Wij zijn nog druk bezig met het verbeteren en uitbreiden van de informatie op deze website. Dat wat al klaar is, delen we hier graag.

Platform nog in ontwikkeling

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Twee personen staan bij een postkoets.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1943-09&nbsp; Betreft de voorstelling 'Humor und Melodie'. Postkoets, beeld 'Immer langsam, Immer langsam'. Max Ehrlich speelt in deze scene de koetsier.

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Twee personen staan bij een postkoets.&nbsp; Kamp Westerbork Datum: 1943-09&nbsp; Betreft de voorstelling 'Humor und Melodie'. Postkoets, beeld 'Immer langsam, Immer langsam'. Max Ehrlich speelt in deze scene de koetsier.

Scene met een postkoets in de revue Humor und Melodie

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta Aan: Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp: Meta is dankbaar voor de ontvangen pakjes. Ze staat met liefde iedere dag een half uur eerder op om deze extra bagage voor werktijd op bed te kunnen leggen. Meta heeft last van buikloop en zij kan daarom alleen de taartjes verdragen. De buikloop is niet gevaarlijk maar wel een kwelling vanwege de beperkte sanitaire voorzieningen. Ze denkt dat het veroorzaakt is door de lekkere dingen die toegestuurd zijn. Tijdens het eentonige werk verlangt ze naar gesprekken met de personen aan wie de brief gericht is. Verder meldt zij dat paps het goedmaakt in het ziekenhuis, maar wel is afgevallen (15 kg). Vader moet aansterken, maar extra voeding is niet toegestaan.&nbsp;

Van:&nbsp;Loeb-Spiegel, Meta Aan: Beste allen Plaats: Westerbork, kamp Datum:&nbsp;1943-1944 Onderwerp: Meta is dankbaar voor de ontvangen pakjes. Ze staat met liefde iedere dag een half uur eerder op om deze extra bagage voor werktijd op bed te kunnen leggen. Meta heeft last van buikloop en zij kan daarom alleen de taartjes verdragen. De buikloop is niet gevaarlijk maar wel een kwelling vanwege de beperkte sanitaire voorzieningen. Ze denkt dat het veroorzaakt is door de lekkere dingen die toegestuurd zijn. Tijdens het eentonige werk verlangt ze naar gesprekken met de personen aan wie de brief gericht is. Verder meldt zij dat paps het goedmaakt in het ziekenhuis, maar wel is afgevallen (15 kg). Vader moet aansterken, maar extra voeding is niet toegestaan.&nbsp;

Brief van Meta Loeb-Spiegel aan beste allen vanuit kamp Westerbork

Titelblad Titelblad van:' Die Buhne Lager Westerbork spielt unter der leitung von Max Ehrlich: Humor und Melodie'. Kamp Westerbork, 1943-09-27 Betreft foto van het boek 'Humor und Melodie' (Cabaret). Het boek bestaat uit een serie foto's, waarvan de tekst geschreven is door Max Ehrlich; de foto's gemaakt zijn door Werner Rudolf Breslauer en de tekeningen gemaakt zijn door Leo Kok en Hans Margules.

Titelblad Titelblad van:' Die Buhne Lager Westerbork spielt unter der leitung von Max Ehrlich: Humor und Melodie'. Kamp Westerbork, 1943-09-27 Betreft foto van het boek 'Humor und Melodie' (Cabaret). Het boek bestaat uit een serie foto's, waarvan de tekst geschreven is door Max Ehrlich; de foto's gemaakt zijn door Werner Rudolf Breslauer en de tekeningen gemaakt zijn door Leo Kok en Hans Margules.

Titelblad van het revueboek Humor und Melodie

Cabaret. cabaret (Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Twee toneelspelers op toneel.&nbsp; Als decor links een skelet, daarnaast een tafel en medicijnkast.&nbsp; Tekst: 'Der patient'.

Cabaret. cabaret (Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Twee toneelspelers op toneel.&nbsp; Als decor links een skelet, daarnaast een tafel en medicijnkast.&nbsp; Tekst: 'Der patient'.

