We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Van: Hoffman, L. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-07-10 Onderwerp: overtreding: tegen de regels in, werd brood overhandigd aan geïnterneerden die op boerderij de Weerd werkzaam waren.

Van: Hoffman, L. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-07-10 Onderwerp: overtreding: tegen de regels in, werd brood overhandigd aan geïnterneerden die op boerderij de Weerd werkzaam waren.

Rapport van L. Hoffman aan J.G. Buijvoets over een overtreding op het gebied van voedselverstrekking

Van: Smid, H. Sector Commandant Gezagstroepen Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-13 Onderwerp: bij controle bleken geïnterneerden ongeoorloofd aardappels te eten en dikke pap. De boerin die dit eten had verstrekt, moest alles onmiddellijk in het varkenskot gooien. De bewakers zeiden er niet van op de hoogte te zijn dat dit verboden was.

Van: Smid, H. Sector Commandant Gezagstroepen Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-09-13 Onderwerp: bij controle bleken geïnterneerden ongeoorloofd aardappels te eten en dikke pap. De boerin die dit eten had verstrekt, moest alles onmiddellijk in het varkenskot gooien. De bewakers zeiden er niet van op de hoogte te zijn dat dit verboden was.

Rapport van H. Smid aan J.G. Buijvoets over verboden voeding van gedetineerden tijdens het werk op locatie

Weekoverzicht vluchtelingenoord Reuver van 13-02-1939 tot 19-02-1939.&nbsp; Datum: 1939-02-20 Onderwerp: Onder andere vermeld de namen van personen die binnenkwamen of vertrokken (mutaties).

Weekoverzicht vluchtelingenoord Reuver van 13-02-1939 tot 19-02-1939.&nbsp; Datum: 1939-02-20 Onderwerp: Onder andere vermeld de namen van personen die binnenkwamen of vertrokken (mutaties).

Rapport van een week in het Vluchtelingenkamp Reuver

Van: het hoofd van de P.O.D. te Emmen Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Emmen Datum: 1945-06-19 Onderwerp: het doen toekomen van een afschrift van een verklaring van H. Lubbers over het verstrekken van voedsel aan gedetineerden.

Van: het hoofd van de P.O.D. te Emmen Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Emmen Datum: 1945-06-19 Onderwerp: het doen toekomen van een afschrift van een verklaring van H. Lubbers over het verstrekken van voedsel aan gedetineerden.

Brief over het toesturen van een afschrift over het verstrekken van voedsel aan gedetineerden

Buitenopname. Vooraanzicht van de schouwburg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1965-1970

Buitenopname. Vooraanzicht van de schouwburg. Plaats: woonoord Schattenberg Datum: 1965-1970

Foto van het vooraanzicht van de schouwburg, voormalige synagoge en registratiezaal

Van: Sluijter, S. Aan: Fam. van Ottenbrugge Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-31 Onderwerp: verzoek van de heer Zomerplaag om te berichten dat hij morgen naar Bergen-Belsen vertrekt en vol goede moed is.

Van: Sluijter, S. Aan: Fam. van Ottenbrugge Plaats: Amsterdam Datum: 1944-01-31 Onderwerp: verzoek van de heer Zomerplaag om te berichten dat hij morgen naar Bergen-Belsen vertrekt en vol goede moed is.

Briefkaart van S. Sluijter aan familie van Ottenbrugge vanuit Amsterdam

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-10-27 Onderwerp: verzoek om een kamertje af te laten timmeren op de kampboerderij, voor extra bewaking/controle 's nachts van een op de kampboerderij gedetacheerde gedetineerde, die voor het vee moet zorgen. Naast bewoner Zielke en kamertje voor zijn zwager (Abraham) Cossen (oud-kampgevangenen).

