In het Herinneringscentrum Kamp Westerbork vertellen we de verhalen van meer dan honderdduizend Joden en Sinti en Roma die vanuit Nederland naar vernietigings- en concentratiekampen werden gedeporteerd. Ook de naoorlogse functies van de historische plek komen aan bod.

Kamp Westerbork bestaat sinds 1939 en heeft door de jaren heen verschillende functies gehad. Ontdek hieronder welke dit waren.

Toen de nazi’s begin 1942 tot systematische uitroeiing van de Joden overgingen, had dat gevolgen voor het kamp. Het werd uitgebreid met een groot aantal barakken en kleinere gebouwen. Op 1 juli werd het kamp aangewezen als Polizeiliches Judendurchgangslager. Er werden prikkeldraadomheiningen en zeven wachttorens geplaatst. 

Door&shy;gangs&shy;kamp

Doorgangskamp

Toen vanaf 1938 de situatie voor joden in Duitsland steeds gevaarlijker werd, vluchtten velen van hen naar Nederland. Om deze stroom mensen te reguleren, besloot de regering een centraal vluchtelingenkamp op te richten. Een stuk braakliggend terrein aan de rand van Westerbork bleek een geschikte locatie.  In augustus 1939 werd begonnen met de bouw van de barakken, in oktober van datzelfde jaar kwamen de eerste bewoners aan. 

Vluch&shy;te&shy;lin&shy;gen&shy;kamp

Vluchtelingenkamp

Tussen 24 april 1945 en 1 december 1948 was kamp Westerbork een interneringskamp voor NSB’ers, SS’ers en andere personen, die van samenwerking met de nazi’s werden verdacht. Op het moment dat de eerste ‘foute’ personen het kamp betraden, werd Westerbork nog door ongeveer 850 bevrijde Joden bewoond.   

In&shy;ter&shy;ne&shy;rings&shy;kamp

Interneringskamp

In 1949 nam het Ministerie van Oorlog kamp Westerbork tijdelijk over. De politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië waren in volle gang, met als gevolg een groot gebrek aan militaire kampementen in Nederland. Westerbork werd een opleidingskamp voor soldaten, die onder meer naar Nederlands-Indië zouden vertrekken.  

Mi&shy;li&shy;tair kamp

Militair kamp

De meeste Indische Nederlanders hadden de oorlog in Japanse interneringskampen doorgebracht.  Velen van hen voelden zich na de bevrijding niet meer veilig en besloten noodgedwongen naar Nederland te vertrekken. Als opvanglocaties werd gekozen voor een aantal kampen die in de oorlog door de nazi’s waren gebruikt, zoals kamp Westerbork. De locaties werden anders genoemd: voortaan waren het ‘woonoorden’ en ‘opvangcentra’. Westerbork werd ‘De Schattenberg’ genoemd.   

Re&shy;pa&shy;tri&shy;ë&shy;rings&shy;kamp

Repatriëringskamp

Vanaf 1951 werd het voormalige kamp een woonoord voor enkele duizenden Molukkers. KNIL-militairen en hun gezinnen zouden hier tijdelijk gehuisvest worden, omdat de situatie voor hen door de onafhankelijkheidsstrijd op de Molukken gevaarlijk werd. De laatste bewoners vertrokken uiteindelijk in 1971.   

Schat&shy;ten&shy;berg

Schattenberg

Hoe ervaar je iets dat niet meer bestaat? Het terrein van het voormalige kamp Westerbork heeft sinds het begin van de jaren zeventig verschillende aanpassingen ondergaan om de historische plek herkenbaarder te maken. In 1983 opende koningin Beatrix officieel het Herinneringscentrum.   

Plek van her&shy;in&shy;ne&shy;ring

Plek van herinnering

Het kamp door de jaren heen

Onze collecties in beeld

Westerbork Digitaal

We zijn druk bezig met het toevoegen en aanvullen van informatie op deze website. We voegen dagelijks nieuwe collectiestukken toe en vullen persoonsgegevens aan, dus kom zeker nog eens terug!

