We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor Joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

Calendarium kamp Westerbork

1944

Oktober 1944

Juni 1944

Mei 1944

April 1944

November 1944

September 1944

December 1944

Februari 1944

Maart 1944

Januari 1944

Augustus 1944

Juli 1944

1938

1956

1945

Juli 1945

Augustus 1945

September 1945

Oktober 1945

December 1945

Januari 1945

Februari 1945

Maart 1945

April 1945

Mei 1945

November 1945

Juni 1945

1942

December 1942

Oktober 1942

November 1942

Mei 1942

April 1942

Maart 1942

Februari 1942

September 1942

Augustus 1942

Juli 1942

Juni 1942

Januari 1942

Sonder-ausweis&nbsp; Van: Schrijver, H.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-12

Sonder-ausweis&nbsp; Van: Schrijver, H.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-10-12

Hans Schrijver heeft toestemming om tijdens transportnachten zich buiten zijn woonbarak te begeven

Recept Van: Bosman, Rita Datum: 1944-03-19 Plaats: Westerbork, kamp Beschreven

Recept Van: Bosman, Rita Datum: 1944-03-19 Plaats: Westerbork, kamp Beschreven

Recept voor Rita Bosman

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-12-27&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Openingstijden van kantine i.v.m. inventaris opname.

Mededeling&nbsp; Datum: 1943-12-27&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp&nbsp; Onderwerp: Openingstijden van kantine i.v.m. inventaris opname.

Mededeling over de openingstijden van de kantine in verband met de opname van de inventaris

Programma van Kammer-Musik&nbsp;concert Datum: 27, 28 en 29 mei 1944.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Tussen 20.00 uur en 22.30 uur

Programma van Kammer-Musik&nbsp;concert Datum: 27, 28 en 29 mei 1944.&nbsp; Plaats: Westerbork, kamp Tussen 20.00 uur en 22.30 uur

Programma kamermuziek in kamp Westerbork

Van: de Joodse Raad, Afdeling Utrecht Aan: voor wie het betreft&nbsp; Plaats: Utrecht Datum: 1943-07-30 Onderwerp: ontslag uit kamp Westerbork van Leon Querido; terugkeer naar zijn vrouw in Utrecht, omdat zijn eigen woning in beslag is genomen. Ondertekend door Fritz Elzas van de Joodse Raad, Afdeling Utrecht.

Van: de Joodse Raad, Afdeling Utrecht Aan: voor wie het betreft&nbsp; Plaats: Utrecht Datum: 1943-07-30 Onderwerp: ontslag uit kamp Westerbork van Leon Querido; terugkeer naar zijn vrouw in Utrecht, omdat zijn eigen woning in beslag is genomen. Ondertekend door Fritz Elzas van de Joodse Raad, Afdeling Utrecht.

Verklaring van de Joodse Raad over Leon Querido over ontslag uit kamp Westerbork en een nieuw adres

Aan: Kortoef-Leijden van Amstel, Sara Datum: 1943-05-14 Plaats: Amsterdam Naar: Westerbork, kamp, barak 65 Onderwerp: verzenden van een pakket

Aan: Kortoef-Leijden van Amstel, Sara Datum: 1943-05-14 Plaats: Amsterdam Naar: Westerbork, kamp, barak 65 Onderwerp: verzenden van een pakket

Bewijs van verzending van een pakket aan Sara Kortoef-Leijden van Amstel in kamp Westerbork

1947

1997

Van: Departement van Binnenlandse Zaken, secretaris-generaal Aan: Boas, Salomon Plaats: Apeldoorn Datum: 1943-10-14 Onderwerp: de Beauftragte des Reichskommisars heeft beslist dat Esther Ruth Boas tot de groep Barneveld behoort.

Van: Departement van Binnenlandse Zaken, secretaris-generaal Aan: Boas, Salomon Plaats: Apeldoorn Datum: 1943-10-14 Onderwerp: de Beauftragte des Reichskommisars heeft beslist dat Esther Ruth Boas tot de groep Barneveld behoort.

Brief, Enveloppe van het Departement van Binnenlandse Zaken aan Salomon Boas

Van: Rode Kruis Aan: Schrijver, H. Plaats: Jeruzalem Datum: 1943-10-19 Onderwerp: Inschrijving op lijst van 'Veterans sionistes'

Van: Rode Kruis Aan: Schrijver, H. Plaats: Jeruzalem Datum: 1943-10-19 Onderwerp: Inschrijving op lijst van 'Veterans sionistes'

Brief van Rode Kruis aan H. Schrijver inzake inschrijving op de Veteranenlijst (Zionisten) staat

Van: Alice en Lotte en Eddy Aan: Henny Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-04 Onderwerp: omstandigheden; dagelijks leven; pakketpost; het huwelijk bevalt goed.

