In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Dienstbereiche

Dienstbereich Verwaltung

Een keukenbarak&nbsp; Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1956-1965 Na de invoering van de zelfzorg, werden bij de woon- en familiebarakken keukenbarakken geplaatst en werd de Centrale Keuken opgeheven.

Een keukenbarak&nbsp; Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1956-1965 Na de invoering van de zelfzorg, werden bij de woon- en familiebarakken keukenbarakken geplaatst en werd de Centrale Keuken opgeheven.

Foto van een keukenbarak in het woonoord Schattenberg

Joods leven na de Tweede Wereldoorlog

Oorlogsweeskinderen

Oorlogspleegkinderen

Specifieke groepen kampbewoners

Katholieke Joden kamp Westerbork

Specifieke razzia's in Nederland

Razzia 20 juni 1943

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Blauwe stempel

Schijnwereld van kamp Westerbork

Kennis van de vernietigingen in het Oosten

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 36

Barak 10

Drie uittreksels uit het register van de burgelijke stand der gemeente 's Gravenhage mbt het overlijden van: Drees, Esther; Koekoek, Simon en Koekoek, Joseph te Auschwitz.

Bewijs van overlijden uit het bevolkingsregister van Den Haag van drie personen uit het gezin Koekoek

Van: (Koekoek) Joseph&nbsp; Aan: Beste moeder en andere bekenden&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Onderwerp: beschrijving van situatie; vertrek bij Staatsspoor (Den Haag); aankomst; begeleiding bewakers en voettocht van anderhalf uur; ontvangst in kamp Westerbork; verdere reis 56 uur. Bijz.: brief is overgeschreven van het origineel.&nbsp;&nbsp;

Van: (Koekoek) Joseph&nbsp; Aan: Beste moeder en andere bekenden&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Datum: 1942&nbsp; Onderwerp: beschrijving van situatie; vertrek bij Staatsspoor (Den Haag); aankomst; begeleiding bewakers en voettocht van anderhalf uur; ontvangst in kamp Westerbork; verdere reis 56 uur. Bijz.: brief is overgeschreven van het origineel.&nbsp;&nbsp;

Brief van Joseph Koekoek aan zijn moeder en bekenden vanuit kamp Westerbork

Het verplaatsen van een keukenbarak (3a), van het Heidekamp naar Schattenberg&nbsp; Woonoord Schattenberg Schaal: 1:100 en 1:2000&nbsp; Datum: 1955-1960 Opmerking; de barak werd voor barak 3 en tussen de barakken 4 en 5 geplaatst.

Het verplaatsen van een keukenbarak (3a), van het Heidekamp naar Schattenberg&nbsp; Woonoord Schattenberg Schaal: 1:100 en 1:2000&nbsp; Datum: 1955-1960 Opmerking; de barak werd voor barak 3 en tussen de barakken 4 en 5 geplaatst.

Georg David SallyReiss

Georg David Sally
Reiss