In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Bewaking kamp Westerbork

Nederlandse politie kamp Westerbork

Politiebataljon Amsterdam kamp Westerbork

Marechaussee kamp Westerbork

Joodse werkkampen

Dag en nacht-Joodse werkkampen

Voedselvoorziening kamp Westerbork

Voedselpakketten kamp Westerbork

Ritueel eten kamp Westerbork

Organisatie voedselvoorziening kamp Westerbork

Voedselleveranciers

Smokkelen voedsel naar kamp Westerbork

Organiseren voedsel door gevangenen

Voedselhoeveelheden gevangenen kamp Westerbork

Maaltijden kamp Westerbork

Zelfzorgregeling Woonoord Schattenberg

Deportatie vanuit kamp Westerbork

Samenstelling transportlijsten kamp Westerbork

Reisverloop vanuit kamp Westerbork

Deutsche Reichsbahn en de deportatie vanuit kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen en de deportatie vanuit kamp Westerbork

Transportbegeleiding vanuit kamp Westerbork

Deportatie naar kamp Westerbork

Nederlandse Spoorwegen en de deportatie naar kamp Westerbork

Aankomst in kamp Westerbork

Reisverloop naar kamp Westerbork

Vrijstellingen van deportatie naar kamp Westerbork

Opsporing vermiste personen

Informatiebureau van het Rode Kruis

Joodse Raad Cartotheek

Plaatsen in kamp Westerbork

Appèlplaats kamp Westerbork

Post kamp Westerbork

Ontvangen post kamp Westerbork

Kampleven Westerbork

Verhuizen binnen kamp Westerbork

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Bevrijdingsacties kamp Westerbork

Bevrijdingsplan Dominee Ader

Ziekenhuisbarakken

Diëtiek

Kinderafdeling

Orthopedische instrumentenmakerij

Pedicure

Apotheek

Medisch laboratorium

Polikiniek

Tandarts

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 8 juni 1943 - Sobibor

Industriebarakken kamp Westerbork

Metaalsloperij kamp Westerbork

Bewarings- en Verblijfskampen

Bewarings- en Verblijfskamp Vught

Perioden kamp Westerbork

Januari 1950 t/m februari 1951

Joodse gemeenten in Zuid-Holland

Joodse gemeente Ridderkerk

Specifieke groepen kampbewoners

Protestante Joden kamp Westerbork

Verstandelijk beperkte gevangenen kamp Westerbork

Lichamelijk gehandicapte gevangenen kamp Westerbork

Visueel beperkte gevangenen kamp Westerbork

Auditief beperkte gevangenen kamp Westerbork

Alte Lagerinsassen

Niet-Joodse gevangenen doorgangskamp Westerbork

Prominente NSB'ers Interneringskamp Westerbork

Nederlandse leger kamp Westerbork

Orthodoxe Joden kamp Westerbork

LGBTQ+ gemeenschap kamp Westerbork

Gruppe Bühne

Waffen-SS'ers Interneringkamp Westerbork

Groep Leasa

Islamitische Molukkers kamp Westerbork

RMS aanhangers Woonoord Schattenberg

Keiezen kamp Westerbork

Katholieke Molukkers kamp Westerbork

Pela dorpsverbanden kamp Westerbork

Communistische Joden kamp Westerbork

Groep Onbekende Kinderen

Politieke gevangenen kamp Westerbork

Portugese Joden kamp Westerbork

Gemengd gehuwde Joden kamp Westerbork

Sinti & Roma en woonwagenbewoners kamp Westerbork

Verzet kamp Westerbork

Palestina Pioniers kamp Westerbork

Buitenlandse Joden kamp Westerbork

Contactcommissie

Joodse Raad kamp Westerbork

Katholieke Joden kamp Westerbork

Strafgevangenen kamp Westerbork

Strafbarakken

Vrijstellingen van deportatie vanuit kamp Westerbork

Stammliste in kamp Westerbork

Transport 2 februari 1943 - Auschwitz

GompelRabbie

Gompel
Rabbie