Platform in ontwikkeling

Dienstbereiche

Dienstbereich Ordnungsdienst und Notbereitschaft

Kampleven Westerbork

Dienstreizen kamp Westerbork

Gebeurtenissen kamp Westerbork

Executies verzetsstrijders in Westerbork

Crematies verzetsstrijders kamp Westerbork

Van:&nbsp;Krankenkasse Aan: Büks, Helene Plaats: Wenen Datum: 1928-08-15 Onderwerp: bewijs van aanmelding betreffende verzekering/uitkering voor vrije beroepen.

Van:&nbsp;Krankenkasse Aan: Büks, Helene Plaats: Wenen Datum: 1928-08-15 Onderwerp: bewijs van aanmelding betreffende verzekering/uitkering voor vrije beroepen.

Bewijs van aanmelding betreffende verzekering/uitkering voor vrije beroepen.

Van: Querido, Levie aan: familie en vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-17 Onderwerp: komt net terug van de kapper, geschoren en geknipt voor bijna niks; Levie maakt het best in het kamp, eten is best, slapen gaat goed en de behandeling is ook best. Hij is 61 jaar en daardoor vrij van werken, werken is hier tot zestig jaar. Hij zit niet stil en helpt in de binnendienst (postpakketten ophalen, bij het uitreiken van het eten meehelpen, een vegen); als nieuw job erbij regelt Levie de indeling van de wachten; ontvangst van pakketten; in de middag snert gegeten, ouderwets, een hele melkoker vol, die hij geleend had; familieleden zijn doorgestuurd (Lever, 16-2-1943); vraag om spullen en voedingsmiddelen; wasgoed verzonden; volgend jaar zal hij 40 jaar getrouwd zijn; hoop de volgende week er nog te zijn… &nbsp;

Van: Querido, Levie aan: familie en vrienden Plaats: Westerbork, kamp Datum: 1943-02-17 Onderwerp: komt net terug van de kapper, geschoren en geknipt voor bijna niks; Levie maakt het best in het kamp, eten is best, slapen gaat goed en de behandeling is ook best. Hij is 61 jaar en daardoor vrij van werken, werken is hier tot zestig jaar. Hij zit niet stil en helpt in de binnendienst (postpakketten ophalen, bij het uitreiken van het eten meehelpen, een vegen); als nieuw job erbij regelt Levie de indeling van de wachten; ontvangst van pakketten; in de middag snert gegeten, ouderwets, een hele melkoker vol, die hij geleend had; familieleden zijn doorgestuurd (Lever, 16-2-1943); vraag om spullen en voedingsmiddelen; wasgoed verzonden; volgend jaar zal hij 40 jaar getrouwd zijn; hoop de volgende week er nog te zijn… &nbsp;

Brief van Levie Querido aan familie en vrienden vanuit kamp Westerbork

Naziconcentratiekampen

Kamp Zschipkau

Kamp Lübeck

Kamp Loslau

Kamp Lohheide

Kamp Lippstadt

Kamp Lieberose

Kamp Leitmeritz

Kamp Laurahütte

Kamp Laufen Salzach

Kamp Langenstein-Zwieberge

Kamp Reichenbach

Kamp Landeshut

Kamp Krenau

Kamp Köningshütte

Kamp Kochanowitz

Kamp Kleinmangersdorf

Kamp Klein Schönau

Kamp Kittlitztreben

Kamp Kaufering

Kamp Jaworsno

Kamp Jawischowitz

Kamp Janina

Kamp Hurwenen

Kamp Hirschberg

Kamp Hinterbrühl

Kamp Hillersleben

Kamp Hannover

Kamp Hamburg

Kamp Halle-Salle

Kamp Hajduki

Kamp Hailfingen

Kamp Hagenau

Van: Kreveld, Joachim Benjamin van Geboren: 1907-04-04 Plaats: Amsterdam Overleden: 1945-01-18 Overlijdensplaats: Oranienburg Van: Dina (Dien) Kornalijnslijper Geboren: 1908-03-22 Plaats: Enkhuizen Overleden: 1942-11-05 Overlijdensplaats: Auschwitz

Van: Kreveld, Joachim Benjamin van Geboren: 1907-04-04 Plaats: Amsterdam Overleden: 1945-01-18 Overlijdensplaats: Oranienburg Van: Dina (Dien) Kornalijnslijper Geboren: 1908-03-22 Plaats: Enkhuizen Overleden: 1942-11-05 Overlijdensplaats: Auschwitz

Estherde Winter-Zeldenrust

Esther
de Winter-Zeldenrust