We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Sonder-Ausweis&nbsp; De Groot, Benjamin, 14-7-14, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; De Groot, Benjamin, 14-7-14, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Benjamin de Groot

Sonder-Ausweis Theeboom, Simon, 17-11-20, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonder-Ausweis Theeboom, Simon, 17-11-20, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonderausweis van Simon Theeboom

Sonder-Ausweis&nbsp; Schrijver, Samuel, 7-5-22, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung.

Sonder-Ausweis&nbsp; Schrijver, Samuel, 7-5-22, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung.

Sonderausweis van Samuel Schrijver

Sonder-Ausweis&nbsp; Hirschel, Meijer, 14-10-12, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis&nbsp; Hirschel, Meijer, 14-10-12, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Meijer Hirschel

Sonder-Ausweis&nbsp; Harschel, Meijer, 11-12-06, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis&nbsp; Harschel, Meijer, 11-12-06, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Meijer Harschel

Sonder-Ausweis&nbsp; Metzelaar, Simon, 21-5-20, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis&nbsp; Metzelaar, Simon, 21-5-20, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Simon Metzelaar

Sonder-Ausweis&nbsp; Scheffer, Sally, 8-11-16, B4 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis&nbsp; Scheffer, Sally, 8-11-16, B4 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Sally Scheffer

Sonder-Ausweis Vogel, Celine, 24-3-22, B14 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis Vogel, Celine, 24-3-22, B14 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Celine Vogel

Sonder-Ausweis&nbsp; Spreekmeester, Leendert, 18-12-92, B6 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis&nbsp; Spreekmeester, Leendert, 18-12-92, B6 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Leendert Spreekmeester

Sonder-Ausweis Krujer, Zilpa, 30-10-18, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonder-Ausweis Krujer, Zilpa, 30-10-18, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonderausweis van Zilpa Kruijer

Sonder-Ausweis Wijel, Eva, 20-9-13, B16 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonder-Ausweis Wijel, Eva, 20-9-13, B16 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2). Gültig bis: nur in O.D. Begleitung.

Sonderausweis van Eva Weijel

Sonder-Ausweis Samson-Holzer, Cerline, 28-3-02 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten. Gültig bis auf Weiteres

Sonder-Ausweis Samson-Holzer, Cerline, 28-3-02 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten. Gültig bis auf Weiteres

Sonderausweis van Cerline Samson-Holzer

Sonder-Ausweis Blankenstein (Vissel), Hendrika, 27-9-28 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten.&nbsp; Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis Blankenstein (Vissel), Hendrika, 27-9-28 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten.&nbsp; Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Hendrika Blankenstein (Vissel)

Sonder-Ausweis d'Ancona, Jacob, 18-12-12, B15 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Kommandantur, ar. Haeuser Arbeiten zu verrichten. Gültig bis auf Weiteres

Sonder-Ausweis d'Ancona, Jacob, 18-12-12, B15 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Kommandantur, ar. Haeuser Arbeiten zu verrichten. Gültig bis auf Weiteres

Sonderausweis van Jacob d'Ancona

Groepsfoto van Gemmeker, Frau Hassel, Aus der Funten en Fraulein Winkelkamper in de woning van de kampcommandant.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944 V.l.n.r.: Fraulein Winkelkamper (secretaresse Aus der Funten); Aus der Funten; Frau Hassel; A.K. Gemmeker.

Groepsfoto van Gemmeker, Frau Hassel, Aus der Funten en Fraulein Winkelkamper in de woning van de kampcommandant.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-1944 V.l.n.r.: Fraulein Winkelkamper (secretaresse Aus der Funten); Aus der Funten; Frau Hassel; A.K. Gemmeker.

Foto van een gezelschap in de woning van de kampcommandant

Sonder-Ausweis Oberlander-Wittmann, Lilli, 30-10-98 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten. Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis Oberlander-Wittmann, Lilli, 30-10-98 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten. Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Lilli Oberlander-Wittmann

Sonder-Ausweis&nbsp; Behr, Benjamin, 27-2-11, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis&nbsp; Behr, Benjamin, 27-2-11, B21 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 6). Gültig nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Benjamin Behr

Sonder-Ausweis Konijn, Henriette, 16-6-08, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonder-Ausweis Konijn, Henriette, 16-6-08, B5 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: allen Betrieben Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: nur in O.D. Begleitung

Sonderausweis van Henriette Konijn

Van: Wijnberg, Simon Geboren: 1898-05-10, barak 72 Gruppe/Groep: 8, Dienstbereich 2 (garage) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-30

Van: Wijnberg, Simon Geboren: 1898-05-10, barak 72 Gruppe/Groep: 8, Dienstbereich 2 (garage) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-30

Arbeitskarte van Simon Wijnberg

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen-Wolff, Gisa, 6-7-10, B18 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonder-Ausweis&nbsp; Cohen-Wolff, Gisa, 6-7-10, B18 ist berechtigt das Lager Westerbork zu verlassen, um in: Bauernhof Arbeiten zu verrichten (DB 2).&nbsp; Gültig bis: Auf Weiteres

Sonderausweis van Gisa Cohen-Wolff

Sonder-Ausweis&nbsp; Van: Wijnberg, Simon&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 72 Datum: 1944-07- Tot 1944-07-21 gerechtigd voor de Alg. Baudienst, Dienstbereich 2, buiten zijn eigen barak te begeven.&nbsp;

Sonder-Ausweis&nbsp; Van: Wijnberg, Simon&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp, barak 72 Datum: 1944-07- Tot 1944-07-21 gerechtigd voor de Alg. Baudienst, Dienstbereich 2, buiten zijn eigen barak te begeven.&nbsp;

Sonderausweis van Simon Wijnberg

Aan: Friedheim-Maass, J. S.,&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Geboren: 1881-05-04 Datum: 1943-04-30 (poststempel) Plaats van verzending: Hilversum&nbsp; Onderwerp: ontvangstbewijs verzenden van een pakket met op de achterkant een beschrijving van de inhoud.

Aan: Friedheim-Maass, J. S.,&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Geboren: 1881-05-04 Datum: 1943-04-30 (poststempel) Plaats van verzending: Hilversum&nbsp; Onderwerp: ontvangstbewijs verzenden van een pakket met op de achterkant een beschrijving van de inhoud.

Bewijs van ontvangst voor verzonden pakket naar kamp Westerbork

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-31 Onderwerp: algemene order betr. regeling wasgoed voor de buiten- en binnenbewaking; de rest van het kamp en NSB; overig personeel; het oude kamp; merken van het wasgoed. De chef van de wasserij is oud kampgevangene Levie Meents.

Van: Kockx, Th. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-05-31 Onderwerp: algemene order betr. regeling wasgoed voor de buiten- en binnenbewaking; de rest van het kamp en NSB; overig personeel; het oude kamp; merken van het wasgoed. De chef van de wasserij is oud kampgevangene Levie Meents.

Order (algemeen) nummer 3 van Th. Kockx betreft de regeling van het wasgoed

Van: Dina Aan: Rudi Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-02 Onderwerp: vraag om fruit, deze week zullen er geen transporten gaan.

Van: Dina Aan: Rudi Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-08-02 Onderwerp: vraag om fruit, deze week zullen er geen transporten gaan.

Meijer MarcusCohen

Meijer Marcus
Cohen