'Der Patient', een scene uit de revue Humor und Melodie

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-06 Onderwerp: het leven in het kamp is van transport naar transport. Er kwamen deze week transporten uit Amsterdam binnen, veel oude van dagen, op volgorde van het alfabet. De stemming in het kamp is die van onzekerheid, op basis van allerlei geruchten. Werner adviseert Stella wanneer haar positie in Amsterdam zwak is ze beter naar Westerbork kan komen. Werner positie in het kamp als oud-ingezetenen lijkt nog vrij zeker. Positie Stella's ouders volgens Werner onzeker. Stella zou hun kunnen helpen voorbereid te zijn op vertrek naar Westerbork, omdat velen het kamp binnenkomen, zonder iets bij zich te hebben; wat er in het kamp gebeurd beïnvloedt duidelijk de stemming, ook die van Werner.&nbsp;

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Stella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-09-06 Onderwerp: het leven in het kamp is van transport naar transport. Er kwamen deze week transporten uit Amsterdam binnen, veel oude van dagen, op volgorde van het alfabet. De stemming in het kamp is die van onzekerheid, op basis van allerlei geruchten. Werner adviseert Stella wanneer haar positie in Amsterdam zwak is ze beter naar Westerbork kan komen. Werner positie in het kamp als oud-ingezetenen lijkt nog vrij zeker. Positie Stella's ouders volgens Werner onzeker. Stella zou hun kunnen helpen voorbereid te zijn op vertrek naar Westerbork, omdat velen het kamp binnenkomen, zonder iets bij zich te hebben; wat er in het kamp gebeurd beïnvloedt duidelijk de stemming, ook die van Werner.&nbsp;

Brief van Werner Stertzenbach aan Stella Pach vanuit kamp Westerbork

Cabaret. Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09.&nbsp; Zes meisjes op het toneel, de Westerborkgirls. Tekst: 'Magdelein, du sollst stets vartig sein'. De volgende 'meisjes' staan op de foto Catharina Frank (uiterst links) Hannelore Cahn (2 de van links) Beatrice Lissauer Ulla Gross Lotte Heider-Lehmann&nbsp; Ruth Pagener

Cabaret. Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09.&nbsp; Zes meisjes op het toneel, de Westerborkgirls. Tekst: 'Magdelein, du sollst stets vartig sein'. De volgende 'meisjes' staan op de foto Catharina Frank (uiterst links) Hannelore Cahn (2 de van links) Beatrice Lissauer Ulla Gross Lotte Heider-Lehmann&nbsp; Ruth Pagener

De 'Westerbork Girls' tijdens de uitvoering van een act in Humor und Melodie

Tekst.&nbsp; Tekst en illustratie uit 'Humor und Melodie'. 'Der Ehrlich reisst hier seine witze, und gibt dem Feiner eine spritze'.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-09-27.

Tekst.&nbsp; Tekst en illustratie uit 'Humor und Melodie'. 'Der Ehrlich reisst hier seine witze, und gibt dem Feiner eine spritze'.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-09-27.

Illustratie en tekst uit het revueboek Humor und Melodie

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Appell!! Appell!! Appell!!&nbsp; Lied uit het boek 'Humor und Melodie'.&nbsp; Tekst met illustratie. Kamp Westerbork, 1943-09-27.&nbsp; Betreft een foto van het boek 'Humor und Melodie'&nbsp; (Cabaret). De getekende personen stellen kampcommandant Gemmeker (achter zijn bureau) en Max Ehrlich voor.

Appell!! Appell!! Appell!!&nbsp; Lied uit het boek 'Humor und Melodie'.&nbsp; Tekst met illustratie. Kamp Westerbork, 1943-09-27.&nbsp; Betreft een foto van het boek 'Humor und Melodie'&nbsp; (Cabaret). De getekende personen stellen kampcommandant Gemmeker (achter zijn bureau) en Max Ehrlich voor.

Een lied uit het revueboek Humor und Melodie

Barak van woonoord Schattenberg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Barak van woonoord Schattenberg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1959

Foto van een barak in het woonoord Schattenberg

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09&nbsp; Toneelspeelster op het toneel, achtergrond decor met deuren.&nbsp; Tekst: 'Walzer von anno dazumal'.

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09&nbsp; Toneelspeelster op het toneel, achtergrond decor met deuren.&nbsp; Tekst: 'Walzer von anno dazumal'.

Een kampgevangene voert als artiest een wals uit op het podium van de schouwburg

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Spelers van het cabaret op het toneel, achtergrond landschapsdecor.&nbsp; Tekst: 'Auf der Heide'. &nbsp;

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie) Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Spelers van het cabaret op het toneel, achtergrond landschapsdecor.&nbsp; Tekst: 'Auf der Heide'. &nbsp;

Kampgevangenen als artiest op het podium van de schouwburg

Decor.&nbsp; Afbeelding van een decor uit het cabaretprogramma Humor und Melodie, revue in 18 beelden. Het afgebeelde onderdeel heeft de titel: Apell, Apell! Kamp Westerbork, 1943-08/09 Decor gemaakt door Hans Margules.&nbsp; &nbsp;

Decor.&nbsp; Afbeelding van een decor uit het cabaretprogramma Humor und Melodie, revue in 18 beelden. Het afgebeelde onderdeel heeft de titel: Apell, Apell! Kamp Westerbork, 1943-08/09 Decor gemaakt door Hans Margules.&nbsp; &nbsp;

Decorontwerp Apell, Apell!

