In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Van: Jellema, H.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Staphorst&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Van: Jellema, H.&nbsp; Aan: Staatsbosbeheer&nbsp; Plaats: Staphorst&nbsp; Datum: 1951-10-13&nbsp; Onderwerp: offerte inzake verkoop op afbraak van het crematorium te Westerbork.

Brief van H. Jellema aan Staatsbosbeheer

Bericht aan Pinkus, Joachim, H. dat deze met zijn vrouw op de Theresienstadtlijst staat en dat het transport op 14-09-1943 vertrekt. Tevens beschrijving van wat men mee mag nemen. Datum: 1943-09-10

Bericht aan Pinkus, Joachim, H. dat deze met zijn vrouw op de Theresienstadtlijst staat en dat het transport op 14-09-1943 vertrekt. Tevens beschrijving van wat men mee mag nemen. Datum: 1943-09-10

Bewijs voor Joachim Pinkus voor het transport naar Theresienstadt samen met zijn echtgenote

Wachtende mensen met bagage. Kamp Westerbork, 1944. Kampgevangenen staan te wachten totdat ze een wagon binnen kunnen gaan. Still uit de Westerborkfilm.

Wachtende mensen met bagage. Kamp Westerbork, 1944. Kampgevangenen staan te wachten totdat ze een wagon binnen kunnen gaan. Still uit de Westerborkfilm.

Wachtende mensen met bagage voor de trein in kamp Westerbork

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Heikens Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-02-12 Onderwerp: Rondschrijven. Betreft verduistering van meubilair en hoe hierop te reageren.

Van: Buijvoets, J.G. Aan: Heikens Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1947-02-12 Onderwerp: Rondschrijven. Betreft verduistering van meubilair en hoe hierop te reageren.

Instructie van J. G. Buijvoets aan de heer Heikens over verduistering van meubilair en hoe hierop te reageren

Bericht dat het verzoek om met het volgende transport naar Theresienstadt mee te gaan is aangenomen.&nbsp; Voor: Pinkus-Kirchbach, Karin en haar echtgenoot Datum: 1943-09-11

Bericht dat het verzoek om met het volgende transport naar Theresienstadt mee te gaan is aangenomen.&nbsp; Voor: Pinkus-Kirchbach, Karin en haar echtgenoot Datum: 1943-09-11

Bewijs voor transport naar Theresienstadt voor Karin Pinkus-Kirchbach en haar echtgenoot

Van: Schoon, S.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1949-08-16&nbsp; Onderwerp: verzorging urnen die achter het crematorium zijn gevonden. Het betreft 10 in september 1943 geëxecuteerde verzetsstrijders.&nbsp;

Van: Schoon, S.&nbsp; Aan: As, van, A.&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1949-08-16&nbsp; Onderwerp: verzorging urnen die achter het crematorium zijn gevonden. Het betreft 10 in september 1943 geëxecuteerde verzetsstrijders.&nbsp;

Brief van S. Schoon aan A. van As over verzorging van urnen

Verblijfsvergunning Van: Moroz, Ida Laura Afgegeven door Rijksvreemdelingendienst.

Verblijfsvergunning Van: Moroz, Ida Laura Afgegeven door Rijksvreemdelingendienst.

Vergunning voor verblijf in Nederland voor Ida Moroz

Geschreven door Binger, Juliette.&nbsp; Titel: Uit de voorportalen der hel.&nbsp; Onderwerp: Theresienstadt met verwijzingen naar oud-kampgevangenen in Westerbork (waaronder artiesten en cursusleiders)&nbsp;

Geschreven door Binger, Juliette.&nbsp; Titel: Uit de voorportalen der hel.&nbsp; Onderwerp: Theresienstadt met verwijzingen naar oud-kampgevangenen in Westerbork (waaronder artiesten en cursusleiders)&nbsp;

Memoires van Julliette Binger over Theresienstadt en kamp Westerbork

Bonkaart&nbsp; Van: Meents-van Leer, Lena Plaats: Westerbork, kamp

Bonkaart&nbsp; Van: Meents-van Leer, Lena Plaats: Westerbork, kamp

SaraKool-Piller

Sara
Kool-Piller