Van: Alice en Lotte en Eddy Aan: Henny Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-05-04 Onderwerp: omstandigheden; dagelijks leven; pakketpost; het huwelijk bevalt goed.

Brief van Alice, Lotte en Eddy aan Henny vanuit kamp Westerbork

Kommandantur-Befehl No. 2&nbsp; Datum: 1943-01-14&nbsp; Betreten des Lagers durch deutsche und niederlandische Polizei; Befehle durch deutsche Polizei; Postcontrole; CDK-beambten in barak 66; Strafkompanie

Kommandantur-Befehl No. 2&nbsp; Datum: 1943-01-14&nbsp; Betreten des Lagers durch deutsche und niederlandische Polizei; Befehle durch deutsche Polizei; Postcontrole; CDK-beambten in barak 66; Strafkompanie

Kommandantur-Befehl No. 2

Reisverslag transport: 1942-11-30 uit Westerbork&nbsp; Briefjes werden in het geheim geschreven. Ze werden verstopt in een luchtrooster in een wagon. Bij terugkeer van de trein werden de verslagen uit de trein gehaald, waarna ze werden overgeschreven of overgetypt (o.a. door Bob Cahen). De kopieën (en originelen?) zijn daarna uit het kamp gesmokkeld.

Reisverslag transport: 1942-11-30 uit Westerbork&nbsp; Briefjes werden in het geheim geschreven. Ze werden verstopt in een luchtrooster in een wagon. Bij terugkeer van de trein werden de verslagen uit de trein gehaald, waarna ze werden overgeschreven of overgetypt (o.a. door Bob Cahen). De kopieën (en originelen?) zijn daarna uit het kamp gesmokkeld.

Het transport van Westerbork naar Auschwitz van 30 november 1942

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 246 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Valensa, Klara geb. 25-03-72 overleden te Westerbork op 30-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 246 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Valensa, Klara geb. 25-03-72 overleden te Westerbork op 30-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Klara Valensa

Uitgaande transporten kamp Westerbork

Transport 30 november 1942 - Auschwitz

1940

November 1940

April 1940

Maart 1940

Februari 1940

Januari 1940

Juni 1940

Mei 1940

Juli 1940

December 1940

Oktober 1940

September 1940

Augustus 1940

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 237 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Swaab, Yvonne geb. 22-11-41 overleden te Westerbork op 27-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 237 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Swaab, Yvonne geb. 22-11-41 overleden te Westerbork op 27-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Yvonne Swaab

Van: Mau en Chaja (Waterman) Aan: Mirjam, (Waterman) Plaats: Westerbork, kamp,&nbsp; Datum: 1943-06-18,&nbsp; Onderwerp: dagelijks leven in kamp. Mau heeft dienstvrij vanwege een blaar aan zijn voet; pakketpost, een pot jam gestolen; Flipje (1931) is in het weeshuis en gaat net als de andere kinderen naar school. Meijer en Judith liggen in het ziekenhuis. Vader ligt ook in het ziekenhuis. Het is een voordeel voor hem dat zijn vrouw Henriette er werkzaam is. &nbsp;regelmatig zijn er bijeenkomsten (pioniers). Clara Asscher Pinkhof heeft gesproken over het woord. De keer erna heeft mevrouw Pool gedichten voorgedragen. Zondag gaat Mau misschien naar een concert, hij verheugd zich erop. Een transport ging niet door. Er stonden al 52 wagons klaar. Chaja beschouwt het werken bij de boer als haar opleiding, ze vervelt, zo verbrand was zij.

Van: Mau en Chaja (Waterman) Aan: Mirjam, (Waterman) Plaats: Westerbork, kamp,&nbsp; Datum: 1943-06-18,&nbsp; Onderwerp: dagelijks leven in kamp. Mau heeft dienstvrij vanwege een blaar aan zijn voet; pakketpost, een pot jam gestolen; Flipje (1931) is in het weeshuis en gaat net als de andere kinderen naar school. Meijer en Judith liggen in het ziekenhuis. Vader ligt ook in het ziekenhuis. Het is een voordeel voor hem dat zijn vrouw Henriette er werkzaam is. &nbsp;regelmatig zijn er bijeenkomsten (pioniers). Clara Asscher Pinkhof heeft gesproken over het woord. De keer erna heeft mevrouw Pool gedichten voorgedragen. Zondag gaat Mau misschien naar een concert, hij verheugd zich erop. Een transport ging niet door. Er stonden al 52 wagons klaar. Chaja beschouwt het werken bij de boer als haar opleiding, ze vervelt, zo verbrand was zij.