Kamporganisatie kamp Westerbork

Brandweer kamp Westerbork

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09 Toneelgroep van dansparen op het toneel.&nbsp; Tekst: 'Walzer von anno dazumal'.

Cabaret.&nbsp; Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09 Toneelgroep van dansparen op het toneel.&nbsp; Tekst: 'Walzer von anno dazumal'.

Drie dames staan in de sneeuw voor een barak in Schattenberg. Schattenberg, 1950.

Drie dames staan in de sneeuw voor een barak in Schattenberg. Schattenberg, 1950.

Foto van drie Indische vrouwen in (kamp) Schattenberg

Lijst met informatie omtrent plaatsen van brandkranen in Kamp Westerbork.&nbsp;

Lijst met informatie omtrent plaatsen van brandkranen in Kamp Westerbork.&nbsp;

Lijst met de locaties van bandkranen in kamp Westerbork

Cabaret. Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09&nbsp; Spelers van het cabaret op het toneel, achtergrond landschapsdecor. Tekst: Auf der Heide'. &nbsp;

Cabaret. Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9. Datum: 1943-09&nbsp; Spelers van het cabaret op het toneel, achtergrond landschapsdecor. Tekst: Auf der Heide'. &nbsp;

Cabaret Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Spelers van het cabaret op het toneel, op de achtergrond een landschapsdecor.&nbsp; Tekst und Bild: 'Auf der Heide'. &nbsp;

Cabaret Cabaret (Humor und Melodie). Kamp Westerbork, schouwburg, barak 9 Datum: 1943-09 Spelers van het cabaret op het toneel, op de achtergrond een landschapsdecor.&nbsp; Tekst und Bild: 'Auf der Heide'. &nbsp;

Van: Nijveen (Mosis), Aaron&nbsp; Aan: Mulder, J. te Assen Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943&nbsp; Onderwerp: Over zijn leven in kamp Westerbork en een reeks vragen over vrienden en kennissen. Op zijn verjaardag op 18 februari zal hij het jubileum meenemen dat hij een half jaar in kamp Westerbork verblijft. Hij heeft het druk met schilderen. Hij heeft gevoetbald met echte goals. Hij is naar het cabaret geweest en hij gaat 's avonds naar school. Hij zit in de 2de klas. Hij heeft veel vrienden en vriendinnen om zich heen. Veel mensen uit Assen. In het kamp is een echte band met saxofoons, trompetten en slagwerk, 12 man sterk. Aaron slaapt 3-hoog op een zaal met 200 man. Zijn vader is commandant bij de brandweer. Een broer van een bekende is bij de marechaussee in het kamp. Aaron kan al goed schaken. Hij heeft dit in kamp Westerbork geleerd. Hij beheerst ook al aardig de gebruikte kampuitdrukkingen. Hij heeft een bekende met de lijkwagen (koets) gezien. &nbsp;+ bijbehorende enveloppe

Van: Nijveen (Mosis), Aaron&nbsp; Aan: Mulder, J. te Assen Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1943&nbsp; Onderwerp: Over zijn leven in kamp Westerbork en een reeks vragen over vrienden en kennissen. Op zijn verjaardag op 18 februari zal hij het jubileum meenemen dat hij een half jaar in kamp Westerbork verblijft. Hij heeft het druk met schilderen. Hij heeft gevoetbald met echte goals. Hij is naar het cabaret geweest en hij gaat 's avonds naar school. Hij zit in de 2de klas. Hij heeft veel vrienden en vriendinnen om zich heen. Veel mensen uit Assen. In het kamp is een echte band met saxofoons, trompetten en slagwerk, 12 man sterk. Aaron slaapt 3-hoog op een zaal met 200 man. Zijn vader is commandant bij de brandweer. Een broer van een bekende is bij de marechaussee in het kamp. Aaron kan al goed schaken. Hij heeft dit in kamp Westerbork geleerd. Hij beheerst ook al aardig de gebruikte kampuitdrukkingen. Hij heeft een bekende met de lijkwagen (koets) gezien. &nbsp;+ bijbehorende enveloppe

Evelinade Haan

Evelina
de Haan