Van: Huisman, G.K. Aan: Buijvoets, J.G. Plaats: Westerbork, Interneringskamp Datum: 1945-10-27 Onderwerp: verzoek om een kamertje af te laten timmeren op de kampboerderij, voor extra bewaking/controle 's nachts van een op de kampboerderij gedetacheerde gedetineerde, die voor het vee moet zorgen. Naast bewoner Zielke en kamertje voor zijn zwager (Abraham) Cossen (oud-kampgevangenen).

Verzoek van G.K. Huisman aan J.G. Buijvoets voor het aftimmeren van een kamertje op de kampboerderij

Van: Rager, R. Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 2006 Onderwerp: restanten van het pomphuis; beplanting rond het Heidelager; 200 werknemers; 4 woonbarakken; kantinebarak met biljart; kok-beheerder, vier vrouwelijke hulpkrachten in de keuken; knecht, manusje van alles, onderhoud; schoonmaken kookketels, bevorderd tot hulp-kok; kamer in de keuken barak voor de hulp-kok, de kok en zijn vrouw; bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp; binnenkomend transport; uitvoering aria's door Justus Bonn, die waarschijnlijk ook in het kamp heeft opgetreden…

Van: Rager, R. Aan: wie het betreft Plaats: Amsterdam Datum: 2006 Onderwerp: restanten van het pomphuis; beplanting rond het Heidelager; 200 werknemers; 4 woonbarakken; kantinebarak met biljart; kok-beheerder, vier vrouwelijke hulpkrachten in de keuken; knecht, manusje van alles, onderhoud; schoonmaken kookketels, bevorderd tot hulp-kok; kamer in de keuken barak voor de hulp-kok, de kok en zijn vrouw; bouw van het Centraal Vluchtelingenkamp; binnenkomend transport; uitvoering aria's door Justus Bonn, die waarschijnlijk ook in het kamp heeft opgetreden…

Verslag van R. Jager over zijn verblijf als hulpkok in het Heidelager in 1940

Van: Moeder (Mina Polak-Hoogstraal) Aan: Lieve jongen (Salomon)&nbsp; Plaats:&nbsp;Vught, kamp Datum:&nbsp;1943-07 Onderwerp: beschrijving omstandigheden; moeder schrijft over geruchten dat iedereen uit Westerbork doorgestuurd zal worden, ook de OD. Misschien is het een optie dat Salomon in Vught wordt geplaatst voor de werkplaatsen van Philips.

Van: Moeder (Mina Polak-Hoogstraal) Aan: Lieve jongen (Salomon)&nbsp; Plaats:&nbsp;Vught, kamp Datum:&nbsp;1943-07 Onderwerp: beschrijving omstandigheden; moeder schrijft over geruchten dat iedereen uit Westerbork doorgestuurd zal worden, ook de OD. Misschien is het een optie dat Salomon in Vught wordt geplaatst voor de werkplaatsen van Philips.

Brief van Mina Polak-Hoogstraal aan haar zoon Salomon vanuit kamp Vught

Plaatsen in kamp Westerbork

Barak 64

Bagagebarakken kamp Westerbork

Breslauer, Werner Rudolf Een vrouw rust tegen schoven hooi aan.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Breslauer, Werner Rudolf Een vrouw rust tegen schoven hooi aan.&nbsp; Kamp Westerbork, 1943-1944

Uitrusten tegen schoven hooi bij kamp Westerbork

Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Beleid Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Educatief beleid Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Beheer Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Collectie beleid Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Financieel beleid Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Jaarverslagen Herinneringscentrum Kamp Westerbork

Gezin. Het gezin Buijvoets. Foto uit het album van de familie Buijvoets. Interneringskamp Westerbork, jaartal onbekend. Op de achtergrond is barak 75 te zien.

Gezin. Het gezin Buijvoets. Foto uit het album van de familie Buijvoets. Interneringskamp Westerbork, jaartal onbekend. Op de achtergrond is barak 75 te zien.

JulesBorstrok

Jules
Borstrok