In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Spreuk&nbsp; Tekst: Tevreden…&nbsp; zijn is een gunst&nbsp; schijnen is een kunst&nbsp; worden is een geluk &nbsp;blijven is 't meesterstuk

Spreuk&nbsp; Tekst: Tevreden…&nbsp; zijn is een gunst&nbsp; schijnen is een kunst&nbsp; worden is een geluk &nbsp;blijven is 't meesterstuk

Spreuk

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Commandant Kamp Westerbork&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1947-01-24&nbsp; Onderwerp: contracten&nbsp; Betreft brief in klad

Van: Houtvester Assen&nbsp; Aan: Commandant Kamp Westerbork&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1947-01-24&nbsp; Onderwerp: contracten&nbsp; Betreft brief in klad

Brief van Houtvester Assen aan de commandant van kamp Westerbork

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Van: van Koppelen Bannet, Mathilda Aan: de familie Smit-Koppelen Plaats: Rotterdam Datum: 1942-07-03 Onderwerp: antwoord op brief nummer 16; kleindochter Ellen is jarig. Mathilda heeft haar al lang niet meer gezien; de vrouwen hebben elkaar weinig nieuws te vertellen; het leven is eentonig; de zomer laat zich niet echt zien; groente is er in overvloed en er is ook divers fruit…De prijzen zijn echter hoog.

Brief van Mathilda van Koppelen-Bannet aan het gezin Smit-van Koppelen vanuit Rotterdam

Gedeelte uit interview met Ahlfeld, Werner Opgenomen in 1955 Onderwerp: Hachsjara-groep, landarbeid, uitbreiding van de groep; de sterkte samenhang van de groep en het voorlopig uitstel van transport weerhield sommigen ervan te ontvluchten in verband met represailles. In oktober 1943 was hij betrokken bij het leeghalen van de gebouwen van de Joodse Raad. Hij kwam toen in contact met mensen van het Joodse verzet. Er ontstond een ontvluchtingsplan. Deze werd afgeblazen. Zelf wist Werner aan het transport van 2-11/1942 te ontsnappen door onder te gaan duiken. Later werd hij weer ingeschreven als kampgevangene; vervalsen Ausweisen; Palestinacertificaat, waardoor voorlopig uitstel van transport; &nbsp;Bergen-Belsen; Tröbitz.

Gedeelte uit interview met Ahlfeld, Werner Opgenomen in 1955 Onderwerp: Hachsjara-groep, landarbeid, uitbreiding van de groep; de sterkte samenhang van de groep en het voorlopig uitstel van transport weerhield sommigen ervan te ontvluchten in verband met represailles. In oktober 1943 was hij betrokken bij het leeghalen van de gebouwen van de Joodse Raad. Hij kwam toen in contact met mensen van het Joodse verzet. Er ontstond een ontvluchtingsplan. Deze werd afgeblazen. Zelf wist Werner aan het transport van 2-11/1942 te ontsnappen door onder te gaan duiken. Later werd hij weer ingeschreven als kampgevangene; vervalsen Ausweisen; Palestinacertificaat, waardoor voorlopig uitstel van transport; &nbsp;Bergen-Belsen; Tröbitz.

Interview opgenomen met Werner Ahlfeld in 1955

Van: moeder en Joop&nbsp; Aan: Lieve kinderen (Lackrooy) Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-10-28&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; pakketten; schoonmoeder is nu ook in kamp Westerbork.&nbsp;

Van: moeder en Joop&nbsp; Aan: Lieve kinderen (Lackrooy) Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943-10-28&nbsp; Onderwerp: omstandigheden; pakketten; schoonmoeder is nu ook in kamp Westerbork.&nbsp;

Brief van moeder en Joop aan Ben en Mien Lackrooy vanuit kamp Westerbork

Van: Departement van Justitie (Afwikkelingsbureau voormalig Bewarings- en Verblijfskamp) Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats:&nbsp; Datum: 1949-02 Onderwerp: afwikkeling…

Van: Departement van Justitie (Afwikkelingsbureau voormalig Bewarings- en Verblijfskamp) Westerbork Aan: Niemeijer, R. Plaats:&nbsp; Datum: 1949-02 Onderwerp: afwikkeling…

Enveloppe van het Departement van Justitie aan R. Niemeijer

Wat staat er op deze website en wat (nog) niet?

Over deze website

Programma opvoering operette in vluchtelingenoord Reuver Met de namen van de spelers en bij de opera betrokken personen om de uitvoering mogelijk te maken.

Programma opvoering operette in vluchtelingenoord Reuver Met de namen van de spelers en bij de opera betrokken personen om de uitvoering mogelijk te maken.

Programma opvoering operette Zum Weissen Rössl in Reuver

Tekening, portret (Levy Coster?) &nbsp;

Tekening, portret van Levy Coster

Van: Theodorus Niemeijer N.V. Aan: van Dam, Koestraat, Farmsum Plaats: Groningen Datum: 1942-02-06 Onderwerp: bewijs van betaling voor geleverde goederen.

Van: Theodorus Niemeijer N.V. Aan: van Dam, Koestraat, Farmsum Plaats: Groningen Datum: 1942-02-06 Onderwerp: bewijs van betaling voor geleverde goederen.

Bewijs van betaling voor de geleverde goederen door Niemeijer N.V.

Joodse werkkampen

Joods werkkamp het Overbroek

Van: Querido, Levie Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: pakket was stuk, graag opschrijven wat erin zit.

Van: Querido, Levie Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: pakket was stuk, graag opschrijven wat erin zit.

AaltjeHilversum-Roodveldt

Aaltje
Hilversum-Roodveldt