We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Härtz, S. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-1944 Onderwerp: Pakket ontvangen Bijz.: Naam v.d. afzender is doorgestreept. Met stempel staat vermeld "retourneren Joodsche Raad voor Amsterdam"

Van: Härtz, S. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-1944 Onderwerp: Pakket ontvangen Bijz.: Naam v.d. afzender is doorgestreept. Met stempel staat vermeld "retourneren Joodsche Raad voor Amsterdam"

Briefkaart van S. Härtz aan Joodse Raad Deventer vanuit kamp Vught

Joodse gemeenten in Overijssel

Joodse gemeente Deventer

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeente Delden

Joodse gemeente Almelo

Joodse gemeente Bathmen

Joodse gemeente Blokzijl

Joodse gemeente Borne

Joodse gemeente Dalfsen

Joodse gemeente Dedemsvaart

Joodse gemeente Denekamp

Joodse gemeente Diepenheim

Joodse gemeente Enschede

Joodse gemeente Enter

Joodse gemeente Goor

Joodse gemeente Gramsbergen

Joodse gemeente Haaksbergen

Joodse gemeente Hardenberg

Joodse gemeente Hasselt

Joodse gemeente Hellendoorn

Joodse gemeente Holten

Joodse gemeente Kampen

Joodse gemeente Lonnneker

Joodse gemeente Losser

Joodse gemeente Markelo

Joodse gemeente Nieuwleusen

Joodse gemeente Nijverdal

Joodse gemeente Oldenzaal

Joodse gemeente Ommen

Joodse gemeente Ootmarsum

Joodse gemeente Raalte

Joodse gemeente Rijssen

Joodse gemeente Staphorst

Joodse gemeente Steenwijk

Van: Adelaar, Rudolf Aan: Joodsche Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp, barak 57 Datum: 1943-07-04 Onderwerp: Pakket ontvangen

Van: Adelaar, Rudolf Aan: Joodsche Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp, barak 57 Datum: 1943-07-04 Onderwerp: Pakket ontvangen

Briefkaart van Rudolf Adelaar aan Joodsche Raad Deventer

Van: Brauner, K. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-16 Onderwerp: Pakket ontvangen Bijzonderheden: gebruik gemaakt van een gedrukte kaart uit kamp Vught, waarbij 's Hertogenbosch Aufanglager is doorgestreept en Westerbork ervoor in de plaats is opgeschreven.

Van: Brauner, K. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-16 Onderwerp: Pakket ontvangen Bijzonderheden: gebruik gemaakt van een gedrukte kaart uit kamp Vught, waarbij 's Hertogenbosch Aufanglager is doorgestreept en Westerbork ervoor in de plaats is opgeschreven.

Briefkaart van Kurt Brauner aan Joodse Raad Deventer vanuit kamp Westerbork

Van: Aron, E. Aan: Joodse Raad afd. Vergunningen Plaats: Westerbork, kamp, barak 73 Datum: 1943-07-10 (poststempel) Onderwerp: pakket ontvangen

Van: Aron, E. Aan: Joodse Raad afd. Vergunningen Plaats: Westerbork, kamp, barak 73 Datum: 1943-07-10 (poststempel) Onderwerp: pakket ontvangen

Briefkaart van Ernst Aron aan Joodse Raad vanuit kamp Westerbork

Van: Mogendorff, Max Aan: Joodsche Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: Pakket ontvangen

Van: Mogendorff, Max Aan: Joodsche Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: Pakket ontvangen

Briefkaart van Max Mogendorff aan Joodsche Raad Deventer vanuit kamp Westerbork

Van: Hein, Theresia Jetta Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-07-15 Onderwerp: Pakket ontvangen

Van: Hein, Theresia Jetta Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-07-15 Onderwerp: Pakket ontvangen

Briefkaart van Theresia Jetta Hein aan Joodse Raad Deventer vanuit kamp Vught

Van: Adelaar, Rudolf Aan: Joodsche Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: dankzegging voor pakket

Van: Adelaar, Rudolf Aan: Joodsche Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: dankzegging voor pakket

