In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

"Ik werd met enige kennissen in een bananenwagen gestopt..."

Het treinbord

Een jongen vereeuwigd in hout

Onze Max is een reuzelieve schat…”

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Op deze pagina vind je een overzicht van verhalen over kamp Westerbork. Zo kun je meer te weten komen over personen die in het kamp gevangen zaten of over objecten uit onze collecties. Ook bieden we themaverhalen aan en laten we zien welke locaties in Nederland, direct of indirect, een verbinding hebben met kamp Westerbork. 

Verhalen

Van: Ingenieur der Genie&nbsp; Aan: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1952-03-07&nbsp; Onderwerp: rekening kamp Schattenberg

Van: Ingenieur der Genie&nbsp; Aan: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1952-03-07&nbsp; Onderwerp: rekening kamp Schattenberg

Brief van de Ingenieur der Genie aan het Prov. Elektr. bedrijf Groningen

Van: Prov. Electr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Ingenieur der Genie&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1952-02-09&nbsp; Onderwerp: wijziging transformatorstation Kamp Schattenberg&nbsp; + 5 blz. met aantekeningen

Van: Prov. Electr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Ingenieur der Genie&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1952-02-09&nbsp; Onderwerp: wijziging transformatorstation Kamp Schattenberg&nbsp; + 5 blz. met aantekeningen

Brief van het Prov. Electr. bedrijf Groningen aan de Genie

Van: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Ingenieur der Genie&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1952-11-08&nbsp; Onderwerp: Stroomlevering Kamp Schattenberg&nbsp; Overeenkomst + begeleidende brief

Van: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Aan: Ingenieur der Genie&nbsp; Plaats: Groningen&nbsp; Datum: 1952-11-08&nbsp; Onderwerp: Stroomlevering Kamp Schattenberg&nbsp; Overeenkomst + begeleidende brief

Brief, Overeenkomst Prov. Elektr. bedrijf Groningen aan de Ingenieur der Genie

Van: houtvester Assen&nbsp; Aan: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1953-09-12&nbsp; Onderwerp: Meterhuisje Kamp Schattenberg

Van: houtvester Assen&nbsp; Aan: Prov. Elektr. bedrijf Groningen&nbsp; Plaats: Assen&nbsp; Datum: 1953-09-12&nbsp; Onderwerp: Meterhuisje Kamp Schattenberg

Brief van de Houtvester Assen aan het Prov. Elektr. bedrijf Groningen

Aan: Lierens, A. Van:&nbsp;Lierens, H. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-12 Onderwerp: verzenden van een pakket aan Abraham Lierens, barak 70.

Aan: Lierens, A. Van:&nbsp;Lierens, H. Plaats: Amsterdam Datum: 1942-12 Onderwerp: verzenden van een pakket aan Abraham Lierens, barak 70.

Bewijs van verzending van een pakket aan Abraham Lierens in kamp Westerbork

Van: Gans, Gerard Aan: ouders (I. Gans en G. Gans-Koning), broers en zusters Plaats: Huis van Bewaring, Arnhem Datum: 1942-12-20 Onderwerp: vrijdagmorgen is hij gearresteerd door de Sicherheitspolizei; hij kan er niets meer aan doe en moet vertrouwen hebben in Hem; hij zit nu voor de tweede maal gevangen en verwacht dat zijn straf zwaarder zal zijn; graag zijn standaard pen opsturen en kleding; hij mag eenmaal in de veertien dagen schrijven; toesturen van een kaartje en wat geld; hij kan dan iets uit de kantine kopen, hij krijgt nu allen een klein stukje boter…anders moet hij alleen droog brood eten…

Van: Gans, Gerard Aan: ouders (I. Gans en G. Gans-Koning), broers en zusters Plaats: Huis van Bewaring, Arnhem Datum: 1942-12-20 Onderwerp: vrijdagmorgen is hij gearresteerd door de Sicherheitspolizei; hij kan er niets meer aan doe en moet vertrouwen hebben in Hem; hij zit nu voor de tweede maal gevangen en verwacht dat zijn straf zwaarder zal zijn; graag zijn standaard pen opsturen en kleding; hij mag eenmaal in de veertien dagen schrijven; toesturen van een kaartje en wat geld; hij kan dan iets uit de kantine kopen, hij krijgt nu allen een klein stukje boter…anders moet hij alleen droog brood eten…

Brief van Gerard Gans aan zijn ouders, broers en zusters vanuit het Huis Van Bewaring in Arnhem

Feestdagen kamp Westerbork

Kerstfeest kamp Westerbork

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Mislukt evacuatieplan Westerbork

Kampgeld 25 Cent/25 Gutschen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-1945 Serie CC No. 8267

Kampgeld 25 Cent/25 Gutschen Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-1945 Serie CC No. 8267

Kampgeld Lager Westerbork 25 cent

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent/50 Gutschen, Serie BB No. 2156

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent/50 Gutschen, Serie BB No. 2156

Kampgeld Lager Westerbork 50 cent

Aan: Kortoef-Leijden van Amstel, Sara Datum: 1943-01-23 Plaats: Amsterdam Naar: Westerbork, kamp, barak 65 Onderwerp: verzenden van een pakket.

Aan: Kortoef-Leijden van Amstel, Sara Datum: 1943-01-23 Plaats: Amsterdam Naar: Westerbork, kamp, barak 65 Onderwerp: verzenden van een pakket.

HenriGomperts

Henri
Gomperts