In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Smokkelen voedsel naar kamp Westerbork

Voedselpakketten kamp Westerbork

Ritueel eten kamp Westerbork

Organiseren voedsel door gevangenen

Voedselhoeveelheden gevangenen kamp Westerbork

Maaltijden kamp Westerbork

Zelfzorgregeling Woonoord Schattenberg

Organisatie voedselvoorziening kamp Westerbork

Voedselleveranciers

Gebouwen kamp Westerbork

Verbouwen gebouwen kamp Westerbork

Verbouwen exterieur gebouwen kamp Westerbork

Verbouwen interieur gebouwen kamp Westerbork

Specifieke groepen kampbewoners

Strafgevangenen kamp Westerbork

Deportatie vanuit kamp Westerbork

Reisverloop vanuit kamp Westerbork

Deutsche Reichsbahn en de deportatie vanuit kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen en de deportatie vanuit kamp Westerbork

Transportbegeleiding vanuit kamp Westerbork

Samenstelling transportlijsten kamp Westerbork

Opsporing vermiste personen

Informatiebureau van het Rode Kruis

Joodse Raad Cartotheek

Plaatsen in kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Een familie- en een keukenbarak met op de voorgrond een moestuintje Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1960-1968

Een familie- en een keukenbarak met op de voorgrond een moestuintje Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1960-1968

Foto met zicht op een familie- en een keukenbarak (rechts) in woonoord Schattenberg

Bewijs van ontvangst De Burgemeester van Amsterdam verklaart, dat door: Waterman, I. onder bovenstaand nummer is ingediend een verklaring voor de vaststelling van een gemengd huwelijk op: 1942-09-29. Plaats: Amsterdam

Bewijs van ontvangst De Burgemeester van Amsterdam verklaart, dat door: Waterman, I. onder bovenstaand nummer is ingediend een verklaring voor de vaststelling van een gemengd huwelijk op: 1942-09-29. Plaats: Amsterdam

Verklaring betreffende het gemengd huwelijk van I. Waterman

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-29 Onderwerp: Bevestiging ontvangst en bedankje pakket

Van: Hoorn, van, H. Aan: Medema, fam. Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-01-29 Onderwerp: Bevestiging ontvangst en bedankje pakket

Briefkaart van Henriette van Hoorn aan fam. Medema vanuit kamp Westerbork

Repatriëring uit Nederlands-Indië

Repatriëring Indische Nederlanders

Religieus leven kamp Westerbork

Joodse huwelijken kamp Westerbork

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 3 maart 1944 - Auschwitz

Industriebarakken kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Gekochte vrijstellingen kamp Westerbork

Puttkammer Sperre kamp Westerbork

Perioden kamp Westerbork

Januari 1950 t/m februari 1951

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Activiteiten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Educatie Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Wisselexposities Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Publicaties Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Herinrichtingen terrein kamp Westerbork

Ontstaan Herinneringscentrum Kamp Westerbork

PR Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Wetenschappelijk onderzoek Herinneringskamp Westerbork

Beleid Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Contacten Herinneringscentrum Kamp Westerbork met overheden

Basisexposities Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Internationale samenwerking Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Publieksonderzoek Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Uitbreidingen Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Nationale samenwerking Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Projecten Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Contacten met kampoverlevenden

Katholieke Joden kamp Westerbork

LGBTQ+ gemeenschap kamp Westerbork

Militair Gezag kamp Westerbork

Protestante Joden kamp Westerbork

Islamitische Molukkers kamp Westerbork

RMS aanhangers Woonoord Schattenberg

Pela dorpsverbanden kamp Westerbork

Communistische Joden kamp Westerbork

Contactcommissie

Auditief beperkte gevangenen kamp Westerbork

Gemengd gehuwde Joden kamp Westerbork

Portugese Joden kamp Westerbork

Groep Onbekende Kinderen

Politieke gevangenen kamp Westerbork

Visueel beperkte gevangenen kamp Westerbork

Lichamelijk gehandicapte gevangenen kamp Westerbork

Prominente NSB'ers Interneringskamp Westerbork

Buitenlandse Joden kamp Westerbork

Binnenlandse Strijdkrachten kamp Westerbork

Orthodoxe Joden kamp Westerbork

Verstandelijk beperkte gevangenen kamp Westerbork

Barneveld Joden kamp Westerbork

Verzet kamp Westerbork

Waffen-SS'ers Interneringkamp Westerbork

Sinti & Roma en woonwagenbewoners kamp Westerbork

Palestina Pioniers kamp Westerbork

Joodse Ordedienst

Niet-Joodse gevangenen doorgangskamp Westerbork

Keiezen kamp Westerbork

Alte Lagerinsassen

Nederlandse leger kamp Westerbork

Gruppe Bühne

Joodse Raad kamp Westerbork

Katholieke Molukkers kamp Westerbork

Groep Leasa

Oppakken en verzamelen

Arrestaties

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Stammliste in kamp Westerbork

Kamporganisatie kamp Westerbork

Machtsverhoudingen in kamp Westerbork

Barakleiding in kamp Westerbork

Kampraad Woonoord Schattenberg

Spoorlijn kamp Westerbork

Smalspoor kamp Westerbork

Transport 2 februari 1943 - Auschwitz

Transport 27 juli 1942 - Auschwitz

Transport 24 augustus 1942 - Auschwitz

Transport 19 mei 1944 - Auschwitz

Van: Kleerekooper, A.B. Aan: Reens, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-21 Onderwerp: bedankje

Van: Kleerekooper, A.B. Aan: Reens, A. Plaats: Amsterdam Datum: 1943-01-21 Onderwerp: bedankje

Briefkaart van A.B. Kleerekooper aan A. Reens vanuit Amsterdam

Nan Henrivan Raalte

Nan Henri
van Raalte