Gerzon, Siegbert (barak 16) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-24 Hij is gerechtigd om zich bij een alarm direct naar zijn werkplek te begeven. Hij heeft vrije doorgang. Het document is ondertekend door A. Pisk, commandant van de Joodse ordedienst.

Alarm-Ausweis Van: Gerzon, Siegbert (barak 16) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-02-24 Hij is gerechtigd om zich bij een alarm direct naar zijn werkplek te begeven. Hij heeft vrije doorgang. Het document is ondertekend door A. Pisk, commandant van de Joodse ordedienst.

Alarm-Ausweis van Siegbert Gerzon

Gebouwen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Gezicht op een gebouw met twee torens.

Gebouwen.&nbsp; Getekend door: Metz-Baumgarten, Herta. Plaats: Theresienstadt Datum: 1944-1945.&nbsp; Gezicht op een gebouw met twee torens.

Man en vrouw met etenspannetjes.&nbsp; Getekend door Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Theresienstadt, 1944-1945.&nbsp; Eten halen in Theresienstadt.

Man en vrouw met etenspannetjes.&nbsp; Getekend door Metz-Baumgarten, Herta.&nbsp; Theresienstadt, 1944-1945.&nbsp; Eten halen in Theresienstadt.

EmileLeeraar

Emile
Leeraar