Wij zijn nog druk bezig met het verbeteren en uitbreiden van de informatie op deze website. Dat wat al klaar is, delen we hier graag.

Platform nog in ontwikkeling

Van: Kortoef, W. Aan: Piket, T. Datum: 1943-08-27 Plaats: Westerbork, kamp, barak 16 Onderwerp: Pakketten ontvangen…&nbsp;

Van: Kortoef, W. Aan: Piket, T. Datum: 1943-08-27 Plaats: Westerbork, kamp, barak 16 Onderwerp: Pakketten ontvangen…&nbsp;

Briefkaart van W. Kortoef aan T. Piket vanuit kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Joods werkkamp Ybenheer

Van: Jacobi, Fia (door een vriendin) Geboren: 1924-09-21 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-07-14 Plaats: Vught, Auffanglager, K.L. Onderwerp: Fia mag niet schrijven. Een vriendin heeft het overgenomen. Fia heeft roodvonk. Pakketje, jurk en schoenen zijn ontvangen. Van Greet en Mieltje heeft ze niets gehoord. Ze hoopt dat zij nog in Westerbork zijn. Fia ligt voorlopig in barak 29A.

Van: Jacobi, Fia (door een vriendin) Geboren: 1924-09-21 Aan: Belterman, J. Datum: 1943-07-14 Plaats: Vught, Auffanglager, K.L. Onderwerp: Fia mag niet schrijven. Een vriendin heeft het overgenomen. Fia heeft roodvonk. Pakketje, jurk en schoenen zijn ontvangen. Van Greet en Mieltje heeft ze niets gehoord. Ze hoopt dat zij nog in Westerbork zijn. Fia ligt voorlopig in barak 29A.

Brief van Fia Jacobi (geschreven door een vriendin) aan J. Belterman vanuit kamp Vught

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Rie, Louis en Bart Aan: broer en zuster (Sal en Margot) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-30 Onderwerp: verjaardag; postverzending; omstandigheden in Amsterdam;

Van: Rie, Louis en Bart Aan: broer en zuster (Sal en Margot) Plaats: Amsterdam Datum: 1943-08-30 Onderwerp: verjaardag; postverzending; omstandigheden in Amsterdam;

Brief van Rie, Louis en Bart aan Sal en Margot Matteman vanuit Amsterdam

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Estella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-07-16 Onderwerp: de ontslagen gemengd-gehuwden zijn maandag vertrokken; dinsdag kregen de bewoners te horen dat de jaargangen vanaf 1902 voor een keuring moesten verschijnen met als resultaat dat 229 kampbewoners klaar moesten staan om de volgende dag te vertrekken, een deel van de anderen is teruggesteld voor werkzaamheden in het kamp, een of voor andere redenen, de rest is ouder. De hele nacht is doorgewerkt om de personen voor het transport van de volgende dag zo goed mogelijk op reis te laten gaan; de mensen waren bijna allen nerveus en overstuur; de volgende ochtend vroeg afscheid nemen, het eerste transport kwam binnen. Het was een optocht van nood en ellende, de mensen die gewoon opgekomen waren zagen er keurig uit in tegenstelling tot degene die uit de gevangenis kwamen of waren opgepakt, zonder bagage. De binnengekomen mensen (ongeveer 950) kregen eten en drinken, werden geregistreerd en gingen weer terug naar het station; vandaag (de 16de) zijn de mensen per auto binnengekomen vanaf het station; op woensdag de 15de een aankondiging van een keuring voor de jaargangen 1898-190, ongeveer 100 personen, waaronder binnengekomen Groningers van 10 juli. Op de 16de weer een groep uit Amsterdam, waaronder een broer van Stella en zijn vrouw. Werner heeft ze kunnen spreken. Ze waren zonder eten en drinken binnengekomen. Werner heeft ze nog boterhammen kunnen meegeven. Met de auto gingen ze samen terug naar de trein. De Grüne Polizei begeleide het transport. Ze waren terughoudend en fatsoenlijk. Werner denkt zelf ook niet lang meer in kamp Westerbork te kunnen verblijven.

Van: Stertzenbach, Werner Aan: Estella Plaats: Westerbork, Kamp Datum: 1942-07-16 Onderwerp: de ontslagen gemengd-gehuwden zijn maandag vertrokken; dinsdag kregen de bewoners te horen dat de jaargangen vanaf 1902 voor een keuring moesten verschijnen met als resultaat dat 229 kampbewoners klaar moesten staan om de volgende dag te vertrekken, een deel van de anderen is teruggesteld voor werkzaamheden in het kamp, een of voor andere redenen, de rest is ouder. De hele nacht is doorgewerkt om de personen voor het transport van de volgende dag zo goed mogelijk op reis te laten gaan; de mensen waren bijna allen nerveus en overstuur; de volgende ochtend vroeg afscheid nemen, het eerste transport kwam binnen. Het was een optocht van nood en ellende, de mensen die gewoon opgekomen waren zagen er keurig uit in tegenstelling tot degene die uit de gevangenis kwamen of waren opgepakt, zonder bagage. De binnengekomen mensen (ongeveer 950) kregen eten en drinken, werden geregistreerd en gingen weer terug naar het station; vandaag (de 16de) zijn de mensen per auto binnengekomen vanaf het station; op woensdag de 15de een aankondiging van een keuring voor de jaargangen 1898-190, ongeveer 100 personen, waaronder binnengekomen Groningers van 10 juli. Op de 16de weer een groep uit Amsterdam, waaronder een broer van Stella en zijn vrouw. Werner heeft ze kunnen spreken. Ze waren zonder eten en drinken binnengekomen. Werner heeft ze nog boterhammen kunnen meegeven. Met de auto gingen ze samen terug naar de trein. De Grüne Polizei begeleide het transport. Ze waren terughoudend en fatsoenlijk. Werner denkt zelf ook niet lang meer in kamp Westerbork te kunnen verblijven.

Aäron van Hoorn