Brief van Maurits en Chaja Waterman aan zus Mirjam vanuit kamp Westerbork

Van: Wijnberg, Simon Geboren: 1898-05-10, barak 72 Gruppe/Groep: 8, Dienstbereich 2 (garage) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-30

Van: Wijnberg, Simon Geboren: 1898-05-10, barak 72 Gruppe/Groep: 8, Dienstbereich 2 (garage) Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1944-06-30

Arbeitskarte van Simon Wijnberg

Toestemming om Kamp Westerbork te verlaten&nbsp; Van: Meents, Levie met vrouw&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1945-06-08&nbsp; Toestemming om Kamp Westerbork voorgoed te verlaten

Toestemming om Kamp Westerbork te verlaten&nbsp; Van: Meents, Levie met vrouw&nbsp; Plaats: Westerbork&nbsp; Datum: 1945-06-08&nbsp; Toestemming om Kamp Westerbork voorgoed te verlaten

voor Levie Meents dat hij met zijn vrouw kamp Westerbork voorgoed mag verlaten

Perioden kamp Westerbork

1949

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 239 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kropveld, Carolina geb. 24-08-82 overleden te Westerbork op 27-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 239 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Kropveld, Carolina geb. 24-08-82 overleden te Westerbork op 27-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Carolina Kropveld

Bewijs van crematie Datum: 05-04-1943 Nr. 154 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Gans, Henderine geb. 29-06-88 overleden 30-03-1943 te Westerbork op: 02-04-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 05-04-1943 Nr. 154 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Gans, Henderine geb. 29-06-88 overleden 30-03-1943 te Westerbork op: 02-04-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Henderine Gans

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 279 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Hertz, Simon geb. 01-08-70 overleden te Westerbork op 11-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 21-05-1943 Nr. 279 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Hertz, Simon geb. 01-08-70 overleden te Westerbork op 11-05-1943 op: 14-05-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Simon Hertz

Lagerbefehl No. 2&nbsp; Datum: 1943-01-14&nbsp; Groetplicht, postcontrole, slottermijn voor reclameren voor transport, nieuwe regeling Lagerpassen, CDK-beambten in barak 66, Zahnstation (tandarts Emanuel Lieblein).

Lagerbefehl No. 2&nbsp; Datum: 1943-01-14&nbsp; Groetplicht, postcontrole, slottermijn voor reclameren voor transport, nieuwe regeling Lagerpassen, CDK-beambten in barak 66, Zahnstation (tandarts Emanuel Lieblein).

Lagerbefehl No. 2

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 168 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Valensa, Hendrika geb. 14-02-66 overleden te Westerbork op 03-04-1943 op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 07-04-1943 Nr. 168 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Valensa, Hendrika geb. 14-02-66 overleden te Westerbork op 03-04-1943 op: 05-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Hendrika Valensa

Ontspanning kamp Westerbork

Fotografie kamp Westerbork

Lagerbefehl No. 7 Datum: 1943-02-14 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: werkbrieven

Lagerbefehl No. 7 Datum: 1943-02-14 Plaats: Westerbork, kamp Onderwerp: werkbrieven

Lagerbefehl No. 7

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 111 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Coronel, Klara geb. 05-04-98 overleden 14-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 18-03-1943 Nr. 111 De Ambtenaar van den Burgerlijke Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Coronel, Klara geb. 05-04-98 overleden 14-03-1943 te Westerbork op: 17-03-1043 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Klara Coronel

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 227 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weissmann, Ino Izaak Ferdinand geb. 23-02-42 overleden te Westerbork op 24-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie Datum: 13-05-1943 Nr. 227 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van: Weissmann, Ino Izaak Ferdinand geb. 23-02-42 overleden te Westerbork op 24-04-1943 op: 30-04-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie in kamp Westerbork betreffende Ino Izaak Ferdinand Weissmann

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 07-06-1943 Nr. 335 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Biegel, Johanna Hermine geb. 30-03-89 overleden te Westerbork op 01-06-1943 op 04-06-1943 is gecremeerd.

Bewijs van crematie&nbsp; Datum: 07-06-1943 Nr. 335 De Ambtenaar van den Burgerlijken Stand in het Lager Westerbork verklaart, er van kennis te hebben genomen, dat het lijk van:&nbsp; Biegel, Johanna Hermine geb. 30-03-89 overleden te Westerbork op 01-06-1943 op 04-06-1943 is gecremeerd.

JeanettaGokkes-van den Bergh

Jeanetta
Gokkes-van den Bergh