In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Plaatsen in kamp Westerbork

Commandantswoning

Mededeling/Lijst/Gebed gebruikt in kamp Westerbork&nbsp;

Mededeling/Lijst/Gebed gebruikt in kamp Westerbork&nbsp;

Mededeling/Lijst/Gebed gebruikt in kamp Westerbork

Lijst van urnen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: lijst van 50 urnen die naar Amsterdam worden verzonden.

Lijst van urnen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: lijst van 50 urnen die naar Amsterdam worden verzonden.

Lijst voor urnen die naar Amsterdam worden verzonden vanuit kamp Westerbork

Lijst van overlijden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06 Onderwerp: personen overleden in april 1943 in kamp Westerbork.

Lijst van overlijden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06 Onderwerp: personen overleden in april 1943 in kamp Westerbork.

Lijst van personen overleden in kamp Westerbork in april 1943

Lijst met 268 namen&nbsp; Vermeld wordt naam; voornamen; geboortedatum; geboorteplaats en nationaliteit. Vermoedelijk lijst met namen van omgekomen Joden uit de gemeente Winschoten.&nbsp;&nbsp;

Lijst met 268 namen&nbsp; Vermeld wordt naam; voornamen; geboortedatum; geboorteplaats en nationaliteit. Vermoedelijk lijst met namen van omgekomen Joden uit de gemeente Winschoten.&nbsp;&nbsp;

Lijst met namen van vermoorde Joden uit Winschoten

lijst van overlijden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06 Onderwerp: personen overleden in mei/ juni 1943 in kamp Westerbork.

lijst van overlijden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06 Onderwerp: personen overleden in mei/ juni 1943 in kamp Westerbork.

Lijst van personen in kamp Westerbork overleden in mei en juni 1943

Lijst met data en aantal personen&nbsp; Abgegangene Transport aus der Lager Westerbork Periode: 1942-1944

Lijst met data en aantal personen&nbsp; Abgegangene Transport aus der Lager Westerbork Periode: 1942-1944

Lijst met data en aantal personen gedeporteerd vanuit kamp Westerbork

Lijst met namen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: in het kamp overleden personen in de periode april/mei 1943.

Lijst met namen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: in het kamp overleden personen in de periode april/mei 1943.

Lijst met de namen van personen die in 1943 in kamp Westerbork zijn overleden

Lijst met de namen van overleden personen Van: Büro Dr. Wachtel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: overleden in het kamp in mei 1943.

Lijst met de namen van overleden personen Van: Büro Dr. Wachtel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: overleden in het kamp in mei 1943.

Lijst met namen van personen in kamp Westerbork overleden in mei 1943

Lijst met namen van geboren en overleden &nbsp;personen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: geboorte en overlijden in het kamp.

Lijst met namen van geboren en overleden &nbsp;personen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: geboorte en overlijden in het kamp.

Lijst met namen van personen geboren en overleden in augustus 1943 in kamp Westerbork

Lijst met overzicht van transporten uit Westerbork Het betreft de uitgaande transporten van 1942 naar Auschwitz met enige details.

Lijst met overzicht van transporten uit Westerbork Het betreft de uitgaande transporten van 1942 naar Auschwitz met enige details.

Lijst met overzichten van deportaties uit kamp Westerbork in 1942

Lijst betreffende crematies Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-15 Van: Vries, de, L., Bestattungswesen Aan: Lenz, Dhr., Zeichenburo Bauleitung Betreft de dagen waarop het crematorium in gebruik is geweest tussen 1943-04-15 en 1943-06-04 en het aantal crematies op die dagen.

Lijst betreffende crematies Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-06-15 Van: Vries, de, L., Bestattungswesen Aan: Lenz, Dhr., Zeichenburo Bauleitung Betreft de dagen waarop het crematorium in gebruik is geweest tussen 1943-04-15 en 1943-06-04 en het aantal crematies op die dagen.

Lijst

Medische en algemeene raadgevingen: bevat een opsomming van medische adviezen, medicijnen en dergelijke.&nbsp; Lijst van artikelen aanbevelenswaardig om mede te nemen: bevat een opsomming met onder andere kleding, toiletartikelen en dergelijke benodigdheden. De opsomming van de artikelen is onderverdeeld in algemeen, vrouwen/meisjes en mannen/jongens.&nbsp;

Medische en algemeene raadgevingen: bevat een opsomming van medische adviezen, medicijnen en dergelijke.&nbsp; Lijst van artikelen aanbevelenswaardig om mede te nemen: bevat een opsomming met onder andere kleding, toiletartikelen en dergelijke benodigdheden. De opsomming van de artikelen is onderverdeeld in algemeen, vrouwen/meisjes en mannen/jongens.&nbsp;

Lijst van artikelen om mee te nemen naar kamp Westerbork

In kamp Westerbork gesloten huwelijken Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: gesloten huwelijken in de periode januari-april 1943.

In kamp Westerbork gesloten huwelijken Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943 Onderwerp: gesloten huwelijken in de periode januari-april 1943.

Lijst met in kamp Westerbork gesloten huwelijken in 1943

Lijst met kinderen van 1 tot 4 jaar en kinderen van 5 jaar. Plaats: kamp Westerbork Datum: 1944 Mogelijk gaat het om peuters, die door S. Boas-Prins zijn verzorgt in de crèche, barak 96.