Briefkaart van Rudolf Adelaar aan Joodsche Raad Deventer vanuit kamp Westerbork

Van: Heinmann Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: Pakket ontvangen

Van: Heinmann Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-07-09 Onderwerp: Pakket ontvangen

Briefkaart van Heinmann aan Joodse Raad Deventer vanuit kamp Westerbork

Van: Vries, de, J. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-07-08 Onderwerp: Pakket ontvangen

Van: Vries, de, J. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, kamp Datum: 1943-07-08 Onderwerp: Pakket ontvangen

Briefkaart van J. de Vries aan Joodse Raad Deventer vanuit kamp Vught

Van: Muller-Goldschmidt, I. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, Auffanglager Datum: 16 juli (1943) Onderwerp: Pakket ontvangen

Van: Muller-Goldschmidt, I. Aan: Joodse Raad Deventer Plaats: Vught, Auffanglager Datum: 16 juli (1943) Onderwerp: Pakket ontvangen

Briefkaart van I. Muller-Goldschmidt aan Joodse Raad Deventer vanuit kamp Vught

Van: Prinses Beatrix Lyceum (Glion) Aan: Wijnberg, Walter Datum: 1945-05-28 Onderwerp: cursusjaar 1944-1945. Walter Wijnberg is bevorderd naar klas 2.

Van: Prinses Beatrix Lyceum (Glion) Aan: Wijnberg, Walter Datum: 1945-05-28 Onderwerp: cursusjaar 1944-1945. Walter Wijnberg is bevorderd naar klas 2.

Schoolrapport van Walter Wijnberg

Van: Wijnberg, Simon Aan: Wijnberg, Walter Datum: 1945-05-09 Plaats: Zwitserland De vader van Walter schreef dat hij en zijn vrouw (moeder) naar Glion zullen verhuizen en dat ze dus Walter kunnen gaan opzoeken.

Van: Wijnberg, Simon Aan: Wijnberg, Walter Datum: 1945-05-09 Plaats: Zwitserland De vader van Walter schreef dat hij en zijn vrouw (moeder) naar Glion zullen verhuizen en dat ze dus Walter kunnen gaan opzoeken.

Briefkaart van Simon Wijnberg aan Walter Wijnberg vanuit Zwitserland

Van: Goldschmidt, Leon Aan: Stern-Goldberg, Regina Datum: 1943-02-25 Plaats: Stockholm Onderwerp: briefkaart geeft aan dat Regina op 12 september 1942 vanuit Fürth naar Theresienstadt is gedeporteerd. Het verzoek van Leon aan Regina is zijn moeder te groeten en ook de familie Magnus. De briefkaart gaat echter weer retour. ‘Zuruck Abgereist’.

Van: Goldschmidt, Leon Aan: Stern-Goldberg, Regina Datum: 1943-02-25 Plaats: Stockholm Onderwerp: briefkaart geeft aan dat Regina op 12 september 1942 vanuit Fürth naar Theresienstadt is gedeporteerd. Het verzoek van Leon aan Regina is zijn moeder te groeten en ook de familie Magnus. De briefkaart gaat echter weer retour. ‘Zuruck Abgereist’.

Briefkaart van Leon Goldschmidt aan Regina Stern-Goldschmidt vanuit Stockholm

Van: Ferdinand Nussbaum Aan: Max Israel Goldschmidt (Theresienstadt) Plaats: Litzmannstadt (getto) Datum: 1943-02-23 Onderwerp: adres in Litzmannstadt. De kaart was oorspronkelijk naar een adres in Leipzig gestuurd. Het adres is toen gewijzigd in Theresienstadt.

Van: Ferdinand Nussbaum Aan: Max Israel Goldschmidt (Theresienstadt) Plaats: Litzmannstadt (getto) Datum: 1943-02-23 Onderwerp: adres in Litzmannstadt. De kaart was oorspronkelijk naar een adres in Leipzig gestuurd. Het adres is toen gewijzigd in Theresienstadt.

Constance Annetta Mariede Vries

Constance Annetta Marie
de Vries