In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp, De Vecht), kamer 10 Onderwerp: man duwt een lorrie.&nbsp; Tekst: terug naar onze jongensjaren ‘Zand’ voort.

Plaats: Dalfsen (Joods werkkamp, De Vecht), kamer 10 Onderwerp: man duwt een lorrie.&nbsp; Tekst: terug naar onze jongensjaren ‘Zand’ voort.

Tekening gemaakt in het Joodse werkkamp De Vecht

Bewijs Kruimink, Rudolf Maurits, is voorlopig teruggesteld van transport, samen met zijn moeder Saartje Datum: 1942-10-22 Plaats: Westerbork, kamp

Bewijs Kruimink, Rudolf Maurits, is voorlopig teruggesteld van transport, samen met zijn moeder Saartje Datum: 1942-10-22 Plaats: Westerbork, kamp

Vrijstelling van transport voor Rudolf Maurits Kruimink en moeder Saartje

Joodse gemeenschappen in Nederland

Joodse gemeenten in Groningen

Joodse gemeente Haren

Joodse gemeente Appingedam

Joodse gemeente Woldendorp

Joodse gemeente Zuidbroek

Joodse gemeente Zuidhorn

Joodse gemeente Noordbroek

Joodse gemeente Onstwedde

Joodse gemeenschap Bareveld

Joodse gemeenschap Bedum

Joodse gemeente Oude Pekela

Joodse gemeente Bourtange

Joodse gemeente Loppersum

Joodse gemeente Leek

Joodse gemeente Garrelsweer

Joodse gemeente Bellingwolde

Joodse gemeente Garsthuizen

Joodse gemeente Borgsweer

Joodse gemeente Grijpskerk

Joodse gemeente Delfzijl

Joodse gemeente Groningen

Joodse gemeente Leens

Joodse gemeenschap Veendam

Joodse gemeente Siddeburen

Joodse gemeente Ulrum

Joodse gemeente Slochteren

Joodse gemeente Uithuizen

Joodse gemeente Stadskanaal

Joodse gemeente Stedum

Joodse gemeente Ten Boer

Joodse gemeente Wildervank

Mokum van het Noorden

Joodse gemeente Ter Apel

Van: Blik, B (Marie Samson) en Samson-Polak, A. Aan: Fluck, mevrouw Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05/06 Onderwerp: internering moeder; bij elkaar blijven van gezin. Ben, Marie haar echtgenoot is er nog.

Van: Blik, B (Marie Samson) en Samson-Polak, A. Aan: Fluck, mevrouw Plaats: Amsterdam Datum: 1943-05/06 Onderwerp: internering moeder; bij elkaar blijven van gezin. Ben, Marie haar echtgenoot is er nog.

Brief van het Rode Kruis van B. Blik (Marie Samson) en A. Samson-Polak aan mevrouw Fluck vanuit kamp Westerbork

Bewijs Kruimink-van Dam, Saartje, barak 72, is voorlopig teruggesteld van transport, samen met haar zoon Rudolf Datum: 1942-10-22 Plaats: Westerbork, kamp

Bewijs Kruimink-van Dam, Saartje, barak 72, is voorlopig teruggesteld van transport, samen met haar zoon Rudolf Datum: 1942-10-22 Plaats: Westerbork, kamp

Vrijstelling van transport voor Saartje Kruimink-van Dam en zoon Rudolf

Op basis van informatie uit een politierapport is het volgende bekend: Bernard Abram is rond 21 mei 1943, vermoedelijk 's nachts, ter hoogte van Naarden uit een transporttrein gesprongen, in een sloot terecht gekomen en vervolgens overleden. redactie Joods Monument

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 71

Van: Kors (gezin) Datum: 1950-10-29 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp; Onderwerp: onderweg naar kamp Schattenberg.

Van: Kors (gezin) Datum: 1950-10-29 Plaats: Westerbork, kamp (repatriëring)&nbsp; Onderwerp: onderweg naar kamp Schattenberg.

SimcheMinzer

Simche
Minzer