Lijst met kinderen van 1 tot 4 jaar en kinderen van 5 jaar. Plaats: kamp Westerbork Datum: 1944 Mogelijk gaat het om peuters, die door S. Boas-Prins zijn verzorgt in de crèche, barak 96.

Lijst met namen van peuters en kinderen in kamp Westerbork

Crematorium Betriebsbuch Westerbork, kamp Blauw schriftje met daarin gegevens over het crematorium in Kamp Westerbork. Gegevens over datum, begin en einde in bedrijfstelling, aantal crematies, volgnummer en gegevens over het verbruikte aantal kolen. Van: 1943-03-13 tot en met 1943-09-04

Crematorium Betriebsbuch Westerbork, kamp Blauw schriftje met daarin gegevens over het crematorium in Kamp Westerbork. Gegevens over datum, begin en einde in bedrijfstelling, aantal crematies, volgnummer en gegevens over het verbruikte aantal kolen. Van: 1943-03-13 tot en met 1943-09-04

Crematorium Betriebsbuch

Gezondheidszorg kamp Westerbork

Sterfte kamp Westerbork

Zelfmoorden kamp Westerbork

Uitvaart kamp Westerbork

Kindersterfte kamp Westerbork

Van: Boezeman, Dr. Aan: verschillende bewoners Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1941-02-10 Onderwerp: bewoners die in aanmerking komen voor een bril of nieuwe glazen.

Van: Boezeman, Dr. Aan: verschillende bewoners Plaats: Westerbork, Centraal Vluchtelingenkamp Datum: 1941-02-10 Onderwerp: bewoners die in aanmerking komen voor een bril of nieuwe glazen.

lijst met namen van bewoners die in aanmerking komen voor een (nieuwe) bril of glazen

Van: Dienst Bureel kampintendant Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp/ Westerbork, Interneringskamp Onderwerp: repatriëring van bevrijdde kampgevangenen (behalve Dirk Warnaar) naar Rotterdam.&nbsp;

Van: Dienst Bureel kampintendant Aan: wie het betreft Plaats: Westerbork, kamp/ Westerbork, Interneringskamp Onderwerp: repatriëring van bevrijdde kampgevangenen (behalve Dirk Warnaar) naar Rotterdam.&nbsp;

Lijst van personen die op 18 juni 1945 vanuit kamp Westerbork worden gerepatrieerd naar Rotterdam

Van: de Joodse Raad in Den Haag Aan: van der Horst, A. (medewerker) Plaats: Den Haag Datum: 1942-11-01 Onderwerp: namen van medewerkers van de Joodse Raad in Den Haag, die zijn ingeroosterd voor de nachtdienst tot en met 19 december 1942.

Van: de Joodse Raad in Den Haag Aan: van der Horst, A. (medewerker) Plaats: Den Haag Datum: 1942-11-01 Onderwerp: namen van medewerkers van de Joodse Raad in Den Haag, die zijn ingeroosterd voor de nachtdienst tot en met 19 december 1942.

Lijst met namen van medewerkers van de Joodse Raad in Den Haag, die zijn ingeroosterd voor de nachtdienst

Documentatie Verloren Transport Bevat de route die het transport heeft afgelegd, een lijst met namen van passagiers die onderweg zijn overleden.

Documentatie Verloren Transport Bevat de route die het transport heeft afgelegd, een lijst met namen van passagiers die onderweg zijn overleden.

Documentatie over het transport Bergen-Belsen-Tröbitz

Lijst van personen die behoorden tot de Barneveldgroep. Er wordt aangegeven wie in de Biezen en wie in de Schaffelaar verbleef. Ook gegevens over uitwisseling naar Zwitserland. Datum: 1943-1945

Lijst van personen die behoorden tot de Barneveldgroep. Er wordt aangegeven wie in de Biezen en wie in de Schaffelaar verbleef. Ook gegevens over uitwisseling naar Zwitserland. Datum: 1943-1945

gegevens over personen die in Barneveld woonachtig waren en naar Zwitserland zijn uitgewisseld

Namenlijst. Lijst met namen van personeel in het kamp en anderen. Onderwerp: collaboratie van commandanten, bewakers en Joodse dienstleiders; niet-Joods personeel; marechaussee en direct betrokkenen extern bij de deportatie van Joden uit kamp Westerbork.

Namenlijst. Lijst met namen van personeel in het kamp en anderen. Onderwerp: collaboratie van commandanten, bewakers en Joodse dienstleiders; niet-Joods personeel; marechaussee en direct betrokkenen extern bij de deportatie van Joden uit kamp Westerbork.

Namenlijst van personen die zouden hebben gecollaboreerd met de Duitse bezetter van kamp Westerbork

Barak 64

Weeshuis

Lijst met de namen van overleden personen Van: Büro Dr. Wachtel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: overleden personen in mei 1943.

Lijst met de namen van overleden personen Van: Büro Dr. Wachtel Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-05 Onderwerp: overleden personen in mei 1943.

MozesFrankenhuis

Mozes
Frankenhuis